Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі қаз мма жоғары және жоо-нан кейінгі мамандықтар бойынша білім беру оқу-әдістемелік секциясы
жүктеу/скачать 3,37 Mb.
|
Мәдікенұлы Ө.Хирургиялық аурулар 2008
- Бұл бет үшін навигация:
- Ангионеврозды теория
- Ашоффтың
- Аппендицит ауруының себептерін
- Н.В.Шамов ,А.В.Русаков, И.А.Давыдовский
- Тұқым қуалау теориясы
| Дьелофуа XIX ғасырдың аяғында "куыстар жабылу" теориясын ұсынды. Бұл теория бойынша аппендицитте әр түрлі себептерден аппендикстің іші жеке жабық қуыстарға айналады. Ол қуыстарда инфекция басталуына қолайлы жағдай туады.
б) Құрттар ену теориясы - бұл теория бойынша аппендицит ауруына өсіндіге құрттар немесе олардың жұмыртқалары енуі әкеледі. Бірақта ішекте құрттар табылатын адамдардың аппендицитпен ауырмауы және ауру адамдардан құрттар табылмауы бұл болжамның қателігін көрсетеді. в) Ангионеврозды теория - бойынша аппендициттің басталуы неврогендік себептерден өсіндінің қан тамырларының тырысып тарылуынан, ондағы қан айналысы бұзыладыда кілегейлі қабатта некроздалғен ошақтар пайда болады. Олар арқылы инфекция өсіндінің барлық қабаттарына өтеді. Кейде өсіндінің гангренасына оның артериясының тромбпен бітелуі ұшыратады. г) Ашоффтың (Aschoff) инфекциялы теориясы бойынша - операциямен алынған құрт тәрізді өсіндіні гистологиялық зерттеуден өткізгенде аурудың басталу кезеңінде тек қана кілегейлі қабаттың кішкене, саяз кемістігі байқалатындығы, уақыт өте келе бұл кемістік тереңдеп өсіндінің барлық қабаттарына жайылып, инфекцияның дамуына жол ашатындығы дәлелденеді. д) Аппендицит ауруының себептерін іздестіруде мамандар келесі жағдайды анықтады. Өсіндінің және тандай бадамшасының лимфа фолликулдары бір біріне ұқсас. Дифтериямен ауырып тұрғаннан кейін жасалған аппендэктомияда препараттан дифтерия таяқшасы табылуы негізінде инфекция құрт тәрізді өсіндіге таңдай бадамшаларынан енеді деп саналған. е) И.И.Греков - аппендициттің басталуында соқыр ішектің Баугин жапқышының және қарын пилорусының қысылуының маңызы зор деп санады. Ішектің тітіркенуі, инфекция, құрттар, тағаммен улану, ішектің, әсіресе Баугин жапқышының тырысып тарылуына, ал ол ішекте нәжіс жиналуына ұшыратып, ішектің қабынуға соғады. ж) Н.В.Шамов ,А.В.Русаков, И.А.Давыдовский - аппендициттің басталуын мида байқалатын бұзылыстармен, кортиковисцеральды, жүйкелі-рефлекторлы өзгерістермен байланыстырған. з) Тұқым қуалау теориясы - Ата мен баланың ішек қарын құрылысының бірдей болуы және жеке жанұяның тұрмыс ерекшеліктері бір жанұяның бірнеше мүшесінің аппендицитпен ауруын шақырады. Сондықтан бұл тұқым қуу емес - анатомиялық және экономикалық ерекшеліктердің әсерін көрсетеді. Аппендицит ауруымен қала тұрғындарының жиі ауыруын олардың жемісті тағамдарды аз пайдалануымен (ал нәурызды майлы тағамдарды көп қабылдауымен) байланыстырады. Бұның дәлелі ретінде далада бос жүріп өсімдіктермен қоректенетін маймылдарда аппендицит ауруының кездеспейтіндігі, ал хайуанаттар паркінде ұсталып адамдар тағамдарымен көректенетін маймылдардың аппендицитпен ауыратындығы аталады. Бұны алиментарлы теория деп атауға болады. Алиментарлы теорияның маңызын көрсететін тағы бір жағдай бар. Ленинградтың блокадасында қалған тұрғындарда аппендицит ауруының жоғалып кетуі. Блокада бұзылып халықтың жағдайы жақсара келе оларда аппендицит ауруы қайтадан жиілене бастады. Аппендицит басталуына өсіндіге бөгде заттар енуінің де (нәжіс тастары, тағам қалдығы, құрттар жұмыртқасы, балық сүйегі т.б.) әсері бар. Олар өсіндінің кілегейлі қабатының жауырын шақырып, ол арқылы инфекция жайылуына ұшыратады. Сонымен, бірде-бір теория аппендициттің этиопатогенезін толық шешпейді. Сондықтан аппендицит науқасын құрт тәрізді өсіндінің қабынуынан басталатын ауру деп санаған дұрыс. Аппендицитпен көбінесе әйелдер және 15-30 жасар арасындағы адамдар жиі ауыратындығы белгілі. Бұл әйелдердің генитальды жағдайымен және жастардың фолликулярлы аппараттарының ерекшелігімен байланысты. Құрт тәрізді өсіндінің фолликулдары 20-25 жаста толықтанады, одан соң кемиді. Жас балалардың құрт тәрізді өсіндісі кең, ол нәжістен оңай және толық тазарады. Бала өсе келе өсінді тарылады, ұзарады.. Бұның салдарынан өсіндіде нәжіс жиналып инфекция дамуына қолайлы жағдай туады. Жедел аппендициттің клиникалық жіктелуі (Н.Н.Еланский): Аппендицитті жедел колика. Қарапайым (катаральды ) аппендицит. Деструктивті- флегмонозды, флегмонозды-жаралы, гангренозды- перфорациясыз, перфорациялы, инфильтратты, ірінді, перитонитке соққан деп жіктейді. жүктеу/скачать 3,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|