- ақынның қазақ аударма саласының дамуына қосқан үлесі;
- ақынның қазақ аударма саласының дамуына қосқан үлесі;
- түпнұсқадағы ойды сақтай отырып,еркін образды
түрде суреттеуін айқындау;
- шығыс,орыс және батыс әдебиетінің үлгілерін
Шәкәрім аудармалары арқылы көру.
ҒЫЛЫМИ ЖОБАНЫҢ ӨЗЕКТІЛІГІ
Зерттеу жұмысының негізгі мақсаты – Шәкәрім шығармаларын зерттеу, қазақ әдебиетінен алатын орнын анықтау, аудармалары мен олардың көркемдік ерекшелігін табу.
Зерттеу жұмысының негізгі мақсаты – Шәкәрім шығармаларын зерттеу, қазақ әдебиетінен алатын орнын анықтау, аудармалары мен олардың көркемдік ерекшелігін табу.
Осыған сәйкес міндеттер қойылды:
-Шәкәрім өмірбаянын тану;
- орыс, шығыс классиктері шығармаларын аударуы және оның ерекшелігін айқындау;
- классиктері шығармаларын аударуы;
-аударма стилін анықтау.
Ғылыми жобаның мақсаты мен міндеті
Шәкәрім қазақ аударматану ғылымының негізін салушылардың бірі және оның дамытушысы
Шәкәрім қазақ аударматану ғылымының негізін салушылардың бірі және оның дамытушысы
Ғылыми болжам
Шәкәрім аудармалары
Шәкәрім аудармалары
ЖОБАНЫҢ НЫСАНЫ
“АСАРХИДОН- ЛАЭЛИ”
”
“КЕШЕГІ БАСШЫ ПІРІМІЗ”
Шәкәрім еңбектері
Шәкәрім шығыс әдебиетіне еркін аударма жасаған. Орыс классикалық әдебиетін қазақша сөйлеткен, Шығыс, Еуропа, орыс әдебиетінің мазмұнын алып, өзінше жырлаған.
Шәкәрім шығыс әдебиетіне еркін аударма жасаған. Орыс классикалық әдебиетін қазақша сөйлеткен, Шығыс, Еуропа, орыс әдебиетінің мазмұнын алып, өзінше жырлаған.
Ғылыми жаңалығы
Зерттеу нәтижелері мен тұжырымдары аударматану, қазақ әдебиеті салаларына қатысты.
Зерттеу нәтижелері мен тұжырымдары аударматану, қазақ әдебиеті салаларына қатысты.
Жұмыстың практикалық мәні оқушыларға Шәкәрім аудармалары арқылы шығыс және орыс классиктерін таныту мақсатында қосымша құрал ретінде пайдалануда көрінеді.
Ғылыми жобаның практикалық маңызы
“КЕШЕГІ БАСШЫ ПІРІМІЗ”
Шәкәрім - аудармашы
Практикалық бөлім Шәкәрім - аудармашы
1)Аударма дәлме-дәл немесе сөзбе-сөз түрінде берілмей өз сөзімен берілген.
Практикалық бөлім Шәкәрім - аудармашы
3)түпнұсқа мен қазақшасының арасындағы аракідік
айырмашылықтарды байқаймыз. Ол - ақын шеберлігінің көрсеткіші
Сабақтың тақырыбы: Шәкәрімнің аудармаларының асыл қыры;
Сабақтың мақсаты:
IШәкәрім аудармаларын тану;
II Орыс әдебиеті үлгілерін Шәкәрім аудармалары арқылы көру;
III Шәкәрімнің қазақ аударматануға қосқан үлесін анықтау;
IV Салыстыру әдістемесінің маңыздығын айқындау;
Сабақтың негізі: Пушкиннің “Дубровский” хикаясының мен Шәкәріммен жасалған аударманың салыстыруы;
Дейтұғын «Покровский» қышлағы бар
Жазылған құлы болып көп мұжықтар
Тамам бастық соңынан итше ереді
Ұлығы сол заманның ақша құмар,-
деп әдемі берген.
Аудармада түпнұсқада кездеспейтін кейбір сөз тіркестері бар. Мысалы, «Ақ ісін қара жеңіп», «Оңалтпас оқтай тиді»,
«Оқ тиген арыстан-дай», «Әр ұлықты әр жерге».
Бұл тіркестерді Шәкәрім өз жанынан қосқан. Тәржіма сюжетінде шашырандылық жоқ, белгілі бір желінің бойымен жүріп отырады.
Шәкәрім - аудармашы
Шәкәрім Құдайбердіұлы - ақын, аудармашы. Ақын аудармасын қазақ оқушыларының ұғымына лайық қылып аздап әрлеп өзгерткені болмаса, негізінен түп-нұсқадағы мағынаны толық сақтап отыру принципін ұстанған.
Шәкәрім Құдайбердіұлы - ақын, аудармашы. Ақын аудармасын қазақ оқушыларының ұғымына лайық қылып аздап әрлеп өзгерткені болмаса, негізінен түп-нұсқадағы мағынаны толық сақтап отыру принципін ұстанған.
Адамгершілік, ізгіліктің иесі, қазақтың маңдайына біткен ірі тұлғалардың бірі Шәкәрім Кұдайбердіұлы басқа халық туындыларын аударып қана қоймай, өзінің өміріне қажетті ой түйіндеп, өмірлік сабақ алған.
Шығыс әдебиетінің үлгілерін қазақша сайратқан ақын Қожа Хафиз ғазелдерін қазақша аударған.
Аударма жасағанда Шәкәрім шығармаларды түпнұсқадан алшақ кетпей, мүмкіндігінше дәлме-дәл аударуы, мазмұнын қаз-қалпында беруге айрықша зер салғаны аңғарылады.
