ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕГІ АҚША, ПАЙЫЗ ЖӘНЕ БАҒА

1. 
   Ақшаға сұраныс.
   

Бiз ақша нарығы сұранысын тұтыну жағынан қарастырып, проценттік жағынан байланыстырудан бастаймыз. Бiздiң мақсатымыз: ақшалай проценттің жалақылары, сұраныстың керi тәуелдiлiгiнiң қорытындысы болып табылады. Бұл жиынтық функциялары кейбiр жорамалдар көмегiмен алынуы тиіс. Бiз сұранысты төменге қарағанда, жоғары процентте ақшалай шамалы болатынын дәлелдегіміз келеді. Дәл шындығында - 1%, 2%, 6% немесе 10% купондық облигациясын сатып алу орнына пайдаланылмайтын ақшаны ұстап керегі не.

Транзакциялық құралдар. Бiр де бiр экономикалық бiрлiк - фирма болсын, шаруашылық немесе мемлекет - түсулер және шығындардың ағынымен аралық дәл синхронизациясы болмайды. Бұл экономикалық уәкiлдердiң (түсулердiң және жұмсаудың арасындағы) айырмашылықтары құрал жинатады, және бұл құралдар шығындар өскенде соңыра қолдандылады. Бұл құбылыстар былай сипаттауға болады: транзакция құралдары шығын түсулерге қарағанда шектен шыққанда керек болады. Синхрондық дәрежесін анықтаған құралдарындағы экономиканың жиынтық мұқтаждығы (келiсiмдер) арақатынастардың институционалдығына тәуелдi болады - жеке түсулер және шығындарды алғанда. Транзакция құралдарындағы бұл институттар, транзакциялардың жиынтық көлемiмен мөлшерлес мұқтаждығы транзакциялардың көлемiнен көбiрек. Сұраныстың бұл институционалдық анықтауыштарының транзакция құралдарына анық маңыздылық туралы ортақ пiкiрге келтiрдi, анықтауыштар, проценттi жалақыны қоса өзгеден көрi, (көп олар мәнi болмайтынын ойлады) тарап жаратпаушылық болды. Демек, теорияға сәйкес, құралдардың түсулер және шығындарындағы институттардың барлық айырмашылықтарының сомаларын жинақтайды. Бұл сомалар - ақшаға жиынтық сұраныс. Еңбекақыдан еңбекақыға дейін ақшалары жетпейтін адамдар транзакция қорларын құрайды. [50] Мемлекет те өтiмдiлiк активтердi құрайды, өйткенi салық түсiмi және шығындар синхронизацияланбаған. Егер, мейрамхана есептерін төлеу сиықты экономикадағы барлық төлеу сондай жылдамдықпен болар болса, транзакция қорларында мұқтаждық болмас еді.

Инвестициялық құралдар. (құралдар) Транзакция баланстарға қарағанда, экономикалық бiрлiктiң инвестициялық баланстары шығындар мен табыстар шектен шыққанда қолданылмайды. Демек, қаржы операцияларының құны - қаржыны аудармаға мүмкiндiк туғызбайды. Инвесторға тiптi өз портфолиосының құрамын өзгертуі тиiмдi, бұл әсерлердiң орындылығы, өйткенi транзакция шығындары жоғалады. Егер инвестициялық баланстардың кейбiр бөлiгiн тiптi ақшаны да құраса, онда бұл басқа активтердегi жоғалтуларының (ол келесi неде сатып алғысы келедi) күтулермен немесе қорқыныштарымен ұғындырылады. (Keynes) Кейнстi инвесторлардың бұл алыпсатарлық сарыны деп атайды.

Қолма қол ақша баламасы. Алыпсатарлық себебін зерттеу үшiн, ақшаның баламасын білу керек. Бұл активтер тек пайдалылықты, ақшалардан айырмашылығы болады. Бұл бойынша, төлеген облигация бола алады - соманың зығыр дүкендерi болашақта, дефолттың нөлдiк тәуекелiмен. Олар, сонымен қатар ақша, олардың бағасында тербелiстерге алып келген нақты құн өзгерте алады. Бiз кең мағынадан астам, мына барлық активтер, бiр түрiнен ақша, тек қана кiшкентай бөлiгi, бұл бiр түрiн қоса (немесе ақша, monetary) ақшалай активтер деп атай аламыз - бұл активтер (айналып танылады) нарықтық, бекiтiлген құндарды алады, дефолттың белгiсi еркiн - бұл бiр түрiнiң бiр-бiрiмен мүшелерiнiң болмашы. Инвестиция салуға болатын таңдаулар бар. Өтiмдiктiң жоғары бағалауын теория деп, инвесторлар барлық алуан түрлi iстейтiн таңдауымен iстемейдi - ақшалай активтердiң және басқа активтердiң кең сыныбымен.

Бұл таңдау - экономикалық теорияның басқа облыстарының саласы, бұл iс анықталған - инвестиция салу және тұтынудың теорияларының маңызы. Өтiмдiгiнiң жоғары бағалауын теория ақшалай активтерде инвестиция салуы керек болатын байлықтың қалған саны, бұл теория ақшалай және басқа ақшалай активтерде байлықтың қалған санының орналастыруының сұрақтарын шеше алады.

Басқа ақшалай активтерiне қарағанда, неліктен кейбiр инвестициялық ақшалай қаражатты ұстау керек? Бiз екi қарама-қайшылықтардың уақытша танып бiлемiз - мүмкiн өтiмдiктiң жоғары бағалауын (себеп ) көздер. Бiрiншi - бұл проценттік жалақаның келешек икемсiздiкте әкеліп соғады. Екiншi - бұл келешек проценттi жалакының екiұштылығы. Бұл екi себеп кезекпен талқыланады. Демек, барлығы бағалы қағаздар бойынша, проценттi пайданың шығарылуына мүмкiндiк бар деген тұжырымға апарады.

Осы күту, (толық сенiмдiлiк болады) шындықта ықтимал және тәуелдi проценттың ағымдағы жалакысы дет есептеледі. Сондықтан, инвестор мерзiмi ұзартылған рентаға әрбiр доллар, табыс қана емес, өсу немесе g:ның инвестиция капиталынан жоғалту да жылдан кейiндi әкелетiн сенiмдiлiкпен күте алады

Инвестор, консолидироны ақшаның А1 және А2-ге оның құралдарының бөлуi ол үшiн - рентаның ваннасы таңдаудың бос тұруымен толықтай немесе ештеңе болып табылады. Егер г + g нөл төмен болса, оны барлық ақшаларға ауыстырған ағымдағы жалақы осындай болса, Егер г + g нөлден көбiрек болса, онда барлық инвестициялық құралдар инвестор мерзiмiн ұзартылған рентаға ауыстырады. Бұл шарттар кризистiк деңгей жағдайында г_с ағымдағы ставкасымен бейнелене алады. Егер (г + g) >0 болса, барлығы рентаға жiберiледi.

Демек, г > О әрдайым, aл g терiс және оң болады, осыдан портфолио толық рентадан тұрады егер: 1)*>0

2) егер g < 0, бірақ модуль бойынша г-ден төмен.

үлкен g кезінде жоғарылау мәнi болады, бұл төменде жазылған (3) формуладан шығады.

Бірақ г, г_с-дан аз болғанда, барлығы ақшаға аударылады. г_с жоғары кезінде диапозон ставкаларындағы қаражаттар рентаға аударылады, яғни төмендейді. Егер капиталдың көбін жоғалту күтілсе (-g), яғни болашақта г_е > г, барлық қаражаттарды ақшаға аудару қажет. Инвесторға әр жыл сайын г жоғары г_е алу тиiмдiрек. Былайша атқанда, г_е табысын алу, келесі п жылдарында келесі n + 1 жылында г<г_ев қарағанда табысын алу тиімдірек, г_с толығырақ жазайық:

Барлығы келесi теңсiздiктердiң шешiмiне апарады: