1.Көне түрік жазуының қалыптасқан уақыты:
А) б.з.б. І мың жылдығы В) б.з.б. ІІ мың жылдығы С) б.з. І мың жылдығы D) б.з.ІІ мың жылдығы Е) көне түрік жазуы болған жоқ
2.Көне түрік тілінде жазылған жәдігерлер саны:
А) 100 астам В) 200 астам С) 300 D) 400 Е) 500
3. «Қорқыт ата» кітабы мен «Оғызнама» дастанының қағазға түсе бастаған уақыты:
А) VIIIғ. В) ІХ ғ. С) Х ғ. D) ХІ ғ. Е) ХІІғ.
4. «Қорқыт ата» кітабы неше жырдың қосындысынан тұрады:
А) 10 В) 11 С) 12 D) 13 Е) 14
5.Қорқыт атаның туған жері:
А) Қазақстан В) Өзбекстан С) Иран D) Шаш Е) Египет
6.Түрік жазба әдебиетінің көне ескерткіштері:
А) «Күлтегін», «Тоныкөк» В) «Ақиқат сыйы» С) «Даналық кітабы» D) «Жүсіп-Зылиқа» Е) «Құт негізі-білік»
7.Түріктер отбасына шапағатын тигізеді деп табынған:
А) Отқа В) Көк бөріге С) Ұмай анаға Д) Табиғатқа Е) Суға
8.Жазба деректердегі мағлұматтарда олардың қамыс қаламмен және IX-X ғасырларда ежелгі түрік жазуымен жазғанын көрсетеді:
А) Қимақтар В) Қарлұқтар С) Наймандар Д) Керейлер Е) Қарахандар
9.Жетісу қазақтарының да Ұмай анаға табынатынын жазған ғалым:
А) Ж.Баласағұни В) Ш.Уәлиханов С) М.Қашғари Д) Әл-Бируни Е) К.Байпақов
10.Ежелгі түрік әліпбиіндегі әріп саны
А) 30 В) 35 С) 40 D) 25 Е) 45
11.Атақты қобызшы Қорқыт ата күмбезі орналасқан аймақ
А) Қызылорда В) Алматы С) Тараз D) Шымкент Е) Түркістан
12.“Оғызнаманы” XVII ғасырда толық жазып қалдырған ғұлама
А) А.Яссауи В) Ж.Баласағұни С) Әбілғазы хан D) Әли ақын
Е) Кутб
13.Будда ғимараттарының орны табылған жер
А) Сығанақ,Испиджап В) Тараз,Түркістан С) Отырар,Тараз D) Ақбешім,Суяб Е) Түркістан,Сығанақ
14.Х ғасырда Қимақтарда тараған дін
А) христиан В) ислам С) манихей D) зороастра Е) будда
15. Түріктер асыл тастар мен маталарды қай елден әкелген?
А) Батыс елдерінен В) Орта және Таяу Шығыстан
С) Үндістаннан Д) Византиядан Е)Ираннан
16. Малды қолға үйрету қай тарихи кезеңде басталды?
А) ежелгі тас ғасырында В) орта тас ғасырында
С) қола дәуірінде Д) темір дәуірінде Е) кейінгі тас дәуірінде
17. Сайрам қаласы ертеде қалай аталған?
А) Отырар В) Испиджаб С) Сауран Д) Сығанақ Е) Тараз
18. Жеріміздегі сәулет өнері тамаша ескерткіштерінің бірі
А) Қостөбе в) Ақыртас ғимараты С) Якка сардобалары
Д) Білеулі ғимараты Е)Көккесене
19. «Сардоба» деген қандай құрылыс?
А) тұрғын үй В) құдық үстіне салынған ғимарат
С) малға арналған қора Д) мешіт Е)мешіт
20. Түріктердің әліпбиі (алфавиті) ... негізінде жасалған
А) ру – тайпаларының таңбалары В) соғды жазуы
С) қытай иероглифі Д) руна жазуы Е)түркі жазуы
3- тарау Дамыған орта ғасырлардағы мемлекеттер (X-XIІІғ.ғ)
Қарахан мемлекеті.
(942-1212)
Мемлекет негізін салған -
Сатұқ Боғра хан
Жері - Жетісу мен Шығ.Түркістан
Астанасы-
Баласағұн
Мемлекет құрылуында басты роль атқарған-
қарлұқтар
Э
тникалық құрамы
Бұлақ Жікіл Қарлұқ Оғыз Қаңлы-үйсін Яғма
Яғма Жікіл
Бура Арыстан
Сатұқ Боғра хан Арслан
Қоғамдық құрылыс: Қаған
Ханның ұрпақтары:
тегіндер,ілік-хандар,бектер,нөкерлер.
М.Қашқари : «Күлеркін-ақыл-ой иесі» деген мағынаны білдіреді.Қарлұқ қағанаты кезіндегі күлеркіндерге ұқсас.Қарахан мемлекетінде уәзір деп аталады.
Қарахан мемлекетінің ерекшілігі :
1.Жер иелену болды.
2.Алым-салық жинау.
Ж
ер иелену түрлері.
Ихта Вакуфтық жер Музари-барзигар Коммендация
Ихта-шартты түрде жер иелену,ханға әскери еңбек етуге міндетті.Арабша-Мухта,Мухтаның Ихтадан ерекшілігі жер түпкілікті берілед
Вакуфтық жер-салық алынбайды діни жерлер
Музари-барзигар-отырықшы аудандарда шаруаларды қанаудың бір түрі
Коммендация-әлсіз адамды өз жерінен күштінің адамның қамқорлығына берді
Мемлекеттің саяси жағдайы
Сатұх Боғра ханның балалары
Мұса Сүлеймен ілік Әли Арслан Хасан Боғра хан
Мұса - 960 ж ислам дінін мемлекеттік дін деп қабылдады
Сүлеймен Ілік- Баласағұнда билік жүргізді
Әли Арслан- Қашқарда билік жүргізді
Қарахан мемлекетінің хандары.
Сатұқ Боғра хан (942-955)
Мұса (955-960) Орталығы- Қашқар
Әли Арслан(960-990)
орталығы-Қашқар,Тараз ,Баласағұн
Сатұқ Боғра ханның 2 баласының арсында билік алма - кезек ауысып отырды
Хасан Боғра хан Әли Арслан
Хасан Боғра хан - Испиджапты ешбір қарсылықсыз алды. Бұхараны,Самарқанд қалаларын алды.
Жент тұрғындарынан қорқып, кейін шегінді. Жетісуға оралды. Қошқарбасы деген жерде қ аза
тапты. Х ғ. Аяғында Орта Азияға жорық қайта басталды.
Жүсіп 992 ж Хотанды алды.
Әли Арсланның баласы
Насыр ибн Әли 996ж Мауараннахрға (Әмудария мен Сырдария) аттанды.
999 ж Мауаранахрды алды. Бұхараны алды, Саманилер әулиеті құлады.
Саманийлер өздерінің вассал(бағыныштылық) газнеуилерден көмек сұрады,бірақ олар көмек берген жоқ.
Екі хандықтың арасында бірлік сақталмады,
ИбраҺим ибн Насыр ХІ ғ. 40ж-да Әли тегінің балаларының қарсы күресте жеңіп шығады.Ол
1040 ж. «Бурахан» атағын алады, Мауаранахрға өз үстемдігін орнатты.
1040 ж (ХІ ғ.40ж) мемлекет екіге бөлінді
Батыс Шығыс
(999-1212) (942-1212)
Территориясы -Мауараннахр Территориясы -Жетісу,Шығ.Түркістан
Орталығы-Үзкент Орталығы-Баласағұн немесе Күз Орда
кейін-Самарқан
1089 жылы Батыс хандығының орталығы
Самарқандты одан сон Бұхараны Салжұқ 1125 ж –Елюий Даши бастаған қарақытайлар басып кірі.
Вассал есебінде қалды.
султаны Мәлік шах басып алды. Қарахан ХІІғ30ж. -Шығыстан қарақытайлар Жетісуға басып кірді.
мемлекетін өз васалына айналдырды. 1212ж- найман ханы Күшілік басып алады.
1141 жылы Самарқан қаласында жақын жерде
Қатуан даласында Салжұқтармен Қарахан
әскерлерін қарақытайлар ойсырата жеңді.
1141- 1212 дейін қарақытайларға бағынышты
болды.
1212 жылы Хорезм шахы
Мұхаммед жаулап алды
Шаруашылығы
Тараз,Баласағұн,Талғар ірі қалалардың маңында отырықшы халық егін,бау-бақша дамыды.
Далалы,таулы, қыратты жерлерде-жартылай көшпелі жартылай отырықшы мал шаруашылығымен айналасты.
Аралас түрімен-Оңт.Қаз,Шығ.Түркістан.
«Түріктер жылқы малын көп өсірді» деп айтқан
Жүсіп Баласағұн.
Қарахан мемлекетінің мәдениеті
Достарыңызбен бөлісу: 
