Информатиканы оқытудағы педагогикалық инновациялық технологиялар

Көптеген студенттер, әсіресе қыздар мен әйелдер компьютерлік ғылымдарды үйретудің дәстүрлі тәсілдерін іздейді. Компьютерлік ғылымдарды кең деңгейде қалай оқыту керек, әсіресе компьютерлік жүйелер саласында шектеулі жұмыс тәжірибесі бар немесе алдыңғы тәжірибесі жоқ адамдар үшін маңызды проблема болып қала береді. Көптеген жастар сандық ойын кеңістіктеріне белсенді қатысады және бейне ойындар өздері есептеу артефактілері болып табылады, сандық ойындар студенттердің қызығушылығын арттыру және оларды компьютерлік ғылымдарды зерттеуге тарту үшін әлеуетті перспективалы көзқарас ұсынады.

Білім беруде ойындарды пайдаланудың көптеген талпыныстарына қарамастан, бұл күш-жігер тек бірдей нәтижелер берді. Көптеген педагогтар оқу үшін ойын күшін пайдалануға тырысты. Жақсы ойын жасау қиын. Сыртқы мақсатқа қызмет етуге үміттенген жақсы ойындарды жасау қиын. Кейбір зерттеулер ойыншылардың тартылуын қамтамасыз ұстап, сондай-ақ белгілі бір айқын оқыту мақсатына жетеді. Нақты мақсатқа жету үшін бейне ойындардың мотивациялық күшін біріктіруге бағытталған.

Ойын элементтерін пайдаланушылар көзілдірік сияқты ойындарды бағалау элементтерін қосуды қамтиды, деңгейлері мен жетістіктері, және оларды жұмыс немесе білім беру ортасына қолдану. Қатысушыларға ойын элементтерін олардың игерген іс-әрекетін аяқтау туралы ойлау тәсілі ретінде пайдалануға мүмкіндік береді. Атап өткендей ойындар ұпай, жетондар және т.б. толық элементтердің қандай да бір сыртқы құндылығынан емес, негізінен олар туындататын құзыреттілік тәжірибесінен орын алады.

Оқыту процесі бойынша кері байланысты қамтамасыз ете отырып, пайдаланушылардың оқыту үдерісіне тартылуын арттыру үшін әлеуетке ие. Студенттер компьютерлік ғылымдарды оқу кезінде жеткіліксіз тартылғандығы туралы жиі хабардар болғандықтан, студенттердің мотивациясы мен тартылуын арттыру тәсілін қамтамасыз ете алады, сондай-ақ оқитын материалда студенттің құзыреттілік деңгейі туралы кері байланысты қамтамасыз ете алады.

Осылайша, компьютерлік білім мен білім алушы арасында жақсы сәйкестік бар. Олардың негізгі принциптерінің бірі – «ойыншылар шеберлік сезіміне жету үшін кері байланысты қамтамасыз ету». Қызметті меңгеру және сәтсіздік арқылы оқыту жиі жетістіктер, белгішелер, көшбасшылар кестесінде жоғары дәрежелі, ең жоғары деңгейге жету және т.б. Ойындар тез кері байланыс циклдарын жасай отырып және төмен ставкаларды сақтай отырып, сәтсіз осы оң байланысты қолдайды-ойыншылар олар табысқа жеткенше әрекет жалғастыра алады, және олар түрлі баламаларды тырысып өте аз тәуекел етеді. Екінші жағынан, мектептерде сәтсіздіктер жоғары, ал кері байланыс циклдары, әдетте, ұзақ. Студенттердің тәжірибе жасау мүмкіндігі өте аз, және олар мұны істегенде, сәтсіздіктің нәтижелері ұзақ уақытқа созылып, оларға сәтсіздікке ұшырауға мүмкіндік береді. Осыған қарағанда, білім алушы кері байланыс циклдарын қысқартады, оқушыларға өз дағдылары мен мүмкіндіктерін бағалаудың тиімділігі аз тәсілдерін бере алады және оқытуға күш-жігер беретін орта жасай алады. Студенттер, өз кезегінде, сәтсіздікті оқу мүмкіндігі ретінде көре алады. Бұл компьютерлік жүйеде жұмыс тәжірибесі шектеулі студенттерді компьютерлік ғылымдарға оқытуда әсіресе пайдалы болуы мүмкін. компьютерлік жүйе кіріспе педагогикасына қолданылатын Білім алушы студенттерге информатиканың кіріспе дағдыларына оқытудың тартымды, тиімді, жаңа тәсілін қамтамасыз ете алады және сол арқылы осы саладағы студенттердің тартымдылығы мен ұсталуын арттырады.

Қазіргі оқытудың басты тапсырмалар арасында – оқушылардың өмірге адаптациясы, алынған білімнің творчествалық қолданушының өз бетімен білім алуға дағдылануы. Отандық мұғалімдер оқу процессінің формасын өзгерту жолын іздейді. Педагогикада педегогикалық технологиялар мен оқыту технологиялары үлкен мағынаға ие.

«Педагогикалық технология» термині өткен ғасырдың 60 жыл басында пайда болды. Содан бастап әртүрлі елдерде «Педагогикалық технология» (ФҚШ, Жапония), «Педагогикалық технология және оқыту процессі » (Англия) журналдары шығарылуда, халықаралық бюро бюлетеньдерінде білім алу бойынша ЮНЕСКО «Педагогикалық технология» сериясын және т.б. шығарады.

«Оқыту технологиясы » ұғымы біздің елімізде 60 жылдардың соңында пайда болды, ал 70 жыл жақтаушылар саны көбейді. Қазіргі уақытта ол педагогикалық сөздікке толық енді. Алайда, олардың түсінігі мен оны пайдалануда үлкен алуандылық бар.

“Педагогикалық технология – бұл ұйымдасқан, мақсатты, арнайы педагогикалық әсерлер және оқыту процессіне әсері ” (Б.Т.Мехачев).

“Педагогикалық технология – бұл процессін жүзеге асырудағы маңызды техника”.

“Педагогикалық технология – бұл оқуды жоспарлау нәтижесіне жету көрінісі”.

“Педагогикалық технология – бұл мұғалімдер мен оқушыларға арналған сөзсіз қамтамасыздандырудың оқу процессінің өткізілуі және ұйымы бойынша, жобалау бойынша бірлескен педагогикалық қызметінің барлық әрекетіндегі ойлап табылған модель”.

“Педагогикалық технология – бұл жасаудың жаңа әдісі, барлық білім беру процессінің анықталуы мен қолданылуы және өзінің тапсырмасына білім беру формаларының оптимизациясын қоятын техникалық адамдақ ресурстарды және олардың арақатынасын қосқандағы білімді меңгеру’’.

“Педагогикалық технология – бұл педагогикалық мақсаттарға жету үшін қолданылатын жеке, құралдық, әдістемелік жолының орындалу реті мен жүйелік жиынтығын білдіреді ”.

Алайда әдебиетте «массив түсінігін енгізу әдістемесі», «программалауды оқыту әдістемесі», «ақпараттық технологияларды оқыту әдістемесі » деген сияқты сөз тіркестері кездеседі. Онда «әдістеме» түсінігі «алгоритм», «қабылдау», «технология» түсініктеріне жақын мүлдем басқа мағынаны білдіретіні анық.

И.Н.Фамина айтқандай, кейбір технологияларға бекітілген терминдерді – жарлықтарды педагогикалық практикаларды қолдану кездеседі. Алайда, түсінікті қиындататын терминологиялық трақсыздықтаран құтылу әрқашан орындала бермейді.

Бұл арада «әдістеме » және «технология » түсініктерін ажырату проблемалары туады.

А.В.Хуторской айтқандай «оқытудың» барлығын барлығына теориясын және оқыту теориясын жеке оқу пәндеріне немесе оқу орындарының белгілі түрлеріне бөледі.

Жеке дидактикалар ... оқу сұрақтары оқу пәндерінің ұқсастығына сәйкес қарастырылады, әрі әр деңгейде – бала–бақшадан бастап орта және жоғары мектепке дейін...

Жеке дидактикасын оқыту әдістемесі депте атайды. Олардың мақсаты – оқудың заңдылықтарын, жолдары мен әдістері, оқу тәртібінің немесе тәртіп топтары сәйкес келетін процессінде оқитындардың дамуы мен тәртібін зерттейді.

Г.К.Селевко педагогикалық технология түсініктерінің 3 иерархиялық түрге бөледі

- тұтас білім беру процессін сипаттайтын жалпы педагогикалық немесе жалпы дидактикалық деңгейі.

- «педагогикалық жүйеге » синоним.

- бір пәннің, сыныптың, мұғалімнің және т.б. аймағындағы білім беру процессін сипаттайтын жеке әдістемелік немесе пәндік деңгейі – «жеке әдістемемен» синоним.

Жергілікті немесе модульді деңгейі, яғни оқу – тәрбие процессінің жеке элементтерінің технологиясы.

Осылайша, келесі бастапқы орынға ауысамыз:

Информатиканы оқыту әдістемесі мен теориясы – кез келген жас деңгейіне информатиканы оқыту объектісі болып табылатын және кез келген ұйымдасқан - әдістемелік оқу формалары болатын педагогикалық ғылым.

В.И.Занвязинкий айтқандай, технология мен әдістемені ажырату проблемасы айтарлықтай талқыланады: «біреулер технологияны әдістемені орындау формасы десе, енді біреулер технология мағынасы әдістемеге қарағанда кең дейді».Біз бұдан, информатиканы оқытуда қолданылатын және өңделетін жеке әдістер мен технологиялар педагогикалық ғылымды зерттеудің пәні және «информатиканы оқыту теориясы мен әдісі» оқу тәртібін үйрену объектісі болып табылатынын көреміз.

Информатиканы оқытудың әдістемелік жүйесін айта отырып, біз оны 5 компоненттің жиынтығы ретінде қарастырдық: мақсаттарының, мазмұндарының, әдістерінің, «оқу немесе оқу – тәрбиелік процессін ұйымдастыратын мұғалім қызметінің пән ретінде алға шығатын » оқытудың тәсілі және ұйымдасқан форманың. Алайда, оқытылғандар да педагог сияқты шын мәнінде көптеген зерттеулердің әділ сынын тудыратын жүйеден тыс қалады.

Сонымен қатар, кез келген білім беретін концепциялар мен жүйелер әрекетінің нақты жүйелерінің іске асырылуын талап етеді.

«Технология » сөзінің өзі гректің Techne – шеберлік, және Logos – ғылым, заң деген сөздерінен шыққан. «Технология» - шеберлік туралы ғылым. Кез келген технологияның негізгі сипатты, белгілері: процессті котегория; объект жағдайының өзгеру әдісінің совокупн ретінде ұсынылуы мүмкін; жобалауға және экономикалық және сапалы процесстерді пайдалануға бағалаған;

Осылайша, технологияны әдістемеден құралдар сипаты бойынша ажыратуға болады, яғни ұйғарымның анықталған жүйелерінің болуы; технологияның шығарылуы; нәтижесінің кепілдемесімен өлшемі.

Білім берудің технологиялық тәсілінің түіндірмесі М.Е. Бершадского, И.П. Волков, В.В. Гузеев, М.В. Киарин, В.Ю. Питюков, В.Г. Тихомиро, П.М. Эрдниева және т.б. жұмыстарында ұсынылған.

Отандық және шетелдік авторлардың педагогикалық технология проблемасы бойынша жұмыстарындағы нәтиже нақ педаглогикалық технологияларға тиесілі, ерекше белгілерді көрсетуге мүмкіндік береді.

Концептуалдығы: білім беру мақсатындағы жетістіктің ғылыми негізделуінің айқын ғылыми концепциясы әр педагогикалық технологиялардың тиесілі сүйеніші болуы керек.

Жүйелілігі: педагогикалық технологияларда жүйелерінің барлық белгілері болуы керек; процесс қисыны болуы керек; оның барлық бөліктерінің өзара байланысы болуы керек; тұтастығы болуы керек;

Диагноздық мақсатты білім беру мен нәтижелік – мақсаттың кепілді жетістігі және білім беру процессінің тиімділігі.

Басқарылуы: диагноздық мақсатты жорамалдау мүмкіндігі; жоспарлау; білім беру процессінің жобалылығы; кезеңді диагностикалар, нәтижені жөндеу мақсатында әдістер мен тәсілдерді түрлендіру.

Қысқа мерзімдегі білім берудің жоспарлы нәтиже жетістігінің кепілдемесі, нәтижесі бойынша тиімділігі және шығыны бойынша үйлесімділігі.

В.П.Беспалька мынаны ескере отырып, басқа жолды пайдаланды: «нақты шарттан кез келген процесстер жиындағы бұл шарттармен жүйе деп аталады...Педагогикалық процессте орындалатын жүйелер педагогикалық жүйелер деп аталады». Сонымен педагогикалық жүйе құрылымы оларға өзара байланысты 2 топ ретінде ұсынылады: педагогикалық тапсырманы тұжырымдайтын элементтер тобы.

Педагогикалық технологияның терең мағынасын В.П.Беспалька төмендегідей түсіндірді:

1. 
   Зерттеуден шегіну және алғашқы жобалауға аусу;
   
2. 
   Құрылым өңделуі және оқушылардың оқу – танымдық қызметінің мазмұны;
   
3. 
   Принциптің орындалуы және оқу материалын оқушылардың меңгеру сапасының әділ бағалануы және жеке адамның дамуы;
   
4. 
   Құрылым тұтастық принципінің орындалуы және оқу – тәрбиелік процесс компоненттерінің маңыздылығы;