ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

саясат бірте-бірте дін ықпалынан шығып, дербес

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Pdf көрінісі

бет	178/637
Дата	08.02.2022
өлшемі	2,22 Mb.
	#123698

1 ... 174 175 176 177 178 179 180 181 ... 637

Байланысты:
ғылым тарихы мен философиясы
123, Вакцина жасау эссе Абидинов Жаннур 235-Б, pr excel 1, Задачи на измерение количества информации, СБОРНИК ТЕСТОВ АНГЛИЙКИЙ ЯЗЫК АҒЫЛШЫН ТІЛІ, Algoritmy-i-struktury-dannykh, 900 тест воп

Stato (мемлекет), ағылшынша – State , ал французша – Etat

саясат
бірте-бірте дін
ықпалынан шығып,
дербес
әлеуметтік құбылысқа айналады.
Саяси ғылымның міндетін Макиавелли жағдайдың шынайы жай-
күйін түсіндіруден көреді. Құдайдың барлығын алдын ала белгілеп
қоятыны туралы ортағасырлық тұжырымдаманы ол объективті та-
рихи қажеттілік – тағдырмен алмастырды. Бірақ тағдыр – бәрін ба-
сып-жаншитын алапат күш емес, ол адамның азат ерік-жігеріне орын
қалдырады, адамдарды саясатқа белсенді, жасампаз ой-пікірлерімен
қатысуға бағыттайды.
Макиавелли Жаңа заманның саяси ғылымының негізгі термин-
дерінің бірі –
Stato
(мемлекет), ағылшынша –
State
, ал французша –
Etat
деген терминді енгізді. Мемлекет қоғамның саяси ахуалын: билік
ұстағандар мен соларға тәуелділердің қарым-қатынасы, тиісті дәрежеде
құрылған, ұйымдастырылған саяси биліктің, сондай-ақ заңдардың
болуын білдіреді. Оның үстіне, бұл қозғалмайтын, қатып қалған
құрылым емес, күресуші күштердің арасалмағына тәуелді, өзгермелі
ахуал болып отыр.
Макиавеллиге дейін барлық саясаткер-теоретиктер үшін басты
мәселе – мемлекеттің мақсаты болды. Билік тек әділеттілікке, әл-
ауқатқа, азаттыққа немесе Құдайға қол жеткізу құралы деп ұғынылды.
Ал Макиавелли мақсатты биліктің өзі деп сендіреді де, мақсатқа
жету құралдарын: билікті қалай алуды, ұстап қалуды және таратуды
ғана талқылайды. Ол билікті моральдан, діннен және философиядан
бөліп, мемлекетті басқа бастауларға тәуелсіз, құндылықтардың дер-
бес жүйесі ретінде қарайды. Макиавелли еш жерде моральсыздықты

117
дәріптемейді, ол жалпыадамзаттық құндылықтарды жоққа шығар-
майды. Оның пікірінше, билік пен моральдың жай қағидалары бір-
бірімен қиыспайды. Мемлекет қайраткерінің мұқтаждықтары мораль-
дан жоғары тұр.
Мемлекет туралы макиавеллилік ой-пікірлердің сипатты үлгілерін
оның «Тақсыр» атты кең танымал еңбегінен көреміз: «... Адамдардың
көзіне жаны ашығыш, ізгілікті болып көрініп қана қоймай, іс жүзінде
де сондай болу керек, бірақ іштей, егер қажет болса, қарама-қарсы
қасиеттеріңді де көрсетуге дайын болған жөн»; «...Құзырындағылар
үшін лайықсыз істерді тақсырлар басқаларға жүктеуге, ал лайықты
істерді өздері орындауға тиіс» және т.б.
Демек, Н.Макиавелли алғаш рет

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 174 175 176 177 178 179 180 181 ... 637