Азимова Дильфуза Нуритдинқызы ОҚО, Түркістан қаласы №20 жалпы орта мектебі

• 
  билингвалды оқытуда - қазақ тілі тек қана пән ретінде емес, кейбір
  пәндерді қазақ тілінде оқыту құралы ретінде қолданылады;
  
• 
  билингвизм, немесе екі тілділік - екі тілді меңгеру және қолдану;
  
• 
  билингвал оқыту - екі тілде оқыту қолданатын мақсатқа бағытталған жүйе;
  
• 
  билингвалды оқыту - оқу мазмұнын меңгеруде екі тілді қолдана оқыту;
  
• 
  билингвалды оқыту - аудармасыз оқыту;
  

- өздігінше іздену, сенімділік, әріптестердің жұмысын бағалай білу;

• 
  өзге ұлт мәдениетіне қызығушылықпен қарап, қарым –қатынас жасау қабілетінің артуы;
  

• 
  этникалық дүниетанымы кеңейіп, өзіне сенімділік пайда болу.
  

• 
  өз пәні бойынша академиялық білім алу;
  
• 
  әдістемелік технологияларды білу;
  
• 
  екі тілді білу (ана тілі мен қазақ тілінде );
  
• 
  әлемдік билингвал оқытудың тарихын, тәжірибесін білу;
  

• 
  білімді интеграциялау;
  
• 
  ұйымдастырушылық;
  
• 
  зерттеушілік;
  

• 
  топ болып жұмыс істеу;
  4. Педагогикалық технология:
  
• 
  дәстүрлі және дәстүрлі емес оқыту әдістерін біріктіру;
  
• 
  шығармашылық жүмыс жасау;
  
• 
  көрнекі құралдарды пайдалану;
  
• 
  интернет ресурсын тиімді пайдалану. [3,92].
  

Ана тілін сақтай отырып, мемлекеттік тіл - қазақ тілін, ұлтаралық қатынас тілі - орыс тілін білу және шет тілдерінен бірін білу тұлғаның ой - өрісін кеңейтіп, коммуникативтік құзіреттілігі дамыған, ұлтаралық қатынас мәдениеті қалыптасқан тұлға болып дамуына жол ашады. [4].

• 
  бүгінгі қоғамда көптілді және жан-жақты мәдениетті тұлғаға деген
  сұраныстың артуы;
  
• 
  ұлттық мектеп бітірушілерін жалпы қазақстандық және әлемдік
  білім мен ақпарат кеңістігіне интеграциялануындағы проблемаларды
  шешу қажеттілігі;
  

• 
  екі тілде еркін ойлау, сөйлеу дәрежесі дамыды;
  
• 
  МАБ және кешенді тест барысында көрсеткіштер жақсара түсті;
  
• 
  шәкірттер кез келген оқу орындарында, сайыстарда білімдерімен
  қоғамдық бәсекелестікке сай бола алатындығын керсетті;
  
• 
  шәкірт өз кемшілігін байқайды, өз тұрғыластарынан қалмау үшін не
  істеу керектігін аңғарады;
  
• 
  өз зейінін тәрбиелейді;
  
• 
  білім жүйелілігі мен тізбекті байқайды;
  
• 
  ойланып оқуға дағдыланады;
  
• 
  ойлау мен іс-әрекетіндегі еркіндік пайда болды;
  

1. 
   Назарбаев Н.Ә. «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» жолдауы. Егемен Қазақстан, 2008, 7 ақпан
   
2. 
   Нуралиев Б.У., Урманов Т.Х., Алметов Н.Ш. Мектептің оқу-тәрбие үрдісіне көптілді және билингвалды білім берудің бейімдендірілген моделін ендіру. Шымкент: Нұрлы-бейне, 2010.
   
3. 
   Алметов Н.Ш. Оңтүстік Қазақстан облысы мектептерінде көптілді және жан-жақты мәдени білімді жетілдіру. Шымкент: «Асқаралы», 2011
   
4. 
   «Мектеп» журналы, №6, 2014.
   
5. 
   Интернет сайттары: www.ustaz.kz, www.bilimdiler.kz
   

Сыни тұрғыдан ойлау – бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға, және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Сыни тұрғыдан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс – әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді енгізуге, дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға білдіреді.

Сыни тұрғыдан ойлау менің сабағымда зор үлесі тиеді деген ойдамын және бұл тәсіл нағыз менің пәніме қажетті.

Бүгінгі шыққан бағдарламам ертең қажеті болмай қалуы мүмкін. Сол себебті шәкірттерімді бүгінгі жасаған жұмысы ертең қаншалықты жүзеге асады деген сыни сұрақ төңірегінде көбірек тоқталған жөн сияқты.

Сыни тұрғыдан шәкірттерді ойлату үшін алдымен мұғалімнің өзі сыни тұрғыдан ойлану қажет. Осы орайда әдіскер ғалым Қ. Тасболатов « Проблемалық ситуация тудыру – оқушыларға сұрақ қойып, оны шешу ғана емес, мұндағы сұрақ әдетте қойып жүрген сұрақтардан мүлдем өзгеше. Ол сұрақ оқушыға бейтаныс, өздігінен ізденіп, өзінше ой қорытынды жасай білетіндей сұрақ болуы тиіс » – дейді. Осыдан менің түйгенім, ұстаз шәкірттеріне танымдық түрдегі сұрақтар қойғаны дұрыс. Бұл бағытта мынадай жұмыстар ұйымдастыруға болады:

1. 
   Логикалық ойын дамытатын сұрақтар.
   
2. 
   Берілген тапсырманы негізге ала отырып, өз ойын жеткізуге бағытталған жұмыс түрлері.
   
3. 
   Берілген бағыт бағдар арқылы өз ойынан құрастыруға берілген жұмыс түрлері.
   

Бастапқыда қиынырақ болғанымен, сұрақтан қателессе де « қате жауап бердің » деген жауапты қолданбауға тырыстым. Оқушыларды сыни ойланытудың ең оңтайлы тәсілі өз ойын ашық айтуға итермелеу. Ол үшін ойың дұрыс, тағы не қосар едің деген сөздер арқылы сыни тұрғыдан ойлануға ынталандырдым.

Теориялардың барлығын негізге ала отырып, сыни тұрғыдан ойлау модулі бойынша мынадай тәсілдерді қолдандым: миға шабуыл, ой қозғау, топтастыру, Венн диаграммасы, Инсерт әдісі, RAFT ( рөлдерге бөлу ) т.б.

Өтілетін тізбектелген сабақтар топтамасы бір – бірімен байланысты болуы шарт.

Біріншіден сыныптағы ахуалды қалыптастырып оқушыларға ламинаттаған парақшалармен бірге, бағалау парақшаларын да таратып өттім. « Миға шабуыл » тәсілі бойынша дайындап келген сұрақтарымды ретімен оқып тұрдым.