Қазақстан республикасының жоғАРҒы білім және ғылым министірлігі



бет1/5
Дата05.12.2023
өлшемі40,85 Kb.
#195142
  1   2   3   4   5
Байланысты:
Курстық Жұмыс Адилов Б.Т


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖОҒАРҒЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ
Е.А.БӨКЕТОВ АТЫНДАҒЫ ҚАРАҒАНДЫ УНИВЕРСИТЕТІ
Тарих факультеті

Археология, этнология және


Отан тарихы кафедрасы

Курстық жұмыс

Тақырыбы: XVIII мен XIX ғ.ғ басындағы Қазақстанда патша әкімшілігі ашқан білім беру мекемелерінің қызметі
Орындаған: АЭ-35-1к тобының студенті Адилов Б.Т
Тексерген: Профессор Жауымбаев С.Ұ

ҚАРАҒАНДЫ – 2023


Кіріспе 3


1Түркістан қаласының тарихынан1: Тарихи портретке соққылар 4
2 ортағасырлық Түркістан тарихынан 5
3 Түркістан қалашығының топографиясы 9
4 Қожа Ахмет Ясауи сәулет кешенінің тарихынан 12
Пайдаланылған дереккөздердің тізімі: 18

Кіріспе
Қазақстандық археологиялық ғылым ортағасырлық қалалық мәдениетті зерттеуде айтарлықтай жетістіктерге жетті. Қазақстанның оңтүстігі мен Жетісудың қалалық орталықтарын ұзақ жылдар бойы стационарлық зерттеу қалалық мәдениеттің қалыптасуы мен дамуының қызықты тарихи панорамасын ашты. Ұзақ тарихи кезеңде материалдық және рухани мәдениеттердің әртүрлі аспектілерін зерттеудің деректанулық базасын құрды. Тек "көшпенділер тарихына" бағдарланған Қазақстанның өткенін бір өлшемді тарихи-мәдени қайта құру барабар көп өлшемді ретроспективаға ие болды. Ұлы Дала мен ежелгі Орта Азия оазистері аймағының түйіскен жерінде, Ұлы Жібек жолының керуен жолдарының жіптерінде пайда болып, дамып келе жатқан бұл қалалар дала көшпелілері мен Орта Азия типтес отырықшы-егіншілік дақылдарының дәстүрлерінің бірігуі болды. Тарих олардың басым көпшілігінің атаулары тек ортағасырлық жазбалардың беттерінде қалатындай етіп бұйырды. Ал қазір олардың орнына жел көтеріледі.

1 Түркістан қаласының тарихынан: Тарихи портретке соққылар Қаланың алғашқы тарихы туралы (V-XII ғасырлар) жазбаша дереккөздер үнсіз. Оның дәлелі мәдени қабаттардың қалыңдығының астында жасырылған археологиялық қалдықтар ғана болуы мүмкін. Ясы қаласы (Түркістан) ХІІ ғасырда сопылық Әулие – Шейх Ахмед Ясауидің уағыздау қызметі орны ретінде ерекше атаққа ие болды. Ол қайтыс болғаннан кейін яси қаласының зиратында қажылардың назарын аударатын орынға айналған діни-ғибадат орталығы құрылды. Шереф ад-Диннің "Зафар наме"шығармасының беттерінде Тимурдың үлкен ғимараты осы жерде бұрын болған сопылық қауымдастықтың орнында тұрғызылғандығы туралы айтылады. Осы уақыттан бастап түркі сопыларының қабірінің үстіне салынған ерте кесененің қабырғаларының фрагменттері ғана сақталған. Кейінгі уақыттың жазбаша дереккөздері өз беттерінде Ясы (Түркістан) қаласы туралы мәліметтерді сақтап қалды.Бірақ бұл мәліметтер соншалықты эскизді, бұл оның тарихының жалпы контурын анықтауға мүмкіндік береді: қала қай билеушілердің билігінде және қашан болған, қандай әскери-саяси оқиғаларға байланысты және т. б. мүмкін, сондықтан бұл қаланың тарихы жазылмаған шығар, бұл деректер археологиялық қорға қоса, соншалықты сараң және бөлшектенген Түркістан жерінде сақталған материалдар әлі де сұранысқа ие емес пе? Бірақ олар ғана қаланың пайда болуының алғашқы тарихына, оның қалыптасу жолының ерекшелігіне жарық түсіре алады, оның тұрғындарының мәдениет тарихындағы жалпы және ерекше және т.б. сипаттай алады. Шынында да, қазіргі Түркістан қаласының орнында қаланың (елді мекеннің) пайда болуының негіздемесі тек археологиялық деректерден негіз табады.




Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет