Тапсырма түрі*
|
Орындауға берілетін уақыт*
|
Балл*
|
Бөлім бойынш а жалпы балл
|
Өркениет: даму ерекшеліктері
|
10.1.1.2 Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірін зерттеу
|
Білу және түсіну
|
1
|
1
|
ҚЖ
|
7
|
7
|
30
|
10.1.1.3 Орталық Азия өркениеттері нің ежелгі ошақтарының ерекшелікте рін сипаттау
|
Қолдану
|
1
|
2
|
ҚЖ
|
10
|
6
|
10. 1.2.3 Ұлы дала өркениетінің пайда болуы мен қалыптасу ерекшеліктерін түсіндіру;
|
Қолдану
|
1
|
3-4
|
ТЖ/ҚЖ
|
15
|
10
|
10.1.3.2 Орталық Азия халықтарының рухани мәдениеті мен ғылым саласындағы жетістіктерін талдау арқылы адамзаттың дамуына қосқан үлесін қорытындылау
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
2
|
5-6
|
ТЖ
|
13
|
7
|
БАРЛЫҒЫ
|
|
5
|
-
|
-
|
45
|
30
|
30
|
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер
|
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгілері
«Қазақстан тарихы» пәні бойынша І тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Орталық Азия туралы зерттеу мен ғалымдарды сәйкестендіріңіз .
1
|
Ұлы Кирдің Орталық Азияға жорығы туралы жазған тарихшы
|
А
|
Сыма Цянь
|
2
|
Тарихи жазбалар кітабында Орталық Азияның тарихы туралы нақты мәліметер берген ғалым
|
Ә
|
Геродот
|
3
|
1893 жылы түркі жазуының құпиясын ашқан ғалым
|
Б
|
В.Ф. Зайберт
|
4
|
Шу, Талас және Іле алқаптарын зерттеген тарихшы ғалым
|
В
|
В.В.Бартольд
|
5
|
Есік қорғанын, Бесшатыр қорғанынын, Таңбалы петроглифтерін ашқан экспедицияға жетекшілік жасаған ғалым
|
Г
|
К.Ақышев
|
6
|
Ботай мәдениетін 1980 жылдары зерттеген ғалым
|
Д
|
В.Томсен
|
7
|
Орталық Қазақстанға археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым
|
Е
|
Ә.Марғұлан
|
[7]
2. Тарихи картаны және өз біліміңізді пайдаланып Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтарының ерекшеліктерін сипаттаңыз.
О
ртаазиялық өркениет ошағының картасы
Географиялық
|
1
2
|
Экономикалық
|
1
2
|
Мәдени
|
1
2
|
[6]
3. Ұлы дала өркениетінң маңызды тарихи мәндерін түсіндіріңіз.
Экологиялық
|
|
Тарих алаңы
|
|
Ашық кеңістік
|
|
Өзара ықпалдастық
|
.
|
Көлік дәлізі
|
|
[5]
4. Ұлы Дала өркениетінің қалыптасуы туралы ақпараттардың «ақиқат» немес «жалған» екенін анықтаңыз
|
Тұжырым
|
А
|
Ж
|
1
|
Жылқыны қолға үйрету б.з.б IV мыңжылдық ортасында Солтүстік Қазақстанда Ботай мәдениетінде басталды
|
|
|
2
|
Б.з.б III мыңжылдықтың басты жетістігі дөңгелекті арба мен қола өндірісінің пайда болуы болып табылады.
|
|
|
3
|
Андрондықтар тас дәуіріндегі далалық мәдениетті құрушылар болып табылады.
|
|
|
4
|
Көшпелілік - шаруашылықтың түрі, оның басты сипаты жыл бойы жайлымда мал бағу, көшіп қону,көшіп қонуға тұтас жұрттың қатысуы
|
|
|
5
|
Көшпелілердің ерекшелігіне табиғат жағдайына бейімделген шаруашылық түрі тән
|
|
|
[5]
5. «Көшпелілер өркениеті адамзат тарихының дамуына қосқан үлесі өте зор» Осы тұжырыммен қаншалықты келісесіз. ПТМС-формула негізінде түсіндіріңіз.
П – позиция, мен солай санаймын
[1]
|
|
Т – түсіндіретін болсам...
(2 дәлел келіріңіз) [2]
|
|
М – мысал келтірсем ...
(2 мысал келіріңіз) [2]
|
|
С – Қорытыныдылай келе
(қортынды ойынызға дәйектер келтіріңіз)
[2]
|
|
[7]
Балл қою кестесі
Тапсырма №
|
Жауап
|
Балл
|
Қосымша
ақпарат
| 1 | 1-Ә | 1 |
| 2-А | 1 | 3-Д | 1 | 4-В | 1 | 5-Г | 1 | 6-Б | 1 | 7-Е | 1 |
2 |
Географиялық ерекшеліктері
1. Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары өзендер мен тау етегіндегі жазираларда пайда болды.
2. Өркениеттер өзіндік болмысын сақтап мыңдаған жылдар өмір сүреді. Бұл өркениеттердің негізгі тоғыз ошағын қарастыруға болады: Маргуш, Бактрия, Хорезм,Соғды,Ферғана, Шаш, Сырдария, Жетісу, Шығыс Түркістан. Бұл өркениеттерде отырықшы – егіншілік қалыптасты.
|
1
1 | Басқа да дұрыс жауаптар қабылданады |
Экономикалық ерекшеліктері
1.Отырықшы – егіншілік мәдениет пайда болуы көшпелі мал шаруашылығымен баланысты болады.
2.Трансконтиненталдық саудаға араласып, делдал қызметін атқарады.
|
1
1 |
Мәдени ерекшеліктері
1.Бірнеше тұрақты мәдени ошақта өмір сүруі мыңдаған жыл өз мәдениетін сақтаған сабақтастығы мен тұрақты дамуы бар өркениеттер қалыптасты. Өзара байланыстардың нәтижесінде иран тілдес халықтар түркіленді.
2 Көшпелі халықтармен мәдени әрекеттесуі.
|
1
1 |
3 |
Ұлы Даланың климаттық жағдайлары көшпелі өркениеттің пайда болуы мен өркендеуіне ықпал етті
| 1 |
Ұлы Даланың тарихы кезеңдерінде көптеген мемлекеттер құрылып, тарихи маңызды оқиғалар орын алды
| 1 |
Ұлы Даланың тілдік антропологиялық және этникалық араласулар мен мәдени байланыстардың орталығы болды
| 1 |
Ұлы Даланың шекаралық аймақтары көшпелі және отырықшы өркениеттердің өзара ықпалдасқан аймағы болды
| 1 |
Ұлы Дала Батыс пен Шығысты байланыстырған дәліз ретінде болды
| 1 | 4
|
1-Ақиқат
| 1 |
|
2-Ақиқат
| 1 |
3-Жалған
| 1 |
4-Ақиқат
| 1 |
5-Жалған
| 1 | 5 |
П – Көшпелілердің адамзат қоғамының дамуына қосқан үлесі өте зор, өйткені көшпелілердің рухани мәдениеті мен ғылым саласында жетістіктері көп болды. Оны біз тастағы петроглифтерден бастап сақтардың алтын адам сияқты жәдігерлерінен көре аламыз.
| 1 | Басқа да дұрыс жауаптар қабылданады
|
Т – Біріншіден, көшпелілердің қалдырған ескертікіштерінен сақ дәуіріндегі Алтын адамды алатын болсақ. Бас киімінде қанатты аттың кескіні күн күймесі деп түсіндіріледі. Күнге табыну сақтар да да болған.
Екіншіден Аң стиліндегі бұйымдар да сақ-скиф мәдениетіне жатады. Жануарлардың бейнесінде әртүрлі бұйымдар, зергерлік ,қолөнер заттары жасалды.
| 2 |
М – Бірінші мысал: Есік қорғанынан табылған алтын киімді адам көшпелілердің жетістігі болып табылады.Аң стилінде әртүрлі жануарлардың арқар, бұлан, жолбарыс т.б бейнелеген.
Екінші мысал: Тамғалы петроглифтерінде де жануарлардың бейнесі, бұқаға мінген күн басты құдірет бейнесі салынған. 2004 жылы Тамғалы петроглифтері әлемдік мұралар тізіміне енді.
| 2 |
С – Көшпелілердің рухани және материалдық мәдениетінің жетістіктері әлемдік деңгейде танылды. Көшпелілердің баспанасы – киіз үй аса қолайлы әрі әбден жетілген құрылыс үлгісі болып саналады. Көшпелілер көптеген халықтардың күнделікті тұрмысында қолданатын заттары мен тұтыну бұйымдарын жасаған. Үзеңгіні алғаш рет көшпелілер қолданған. Ауыр, түзу семсердің орнына қайқы қылышты жасап шығарған. Ерлердің шалбарын көшпелілер өте ерте кезде ойлап тапқан
| 2 |
Барлығы
| 30 |
| ІІ тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Жиынтық бағалаудың өткізілу уақыты – 45 минут
Балл саны – 30 балл
Тапсырмалар түрлері:
КТБ- көп таңдауы бар тапсырмалар
ҚЖ- қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар
ТЖ -толық жауапты қажет ететін тапсырмалар
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады. Берілген нұсқа қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан тұрады. Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді. Тапсырма бірнеше құрылымдық бөлімдерден/сұрақтардан тұрады.
Достарыңызбен бөлісу: |
