ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы
герменевтика: герменевтикалық дәстүр, ғылыми және
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
ғылым тарихы мен философиясы
| 8.7. герменевтика: герменевтикалық дәстүр, ғылыми және
философиялық герменевтика Қазіргі заман тұрғысынан алғанда, герменевтика (гр.– germeneon – түсіндіру, ұғындыру) – ол нақты шындықтың (болмыстың) әртүрлі нысандарын герменевтикалық амалдарды : герменевтика шеңбері, үйреншікті және ғылыми рефлексия, мәндеп түсіндіруді пайда- лану жолымен түсіну туралы ғылым . Терминнің өзінің әртүрлі түсіндірмелері бар: – Кез келген: көркем, тарихи, философиялық, діни және басқадай шығармалар деп түсінілетін мәтіндерді түсіндіру өнері; – теориялық мағынасында: ол – мағынаға жету техникасы 1 тура- лы ілім (бұл терминді «өзге, бөтен даралыққа жету өнері» деп түсіндіру де кездеседі); – гуманитарлық ғылымдардың қағидалары туралы ілім (бұл жерде енді онтологиялық және әлеуметтік-философиялық міндеттер әрекет етеді, яғни философиялық пәнге сілтеме жасалғаны байқалады). Бұл ғылымның атауы «адамдарға Олимп құдайларының ерік- қалауын түсіндіру» «міндеттерін» арқалаған ертедегі грек құдайы Герместің атынан шыққан. Ертедегі грек философиясы мен филологиясында – ол басқаша айтуды және көпмағыналы нышан-белгілерді түсіну және түсіндіру өнері. Неоплатониктерде – ертедегі грек ақындарының (Гомер, Эс- хил, Софокл және басқалары) шығармаларын жете түсіндіру. Христи- ан жазушыларында – Библияны – Көне және Жаңа Өсиетті түсіндіру 1 Мұнда: техника – мағынаға жету жолында қолданылатын амал-тәсілдердің жиынтығы дегенді білдіреді. 270 өнері (мысалы, протестанттық теолог Уильям Баркли Інжіл мәтіндері түсіндірмелерінің 15 томын жазды). Мұсылман діндарларында Құран мен хадистердің мәтіндерін түсіндіру – 300-ден астам том құраған. Ерекше пән – түсіндірме (интерпретация) әдістері туралы ілім ретінде – герменевтика XVII ғасырдың ортасынан басталды деуге бо- лады. Оның алғашқы құжаты деп Даннхаузердің әдейі герменевтикаға арналған трактатын (1654) санау қабылданған. Алайда XIX ғасыр басталғанға дейін герменевтика мәселесі ерек- ше пән саласы ретінде ажыратылмады, соған байланысты герменев- тика басқа пәндердің (бәрінен бұрын теология мен филологияның) бір бөлігі болып қалып, көбінесе ғылыми-зерттеу мақсаттарында емес, дидактикалық мақсатта пайдаланылатын болды. Герменевтиканы ғылым ретінде негіздеу – неміс философы және протестант теолог жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|