Джулиана Роттердің әлеуметтік – ілім теориясы. Әлеуметтік ілім теориясын Джулиана Роттер қоршаған ортаны зерттеу арқылы басқа адамдармен қарым – қатынас түрлерінің әлеуметтік әсерін қабылдаудың нәтижесі деп түсіндіреді.
Альберт Бандураның әлеуметтік – когнитивтік теориясы. Бұл теория өзара детерминизмге негізделген. Ол жеке тұлғаның және әрбір адамның қоршаған ортамен қарым-қатынасы кезіндегі мінезіндегі өзгерістің ауытқу ерекшеліктерін көрсетеді. Бұл теория бойынша мінез – құлық реакциясы мен айналадағылардың дамуы, ортамен сыпайы түрде қарым – қатынас жасауға негізделген.