Қазақстан республикасының денсаулық сактау министірлігі с. Ж. Асфендияров атындағЫ
жүктеу/скачать 3,13 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖҰҚПАЛЫ АУРУЛАР
| Патогенезі.
Адамдар мен жануарлар организміне енген токсоплазмалар лимфа сұйқтығының ағымымен аймақтық (мезентериалдық) лимфа түйіндеріне жетеді де инфекциялық гранулема құрайды. Сонан соң олар қанға түсіп барлық ағзалдарға тарайды да әртүрлі мүшелердің (бауыр, көк бауыр, лимфа түйіндері, бас миы, көз, миокард, қанқалық бұлшық еттер, жатыр, плацента) тіндеріне шоғырланып орналасады. Олар сол жерлерде алдымен жалған циста, сонан соң нағыз циста түзіп, ондаған жылдар, кейде өмір бақи сақталады. Олар шоғырланып орналасқан жерде қабыну ошақтары пайда болады, ал кейбір мүшелерде (мысалы, бас миында, бұлшық еттерде) кейіннен кальцификацияланатын некроздық өзгерістер байқалады. Ауру патогенезінде жоғарғы сезімталдықтың баяу типі тектес өтетін аллергияның үлкен маңызы бар. Әртүрлі әдістермен анықталатын спецификалық антиденелер өндіріледі. Антиденелер жаңа жұғудан сақтайды. Бұл кезде иммунитеттің жасушалық факторларының маңызы аз емес. Токсоплазма жұққандардың көпшілігінде аурудың латентті (жасырын) және симптомсыз дамуы, организмнің спецификалық қорғанысымен байланысты. Бірақ, иммундық статус төмендегенде, мысалы, АИВ (ВИЧ)-инфекциясы немесе иммунды депрессант қолданумен және басқа себептермен (гельминттер жұққанда) байланысты иммундық тапшылық пайда болғанда, созылмалы және латентті процестер аурудың айқын (манифестік) түріне айналуына әкеледі. Мұндай жағдайда токсоплазмоз жедел қатерлі түрде өтеді, шектелген немесе кең жайылған (диффузды) менингоэнцефалит дамиды, бұл процеске көз және басқа мүшелер де қамтылады. ЖИТС (СПИД) ауруына қайта қозған генерализацияланған токсоплазмоз қосылса науқасты өлімге әкеп соғады. Токсоплазмоздың жүре пайда болатын және туа пайда болатын екі түрі болады. Жүре пайда болатын токсоплазмоз жедел, біріншілік – латентті, біріншілік және екіншілік созылмалы түрінде болуы мүмкін. Қазіргі кезде «иммунды тапшылыққа душар болғандардың токсоплазмозың деп өз алдына жекелеп бөлген түрі есепке алынуы керек. Патогенез негізінде бір – біріне ұқсас 3 фактор бар, олар инфекциялык процесстің тағдырын анықтайды: 1.Қоздырғыштың жағынан -қоздырғыштың клетка ішілік паразиттілікке беиімділігі. -әртүрлі мүшелерді зақымдауға беиімділігі. -токсикалық, аллергиялық – метаболиттік, вируленттік қасиеті. -даму цикілінің қасиеті. 2. Қожайын жағынан - типтің және жастың сезімталдығы. - иммунитеттің жағдайы. - кіру қақпасындағы локализациясы. 3.Модифицирлік өзара – сыртқы орта жағдайына байланысты - субклиникалық және инаппаратты. 172 - әртүрлі көріністермен көрінетін манифесті мүшелер. Жедел токсоплазмоздың патогенезінде 4 фазаны ажыратады. 1. Қоздырғыштың енген жерінде ( тері, ас қорыту жүйесі) қабыну реакциясына жауап ретінде 1-лік ошақтың түзілуі. 2. Қандай болмасын инфекциялық процестен келесі фаза ретінде – регионарлы лимфадениттің дамуы. 3. Лимфогематогенді диссеминация – қоздырғыш лимфогенді, гематогенді жолдармен бауырға, талаққа, сүйек майына, өкпеге, миокардқа, бүйрекке таралады. Токсоплазмоздың клетка ішілік көбеюі басталады, псевдоцист түзіледі, токсикалық – аллергиялық, механикалық әсер клетканың бұзылуына әкеледі, гранулемалар түзіліп, олардың ортасында некроз дамиды. Жаңа сапалы өзгеріске көшкен кезде 4-ші фаза басталады, екіншілік ошақ түзіледі немесе токсикалық сепсис түзіліп, септикалық процестің компоненттері дамиды. Бұл процесте өмірге қажетті мүшелер зақымданғанда ақыры аяқталуы мүмкін. Жиі жедел фазасы созылмалы түріне ауысады. 4. Инфекцияның таралуы – арнайы антиденелердің қанға түсу нәтижесінде жаңа токсоплазмалар біріншілік ошақтан босайды, цисталар мида, торлы қабықта, миокардта, қалқа бұлшық еттерінде түзіледі. (4-фаза – аурудың созылмалы стадиясы). 5. Аурудың созылмалы стадиясы жиі клиникалық көрінісі жоқ созылмалы инфекциясы тасымалдаушыға ауысады, бірақ цист мүшелерде сақталады. - Қожайын қоздырғыштан толық босайды немесе жазылады. - Паразит- рецидив немесе процестің қайталап таралуы. - Инфекциялық процестің ақыры иммунитеттің жағдайына байланысты. - Токсоплазмоз иммунодепресивті әсер етеді, ол иммунотапшылыққа әкеледі. Американдардың айтуы бойынша, токсоплазмоз тек иммунотапшылық жағдайында ғана дамиды. - Токсоплазмоз ЖИТС кезінде жайылған инфекция түрінде дамып, ақыры өлімге әкелуі мүмкін. жүктеу/скачать 3,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|