Мемлекет атауы
|
Ақ Орда
|
Моғолстан
|
Әбілқайыр хандығы (көшпелі өзбектер мемлекеті)
|
Ноғай ордасы
|
Қазақ
хандығы
|
Тарихи шеңбері
|
ХІІІ-ХҮғғ
|
ХІҮ ғ ортасы-ХҮІ ғ басы
|
1428 - 1468
|
ХІІІ– XVІ ғасырдың ортасы
|
1465 -1466 жылдардан
|
Негізін қалаушылары
|
Орда Ежен
Шайбани
|
1348ж
Тоғылық Темір алғашқы ханы
|
Әбілқайыр
|
Едіге (1396-1411)құрды.
Нұрадиннің тұсында
Алтын Ордадан бөлініп шықты
|
Керей мен Жәнібек
|
Территориясы
|
Аралдың солтүстік шығысы, Сырдариядан Есіл, Сарысу өзендеріне дейін, Ертіс өзені, Алтай тауларынан Жайық өзеніне дейін
|
Солтүстігінде Балқаш, батысында Түркістан, оңтүсті - гінде Ташент, Ферғана, шығысында қалмақ жерімен шектеседі
|
Батысында Жайықтан, шығысында Балқаш көліне дейін, Ертіс, Тобыл өзендерінен оңтүстіктегі Сырдарияның Аралға құяр тұсына дейін
|
Еділ мен Жайық өзендерінен Қазан мен Түменге дейін
|
Бастапқы алып жатқан жері – Шу мен Талас өзендерінің аумағы
|
Астанасы
|
Сығанақ
|
Алмалық
|
Орда Базар
Тара
Сығанақ
|
Сарайшық
|
Сығанақ, Түркістан (XVI ғасырдан бастап)
|
Саяси жағдайы
|
Ұрыс хан кезінде күшейді. XIV ғасырдың 70 жылдарында Алтын Ордадан Қажы Тарханды өзіне қаратты. 1374 – 1375 жылдары Сарай Беркені тартып алды. Ішкі талас – тартыс. Әмір Темір шапқыншылығы.
|
Әмір Темірдің алғашқы жорығы-1371 – 1372 жылдары,
1371 – 1390 жылдары 10 шақты рет жорығы, 1390 жылы Әмір Темірге толық тәуелді болды..
|
1446 жылы Атбасар маңында Мұстафаны талқандап, Созақ, Сығанақ, Аққорған, Үргеніш қалаларын алды. 1456 – 1457 жылдары ойраттардан жеңілді. XV ғасырдың 50 жылдарында Керей мен Жәнібек Моғолстанға кетті.
Аққыстау жерінде қайтыс болады.
|
XV ғасырдың басында күшейді. Ресей, Қазан, Астархань хандықтарын жаулап алған соң бірнеше дербес иеліктерге бөлініп кетті. Еділдің шығысындағы тайпалар Кіші жүзге кірді.
|
XVI ғасырдың I ширегінде Қасым хан тұсында күшейді. Тәуке хан тұсында біртұтас мемлекет болды.
|
