166
логы деген атқа ие болған. Руссо қоғамдық келісімнің Гоббс жасаған
тұжырымын айтарлықтай дамытқан. Ол табиғатынан азат адам-
ды қанауға қарсы шыққан. Қанау, оның ойынша, жұртшылықтың
бір бөлігінің надандығы, адамды қорлауы себепті орын алған және
орын алып келеді. Жас Руссо жеке меншіктегі және мемлекеттік
құрылыстағы теңсіздікті көрді. Сол себепті ол адамдарға Табиғатқа
оралуға кеңес берді.
Кейіннен философ басқа көзқарасқа ауысады: қоғамдық келісім
теңсіздікті жеңуге мүмкіндік береді. Руссо халықты егеменді деп жа-
риялайды, халықтың егемендігі шеттетілмейді және бөлінбейді; заң
шығарушы билік халыққа тиесілі болуға, ал атқарушы билік оның
өкілеттігін білдіруші ғана болуға тиіс.
Руссо туралы айтқанда, екі мәселеге назар аудару қажет.
Достарыңызбен бөлісу: 
