Ќазаќстан республикасы
Күдікті талаптар бойынша резервтер есебі
жүктеу/скачать 1,31 Mb.
|
есеп для экон.
| 6. Күдікті талаптар бойынша резервтер есебі
Күдікті қарыздар бойынша резервтер қайтарылуы сенімсіз берешек дебиторлық қарыздарды есептен шығаруға байланысты болуы мүмкін шығындарды жабу үшін жасалады. Қорларды есепке алу 1290 “Күдікті талаптар бойынша резервтер” шотында жүргізіледі. Күдікті қарыз болып белгіленген мерзімде, ал егер мерзім белгіленбесе, онда бұл үшін қажетті уақыт ішінде өтелмеген дебиторлық қарыздар, сондай-ақ тиісті кепілдіктермен қамтамасыз етілмеген қарыздар есептеледі. Күдікті қарыздар бойынша резервтер жылдың аяғында дебиторлық қарыздарды тізімдеудің деректерінің негізінде жасалады. Ұйым күдікті қарыздар бойынша резервтерді басқа кәсіпорындармен және ұйымдармен, сондай-ақ жекелеген жеке тұлғалармен есеп айырысу арқылы жасайды. Резервтерді құру келесі шоттар байланысымен бейнеленеді: Дебет шот 7440 «Резервтерді құру және сенімсіз талаптарды жою бойынша шығындар» Кредит шот 1290 “Күдікті талаптар бойынша резервтер”. Баланстан дебиторлық қарыздарды қажетсіздендіруде 1290 шот дебеттеледі және 1210, 2110, 1280, 2180 шоттар кредиттеледі. Резерв сомасын корректировкалауда ресерсивті жазба жасалады: Дебет шот 1290 Кредит шот 7440. Салыстыру принципі күдікті дебиторлық қарыздардан зияндар стау болған кезеңде мойындалғандығын талап етеді. Күдікті талаптарды бағалаудың екі әдісі бар: Таза сатудан несиеге пайыз әдісі; Төлем мерзімдері бойынша дебиторлық қарыздар есебі әдісі. Бірінші әдісте несиеге таза сатудан және күдікті талаптардан зияндар арасындағы қатынастың орташа пайызын анықтайды, содан кейін осы пайызды күдікті талаптардың шамасын анықтау үшін есепті кезеңдегі іс жүзіндегі таза сатуға қолданады. Мысал. «Аяжан» компаниясында 31.12.05 ж. шоттарда келесідей қалдықтары бар. (мың теңге)
Өткен жылдарға келесідей мәліметтер бар болса:
Бұдан 2006 жылға күдікті талаптар бойынша резерв сатудың таза құнынан 1,8 пайыз мөлшерінде есептеледі. (900000 – 60000 – 7000)=149940; Дебет 7440 149940 Кредит 1290 149940 Сонда 1290 “Күдікті талаптар бойынша резервтер” шотында қалдық 153940 тең болады (4000+149940). Екінші әдіс таза дебиторлық қарызға негізделген. Ол таза дебиторлық қарызды есептеу үшін 1290 шот бойынша қажетті қалдықты анықтауға мүмкіндік береді. Алдымен алынуға тиісті барлық шоттар төлем мерзімі бойынша топтастырылады. Мысалы, «Аяжан» компаниясы алынуға тиісті шоттар бойынша келесідей мәліметтері болды. (мың теңге)
Төлемнің әрбір мерзімі үшін күдікті талаптардың болжанатын пайызы тағайындалады. «Аяжан» компаниясы Болжанған күдікті қарыздар 31.12.06
Басқаша айтқанда, жалпы 10000 мың теңге жалпы сомадан 536 мың теңгеге қарыз төленбейді. Егер 1290 шотта сальдо болса, проводка бермес бұрын, соны ескеруіміз керек: а) 1290 шотта кредиттік сальдо 100 000 теңгені құрады, яғни күдікті талаптар бойынша шығындар 436 мың теңге сомасына мойындалады (536-100). б) 1290 шотында 25 мың теңге сомасына дебеттік қалдық болды, оны болжанған күдікті қарыз сомасына қосылады және резерв 786 мың теңгені құрады (250+536). Дебиторлық қарыздың мерзімі біткен соң баланстық шоттан «Төлем қабілеттігі емес дебиторлардың зиянына қажетсіздендірілген зиян» баланстық шотына қажетсіздендірілді. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||