5В072700-КЖ-2021
Парақ
27
.№ Парақ
Құжат №
Қолы
Күні
Ферменттер
–
тірі организмде жүретін химиялық реакцияның
катализаторы. Әрбір фермент жеке химиялық реакциянығанакатализдейді.
Мысалы:
сахароза
ферментісахарозаныңыдырауынаықпалжасайды.
Ферменттерқышқылортаға, температураға өте сезімтал. Олар 40
0
С
температурадаөтебелсенді. Температураны 40
0
С-тан жоғарылатқанда олар
белсенділігін жоғалтады немесе мүлдем жойылады. [4]
Витаминдер өсімдік және жануар текті шикізаттың ең аз бөлігінде де
кездеседі. Осы азғантай бөліктің өзі адамның денсаулығын жақсартады,
организмнің микробтарға қарсы иммунитетін жоғарылатады, адамның еңбек
ету қабілетін жақсартуға көмектеседі. Витаминсіз организм негізгі тағамдық
заттарды – көмірсу, май, белокты сіңіре алмайды, сондай-ақ оның
жетіспеуінен адам әртүрлі ауруларға шалдығады. Оны авитаминоз депатайды.
Витаминдер латын әріптерімен белгіленеді және химиялық құрамына
қарайаталады. Мысалы, С витамині – аскорбинқышқылы, В1 витамині - тиамин
т.с.с. Витаминдер ерігіштігіне қарай екі топқа бөлінеді:
-суда еритін, оларға В тобыныңвитаминдері, С жәнеР витамині жатады.
-майдаеритін, оларға А, D, Е, К витаминдері жатады.
Әрбір адамның витаминге деген қажеттілігі оның жасына, жынысына,
еңбек ету сипатына, тұрмыстық жағдайына, климаттық жағдайға организмнің
физиологиялық күйіне тағы сол сияқты басқа да факторларға байланысты.
Минералды заттар
–
шикізат құрамында аз мөлшерде кездеседі және адам
организміне өте қажет.
Өйткені ол барлық тканьдердің құрамына кіреді және зат алмасудың
жақсы жүруіне септігін тигізеді. Минералды заттар макро және
микроэлементтерден тұрады. Организмде болатын макроэлементтерге Са, К,
Nа, Мg, Fе, S, Р, Сlт.б. жатады, ал өте аз мөлшерде болатын микроэлементтерге
Сu, Zn, І, Рвт.бжатады.[2]