Ќазаќстан Республикасы
Сөздік академияның құрметті мүшесі
жүктеу/скачать 2,85 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.10 Қазақ тілі туралы
| Сөздік
академияның құрметті мүшесі –почетный член академиии жалпыхалықтық – общенародный өту – проходить сайлау нәтижесінде – по результатам выборов басым дауыспен – большинством голосов өкілеттік – полномочие Қарулы Күштерінің Жоғары Бас Қолбасшысы – Верховный Главнокомандующий Тапсырмалар 1. Мәтінді оқып, мазмұнын айтып беріңіздер. 2. Мәтіннен берілген келесі сөздермен сөйлем құрастырыңыздар: әлеуметтік, төраға, ұлттық, қауымдастық, сайлану, ұзартылу, хатшы. 3. Мәтіннен келесі сөз тудырушы жұрнақтармен сөздерді теріп жазаңыздар: -лық, -лік, -дық, -дік, -тық, -тік, -шы, -ші. 1.10 Қазақ тілі туралы Қазақ тілі — Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Қазақ тілі Қазақстанда ғана емес, басқа елдердің жерінде тараған тіл (Қырғызстан, Өзбекстан, Ресей, Түрікменстан, Ауғанстан, Қытай, Иран, Түркия, Моңғолия т.б.). Қазақ тілі түркі тілдердің қыпшақ тобына жатады, соның ішіндегі қарақалпақ, ноғай, қарағаш тілдерімен бірге кыпшақ-ноғай топшасын құрады. Тағы да татар, башқұрт, қарашай-балқар, құмық, қарай, қырымлы (қырым-татар) тілдеріне жақын. Қазақ жазуы бірнеше рет өзгеріске ұшырады. 1929 жылға дейін Қазақстанда қазақ араб жазуын пайдаланды. XX ғ. басында Ахмет Байтұрсынұлы ұсынысымен қазақ фонетикасына негізделген араб-парсы әліппесін (төте жазу) пайдаланған. 1929 жылдан 1940 жылға дейін латын графикасы қолданылып, 1940 жылдан қазірге дейін кирилл әліпбиін қолдануда. Түркия мен Батыс елдердегі қазақтар әртүрлі латын жазуына негізделген әліппелерді пайдаланады. Қазақ тілі – көркем тіл, бай тіл. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы: «Қазақ тілінен асыл, қазақ тілінен бай тіл жоқ. ... Дін де осында, ғылым-білім де осында, әулиелік те осында» деген. «Қазақтардың тілі жатық та шешен, әрі өткір, көбіне іліп-қағып, сұрақ пен жауап беруге келгенде, таң қалдырарлықтай оралымды сөйлейді» – деген орыс ғалымы В.В. Радлов. Ал француз ғалымы А. Жарри де Манси «Қазақ тілі – түркі тілдері ішіндегі ең таза тілдердің бірі» деген. жүктеу/скачать 2,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|