АДАМ ҚОҒАМ ҚҰҚЫҚ ПӘНІ БАЙЫНША СЫНАҚ АЯАҚТАЛДЫ
ҚАЗАҚ ТІЛІ
1. Кірме сөздер қатары
A) тарих, мәдениет
B) кебеже, жаппа
C) үлескі, өскін
D) саяжай, үнқағаз
E) сүлтан, бүркіт
2. Неологизм сөздер катары
A) жарнама, сурет
B) жолдау, кағаз
C) аудан, көлем
D) кеден, жолсерік
E) әдебиет, ғылым
3.Үнді дауыссыздар қатары
A) г, ж, д, в
B) у, й, н, р
C) м, ң, ғ, з
D) к, ш, т, ф
E) и, к, л, м
4. Құрамында ашық және қысаң дауыстылар араласып келген сөздер қатары
A) абырой.намыс
B) өсімдік, өркен
C) достық, ізгілік
D) білім, гылым
E) еңбек, талап
5. Сөйлемдегі күрделі сөздің түрлері
Қазақстанның геометриялық орталығы Ұлытаудың маңындағы Кішітауда.
A) қысқарған сөз
B) біріккен сөз
C) туынды сөз
D) қос сөз
E) түбір сөз
6. Туынды етістіктер қатары
айтты, жайды, алған, салған
жаса, қара, сөйле, жүгір
жору, басу, кору, айту
ал, көр, бер, тоқта
E) кешікті, қысқарды, азайды, түнеді
7. Бейнелеуіш сөз қатысқан сөйлем
Тырп-тырп баскан аяк дыбысы естілді.
Шык-шық еткен сағаттың үні ұйкы бермеді.
Тоқтады қара вагон салдыр-гүлдір.
Өзен суы сылқ-сылқ үн катады.
Бүйірі солқ-солқ етіп, діңкелеп әрең тұр.
8. Жинақтык caн есімнін жұрнактары
-ау, -еу
-ншы, -нші
-рақ. -рек
-дау, -леу
-ыншьі, -інші
9. Бастауышқа тән белгі
A) сөйлемдегі ойды тиянактайды
B) сапалык, сандық, иелік жағынан сипаттайды
C) атау мен ілік септігінен өзге септіктердің бірінен жасалады
D) атау тұлғада тұрып, сөйлемдегі негізгі ойдьң иесі болады
E) іс-окиғаның мекенін, мезгілін, кимыл-сын, мвлшерін білдіреді
10. Қос нүкте дұрыс қойылмаған сөйлем
Үш-ақ нәрсе – адамның қасиеті: ыстык кайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.
Қазақстанда тұратын ұлттар мыналар: қазақ, орыс, украин, ұйғыр, т.б.
Құттыбай аулы күздікке екі жарылып қонды: төрт-бес үй Алтаймен бір белек, бес-алты үй Асанмен бір бөлек.
Ағалар үйде жоқ олар: орман ішіне серуендеуге кеткен еді.
Мұстафанын оларға қолданған шаралары мыналар: байталдың төрт сирағы төрт жылқы, денесі бір жылқы – барлығы бес жылқы.
11. Кірме сөз қатысқан нұсқа
Ата-ананын алғысын ал, адал жүр.
Әміркан тымағын кайта киіп алды.
Көктем шыға қырдағы киіз үйге шықтық.
Бәден апай қойныма бір уыс кәмпит тығып жіберді.
Жетішатыр – жаксы қала.
12. Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшасы бар сөйлем
Білгенге – маржан, білмеске – арзан.
Асықпаған арбамен қоянға жетеді.
Адам құлақтан азады, көңілден семіреді.
Ұждан – рухтың бакылау тетігі.
Қасықтап жиғанды шөміштеп төкпе.
13. Түбір түлғасы өзгеріп кіріккен сөз
күркетауық
қылтамақ
әлдебір
түрегелу
тазқарын
14. Қатыстық сын есімді сөйлем
Қаланың су жүретін арыктары тазаланыпты.
Сапалы, қайырлы еңбек кана адамды бакытқа кенелтеді.
Айша ұстаздың емтиханынан сүрінбей етті.
Мүшәйраға қатысқан ақындар түгел марапатталды.
Зере әже Абайға арнаған ертегісін айтты.
15. Қыстырма сөз катысқан сөйлем
Қүлагер, құлыныңнан керім едің.
Ей, мұнша тулағаның не?
Қайда әлгі алып, шакыршы өзін.
Қап, мен бауырсақ әкелмеген ем.
А, олай болса, Добрыймен қандай байланысы бар мүның?
16. Айкындауыш мүшегс байланысты қойылған сызыкша
Қалың көпшілік – арбалылар да, салттылар да, жаяулар да – соның соңынан шұбап барады.
Үлкен үйде Ұлжан, Айғыз, Ділда – үшеуі ғана отыр екен.
Шаршағаны сонша орнынан тұра алмады.
Өнеркәсіпке керекті таскөмір. мұнай, мыс, жез, корғасын – барлығы Қазақстан жерінен табылады.
Біреудің бағалы жағын көре алмау, біреудің жетістігіне іші күю, бармағын тістеу – аскынған ауру.
17. Төл терминдер қатыскан сөйлем
Қаламызда бүгінде көп кабатты ғимараттар бой көтеруде.
Сауда ойын-сауық кешендері – әр отбасының сүйікті демалыс орны.
Бұл жердің ескі атауы Қараөткел болатын.
Ынтымағы жоқ үйде ырыс жоқ.
Қайсар өзінен басқа туысканы жоқ жалқы жігіт болатын.
18. Дұрыс жазылған кірме сөз
танкілер
танкылер
танкідер
таңкілер
танкылар
19. Пысықтауыш қызметіндегі кимыл-сын үстеу
Үнемі от шашып тұратын көзі қып-қызыл.
Асан екеуміз ақырын әңгімелесіп келеміз.
Ауыл реңі мүлдем жүдеу керінді.
Бүгін аз ғана ас құйылған екен.
Әміртайдын күлгені де онша естілмейді.
20. Сөйлемдегі сөздердің байланысу түрлері
Шындыққа сенбей, қисынға сену—рухани мүгедектікке ұрындырады.
меңгеру, қиысу
меңгеру, қабысу
матасу, жанасу
қабысу, қиысу
жанасу, қабысу
21. Пысықтауыштық қатынастағы сөз тіркесі
жұмысын аяктады
оқу үшін келді
қол жеткен шындық
оқыған азамат
жазушылармен кездесті
22. Шартгы бағыңыңқылы сабақтас сөйлем
A) Құрсаған бұлт ашылмай, Аспанның жүзі кегермес.
B) Оймақ ауьіз, күлім көз келіншек есіктен сәлем берді де, қымыз қүюға отырды.
C) Шауқар мұны таныды, әйткенмен жақындай алмады.
D) Араларыңа түсетін арашашы болмай, екеуі де әбден титықтап шаршады.
E) Ақсақал наннан там-тұмдап үзіп алып, құстарды жемдеумен болды.
23. Етістіктер құрамына қарай бөлінеді
А) негізгі, туынды
В) дара, күрделі
С) дара, үйірлі
D) түбір, туынды
Е) негізгі, күрделі
24. Соңғы жылдары тілімізге енген жаңа сөздер қатары
садақ, кеден, сауыт
жылыжай, үлескі, өскін
ермексаз, қағаз, бояу
космос, космонавт, спутник
мектеп, емтихан, емле
25. Тұйық және бітеу буыннан құралған сөздер қатысқан қатар
борыш, намыс, алғьіс
еңбек, ермек, ынсап
заман, ғасьір, дәуір
өнер, ғалым, әдебиет
зейнет, бірлік, тендік
26. Неологизм сөз(-дер)
ұшақ
нарық
пернетақта
қарауыл
тінтуір
Ғ) ермексаз
галам
дарбаза
27. Буынға кате бөлінген сөз(-дер)
A)е-лік-теу-іш
шүй-гін
жұ-мыр-тқа
кі-ріп-тар
көз-бо-яу-шы-лық
Ғ) су-рет-ші
ұз-ын-ды-ғы
қа-на-ғат
28. Тұйық етістік(-тер)
бару
сұран
қуыр
сұра
көріп
айтып
кару
баскар
29. Жанама толыктауышы бар сөйлем(-дер)
Мен Қазақстанымды, оның әрбір тауын, тасын сүйемін.
Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін.
Осы жетістікке ерен еңбекпен жеттім.
Абайдың да ішек-сілесі қатып еді.
Айтылған сөзді қүлак қойып тыңда.
Ғ) Ерасылдың «Қамбар батыр» кітабын алдым.
Біздің ұжым толағай табыстарға кол жеткізді.
Зере әже Абайға ертегісін айтты.
30. Тырнакшаның қолданылатын орны (орындары)
Алматынын өнер мектебінде оқимын.
Астананың қысы биыл жылы.
Қолыңды жай, балам.
Өнер - жастан деген мақал бар.
Көзімнің карасы әніне басты.
Мал ашуы - жан ашуы.
Парижде ән сала алмадым.
Әнет бабаның батасын алды.
31. Кәсіби сөз(-дер)
кемғабыл
келемеж
әкім
шербет
жәмше
диалект
торлама
балдаң
32. Болжалдық сан есім қатысқан сөйлем(-дер)
Жаудың он үш танкісі қирады.
Ойыншылар үш-төрттен топка бөлінеді.
Біріншіден, сол ұлттың тілін жақсы білу керек.
Тұрғылықты халықтың оннан екісі шаруашылыкпен айналысады.
Камбалалардың бес жүзге жуық түрі мұхиттарда кездеседі.
Дүркімбайдың бір өзінде үш мың жылқы бар.
Жігіттердің екеуі ортаға белдесуге шықты.
Екі топтың ойыншылары жарысады.
33. Себеп бағыныңқылы сабақтастың жасалу жол(-дар)ы
ашық райлы етістікке деп көмекші етістігінің тіркесуі арқылы
есімшеге көмектес септік жалғауы қосылуы арқылы
есімшенің өткен шақ формасына соң шылауы тіркесуі аркылы
-мақ, -мек жұрнақгы есімшеден
-ша, -ше жұрнақты есімшеден
мезгіл мәнді көмекші сөздерден
көсемшенің -й жұрнағына біткен болымсыз түрінен
-ша, -ше жұрнақты есімшеден
34. Толықтауыш қызметін атқарып тұрған зат есім сөз қатысқан сөйлем(-дер)
Еріншектін ертеңі бітпес.
Туған үйдің түтіні жылы.
Аскар тау алыстан көрінеді.
Сағынғанда еліңді аңсайсың.
Жақсыға жақын көп.
Ата – балаға сыншы.
Өнерлінің өзегі талмас.
Жақсы сөз айтқан адамдарды ұнатамын.
35. Қосарлы айқындауышы бар сөйлем(-дер)
Аксүйек – ұлттық ойын.
Біз бүгінгі сабақта Әбдірахманға арналган өлеңдерді оқимыз.
Жері шүйгін, малы күйлі.
Халық каһарманы Рақымжан Қошқарбаев есімі үрпактар жүрегінде.
Орманшылар ағаш арасынан тауып алыпты.
Үп-үлкен бір каскыр қасымдағы қойды тартып әкетті.
Капитан Ақжаровка бәріміз сәлемдестік.
Сырым Нұралыға наразы боп кетті.
Достарыңызбен бөлісу: |