135
тезия философиясының ұстанымдары»
атты жұмысында,
сондай-
ақ
«геометрияда қолданылатын әдіспен баяндалған этика»
де-
ген басты еңбегінде ол ой-пікірлердің негізгі қағидалары ретінде
картезиандық рационализмге және «геометриялық әдіске» ойланбас-
тан қосылады. Бірақ ғылыми зерттеулерінде
Декарттың идеялары-
нан шегініп, ол Бэконмен біріккені сияқты, онымен де үздіксіз сұхбат
жүргізумен болады.
Спиноза іс жүзінде философия тарихында алғашқы болып
көне
өсиетті
оқып зерттеген. Ол
алдымен
«адам мен Құдай және оның
бақыты туралы»
трактат, содан кейін
«теологиялық-саяси трактат
-
ты»
жазды. Бұл еңбектерінде Спиноза
ғылыми тарихжазудың
негізін
қалады.
Өз
онтологиясында
Б.Спиноза
Құдай туралы айтқанда, Оны бұл
Әлемнің соңғы себебі санайды. Бірақ
сонымен бірге ол Құдайды
Табиғаттың ішіне сіңіріп,
Оған пантеистік мағына береді, бұл оны
Құдай осы өтпелі дүниенің
шектерінен тыс
өмір сүретін
мәңгі Рух
емес дейтін алысқа әкететін қорытынды жасауға келтіреді. Оны
ақылмен ғана түсінуге болады.
Екіншіден, бұндай тұжырымдаманы жақтаушылар әлемді Құдай
әрекетінің
ең алшақ
салдары деп санайтын деизмге қарсы келеді. Спи-
ноза Құдайды осы дүниенің
ең жақын
себебі көреді.
Ал енді, ақыр соңында, үшіншіден, Табиғатқа парапар Құдай – осы
дүниенің Түпнегізі. Сөйтіп,
Достарыңызбен бөлісу: 
