«Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі» пəні бойынша оқу-əдістемелік кешен



Pdf көрінісі
бет23/54
Дата14.10.2022
өлшемі0,59 Mb.
#153161
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   54
Байланысты:
« азіргі аза тілі. С з тіркесі мен жай с йлем синтаксисі» п ні

№12 Семинар 
Семинар тақырыбы
:
 
Жай сөйлемнің құрамына қарай бөліну түрлері мен 
олардың тұлғалық, мағыналық ерекшелігі. 
Семинар мазмұны: 
Органикалық байланыстағы жай сөйлемдік 
үлгілердің құрамы одан сайын артуы да мүмкін. Əрине, сыңар тұлғалануында 
ерекшеліктер бар. Тиянақты тұлғалыда сұрақ қою жеңіл, тиянақсыз тұлғаға 
аяқталған сыңарға сұрақ беру қисынсыз. Бірақ бұл арада сыңар соңындағы 
тұлға шешуші рөл атқара бермейді. Мəселен, мен барып тұлғасына мен 
қайтіп сұрағын беріп, күрделендірудің қажеті аз. Қайта, мен қайттім деп айта 
беруге болады, əрі дұрыс та. Құрмалас түрлеріне сəйкестендіріп мысалдар 
келтірсек, төмендегі негізгі мүшелер (бастауыш, баяндауыш) байланысы 
орайластық қызмет көрінісі болып есептеледі: Жастар бір бөлек əзілдесіп 
8
Исаев С. Қазақ тілі жайлы ойлар. – Алматы, 1997. 213-б. 


отыр екен, мен де соларға қосылдым (Б.Майлин). Дəл осы кезде есік сарт етіп 
ашылып, Наргүл кіріп келді (Р.Тоқтаров).
Əдебиеттер:
1. А.Байтұрсынов. Тіл тағылымы. Алматы, 1992. 
2. Қ.Жұбанов. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы, 1999. 
3. С.Аманжолов. Қазақ əдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы.Алматы,1994 
4. М.Балақаев.Т.Қордабаев. Қазіргі қазақ тілі (синтаксис).Алматы, 1971. 
5. М.Балақаев.Қазіргі қазақ тілі (синтаксис).Алматы, 1992. 
6. М.Балақаев.Т.Сайрамбаев. Қазіргі қазақ тілі. Алматы, 2004. 
7. Р.Əміров. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1983. 
8. Р.Əміров.Г.Əмірова. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1997. 
9. Т.Сайрамбаев. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. Алматы, 1992. 
10.Қ.Жəукенов. Синтаксис. Алматы, 1996. 
11.М.Серғалиев.А.Айғабылов.О.Күлкенова. Қазіргі қазақ əдеби тілі.А., 1991. 
12.Қ.М.Есенов. Қазіргі қазақ тіліндегі синтаксистік қатынастар.Алматы,1985. 
13.Т.Қордабаев. Қазақ тіл білімінің проблемалары. Алматы, 1998. 
14.Қазақ тілінің грамматикасы, 2-бөлім. Алматы, 1967. 
15.Қазақ грамматикасы. Астана, 2002.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   54




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет