Тілдік-лингвистикалық жаттығулар
1-жаттығу. Берілген сөздердің тіркесім талаптарын анықтап, жақшаны ашып, сөз тіркесін құраңдар. Жақшадан неліктен сол жұрнақты таңдағандарыңды түсіндіріңдер.
1. Нұр... жүрек... (-лы, -дай, -пен, -сыз, -тің).
2. Ақ... бет... (соң, дейін, -шыл, -дау, -тен).
3. Кітап... оқ... (-тан, -пен, -сыз, -у, -ған).
2-жаттығу. Сұрақтарға жауап беріңдер. Жауаптарында берілген тірек сөздерді қолданыңдар.
3-жаттығу. Берілген сөз тіркестерінің бағыныңқысы мен басыңқысына сұрау қойыңдар. Екеуінің орнын ауыстырып сөз тіркесін жасаңдар. Қандай өзгерістер пайда болғанын бақылап, сұрау қойып, тұжырымдарыңды дәптерге жазыңдар.
4-жаттығу. Берілген ситуацияға назар салып, түсініп алыңдар. Берілген тірек-сөз тіркестерін қосып, осы ситуацияға жоспар құрыңдар.
5-жаттығу. Берілген сөз тіркестерінің синонимдерін тауып, қасына жазыңдар. Олардың мағыналық және тұлғалық айырмашылықтары болса, соларға талдау жасаңдар.
6-жаттығу. Берілген сөз тіркесіне байланысты мынадай тапсырмалар орындаңдар: 1) сөз тіркестеріне грамматикалық сипаттама беріңдер; 2) сөз тіркестерін синонимдерімен ауыстырыңдар; 3) жаңа сөз тіркестеріне грамматикалық сипаттама беріңдер; 4) сөз тіркестерінің және оларлың синонимдерінің салыстыру барысында ерекше көрінетін белгілерін көрсетіңдер.
7-жаттығу. Берілген бір топ сөз тіркесін түсініп оқып алыңдар. Осы сөз тіркестеріне қандай мәтіннің тақырыбын атар едіңдер?
8-жаттығу. Мәтіннен мына модельдердегі сөз тіркестерін тауып, оларды бағандап көшіріңдер.
1. Adj+S;
2. S+S
3. Num+S
9-жаттығу. Берілген сөз тіркесіндегі басыңқы мүшенің жалғауына формасы мен мағынасы бойынша кең түрдегі талдау жасаңдар.
10-жаттығу. Adj формасы сөз тіркесінің қай орнында келеді және неліктен? Мысалдар келтіріңдер.
11-жаттығу. Басыңқы орында Adj келгенде, қандай процестер жүретінене бақылау жасап, синтез жасаңдар.
Достарыңызбен бөлісу: |
