Қазақстан тарихы логикалық құрылымдық кестеде (7 сыныпқа арналған қосымша оқу құралы) Алғы сөз Құрметті оқушы !


XIII – XVI ғасырлардағы Қазақстанның мемлекеттері



бет10/13
Дата28.11.2019
өлшемі0,79 Mb.
#52696
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Байланысты:
Қазақстан тарихы логикалық - құрылымдық кестеде (Восстановлен)


XIII – XVI ғасырлардағы Қазақстанның мемлекеттері


Мемлекет атауы

Ақ Орда

Моғолстан

Әбілқайыр хандығы (көшпелі өзбектер мемлекеті)

Ноғай ордасы

Қазақ

хандығы

Тарихи шеңбері

ХІІІ-ХҮғғ

ХІҮ ғ ортасы-ХҮІ ғ басы

1428 - 1468

ХІІІ– XVІ ғасырдың ортасы

1465 -1466 жылдардан

Негізін қалаушылары

Орда Ежен

Шайбани

1348ж

Тоғылық Темір алғашқы ханы

Әбілқайыр

Едіге (1396-1411)құрды.

Нұрадиннің тұсында

Алтын Ордадан бөлініп шықты



Керей мен Жәнібек

Территориясы

Аралдың солтүстік шығысы, Сырдариядан Есіл, Сарысу өзендеріне дейін, Ертіс өзені, Алтай тауларынан Жайық өзеніне дейін

Солтүстігінде Балқаш, батысында Түркістан, оңтүсті - гінде Ташент, Ферғана, шығысында қалмақ жерімен шектеседі

Батысында Жайықтан, шығысында Балқаш көліне дейін, Ертіс, Тобыл өзендерінен оңтүстіктегі Сырдарияның Аралға құяр тұсына дейін

Еділ мен Жайық өзендерінен Қазан мен Түменге дейін

Бастапқы алып жатқан жері – Шу мен Талас өзендерінің аумағы

Астанасы

Сығанақ

Алмалық

Орда Базар

Тара


Сығанақ

Сарайшық

Сығанақ, Түркістан (XVI ғасырдан бастап)

Саяси жағдайы

Ұрыс хан кезінде күшейді. XIV ғасырдың 70 жылдарында Алтын Ордадан Қажы Тарханды өзіне қаратты. 1374 – 1375 жылдары Сарай Беркені тартып алды. Ішкі талас – тартыс. Әмір Темір шапқыншылығы.

Әмір Темірдің алғашқы жорығы-1371 – 1372 жылдары,

1371 – 1390 жылдары 10 шақты рет жорығы, 1390 жылы Әмір Темірге толық тәуелді болды..



1446 жылы Атбасар маңында Мұстафаны талқандап, Созақ, Сығанақ, Аққорған, Үргеніш қалаларын алды. 1456 – 1457 жылдары ойраттардан жеңілді. XV ғасырдың 50 жылдарында Керей мен Жәнібек Моғолстанға кетті.

Аққыстау жерінде қайтыс болады.



XV ғасырдың басында күшейді. Ресей, Қазан, Астархань хандықтарын жаулап алған соң бірнеше дербес иеліктерге бөлініп кетті. Еділдің шығысындағы тайпалар Кіші жүзге кірді.

XVI ғасырдың I ширегінде Қасым хан тұсында күшейді. Тәуке хан тұсында біртұтас мемлекет болды.



Әмір Темір жорықтарының зардаптары


Ноғай Ордасы және Батыс Сібір аймағаның этникалық құрамы



Қоғамдық және әкімшілік құрылысы


Лауазым атауы


Атқарған қызметі

Ұлысбек

Мұрагерлерді таққа отырғызу, әскер басқару,

мемлекеттермен дипломатиялық қатынастар жасау.



Атабек


Хан баласы – мұрагердің тәрбиешісі

Көкілташ


Мұрагердің «тел бауыры»

Наиб (Моғол

хандығында)

Жастайынан сайланған хандарға

ақыл – кеңес беруші.



Жасауыл

Жиын – той, мерекелерде тәртіп,

салт – дәстүрдің сақталуын қадағалаушы.



Ішік аға басы


Сарай қызметінің басшысы

Инақ


Хан кеңесшісі

Миршикар


Ханның аңшылық ісін басқарушы

Даруғалар


Алым – салық жинап, тәртіпті қадағалаушы.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет