ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
ғылым тарихы мен философиясы
| постмодернизм
- ге ұласты. Постмодернизмнің сансыз насихаттаушылары үшін өзіндік бастау – алғашқылардың бірі болып корреляция (лат. correlatio – арақатынас, сәйкестік) мәселесін көтерген француз постфрейдисі жан-Франсуа лиотардың (1924 жылы туған) еңбектері болды. «Постмодерннің жай-күйі. Білім туралы баяндама» (1979) деп атала- тын кітабында ол постмодернистік мәдениет пен постмодернистік қоғам түйініндегі таным мәртебесін өзгерту туралы ғылыми болжам- ды алға тартты. Ғылыми, философиялық, эстетикалық және көркем постмодернизмді ол осы еңбегінде метабаяндауға сенбеу, метафизика және универса- лизм дағдарысымен байланыстырады. Оның ойынша, постмодерн ахуалының өзгешелігі жүйелерді оңтай- ландырумен, олардың күш-қуаты және тиімділігімен байланыстырылған ғылымдылықтың бұдан аз уақыт бұрынғы мақсат-мұратынан түңілуде жатыр. Ғылыми жаңалықтардың этика және саясат мәселелерімен арақатынасы жаңа білімді ақпараттық тауарға – байлық жию мен билік құралына айналдыру қаупін ашып берді. Осыған байланысты шынайылықтың және ғылыми таным объективтілігінің бағалары тиімділікке ғана емес, сонымен қатар әділеттілікке, адамгершіліктікке, әдемілікке деген құндылықтық-мақсатты ұстанымдармен толығады. 291 Постклассикалық емес білімді бағалаудың эстетикалық белгісін енгізу – философия үшін жаңа бірқатар ғылымдарға назар аударуды қажет етті: – қиын сала – ақпараттық қоғамда білімді заңды деп тану (легити- мация); – әдіс – тілдік ойындар; – әлеуметтік байланыстар табиғаты – қазіргі заманғы балама- лар және постмодернистік жоспарлар; – ғылыми білім прагматизмі және оның баяндаушылық қызмет- тері. Лиотар постмодернизмді модернизмнің ішінде жасырынған соның бір бөлігі деп санайды. Гуманизм мен дәстүрлі эстетикалық (әдемі- лік, асқақтық, даналық, мұраттылық) құндылықтардың тоқырауы жағдайында ұтқыр модернистік сала бөлігі модернизмді формалар мен техникалық тәсілдердің плюрализмімен жаңарта және бұқаралық мәдениетпен жақындастыра отырып алдыға шықты. Сонымен, постмодернизм – бұл танымда сөздердің түрлену үлгісінің (парадигма) ауысуы, субъект ұстанымын көзқарастар жүйесінің орталығы және бастау ретінде қайта қарау болып шықты. Субъектінің орнын әртүрлі – ниет-тілектер мен қарқындылық ағындары (Жиль Делёз, Феликс Гваттари); трансгрессия және эротизм (Жорж Батай); нақты өлшемдегі өзгеше арбау (Жан Бодрийар); либидомен байланыс- ты тамыр соғуы (Жак Лакан); мысқыл (Ричард Рорти) немесе жирену (Юлия Кристева) сияқты тұлғасыз құрылымдар басты. Постмодернизм идеяларын әзірлеуде француз философы жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|