Қазіргі қазақ тілі
Шешендік өнер және тіл мәдениеті
жүктеу/скачать 163,51 Kb.
|
Биринши модуль
Шешендік өнер және тіл мәдениеті«Шешендік – сӛзбен жүзеге асырылатын әрі сӛзбен барша жетістіктерге жеткізетін ӛнердің саласы» деген сӛздің авторы А) Платон В) Цицерон С) А.П.Чехов D) Гораций Е) Квинтилиан «Шешендік – кісінің кӛркі» деген сӛздің авторы А) Гораций В) Платон С) Цицерон D) А.П.Чехов Е) Квинтилиан «Шешендіктің түп мақсаты – адамдарды иландыру» деген сӛздің авторы А) Цицерон В) Гораций С) Платон D) Ф.Честерфильд Е) П.С.Пороховщиков
«Шешендік батылдықты тілейді» деген сӛздің авторы А) Платон В) П.С.Пороховщиков С) Гораций D) Аристотель Е) Цицерон «Барлық заманда тіл байлығы мен шешендік ӛнер қатар жүріп келеді» деген сӛздің авторы А) Цицерон В) Платон С) Аристотель D) Гораций Е) А.П.Чехов
«Шешендік – ақылмен билеу ӛнері» деген сӛздің авторы А) Гораций В) Аристотель С) Платон D) Цицерон Е) А.П.Чехов «Нағыз шешендікті меңгерудің жолына тәуекел етсеңіз, онда ӛте әділетті, білгір, білімді адам болуға міндеттісіз» деген сӛздің авторы А) Гораций В) Аристотель С) Платон D) Цицерон Е) А.П.Чехов
«Тағдыр Цицеронды жер бетіне шешендіктің таңғажайып құдіретін, оның тұлғасын кӛрсету үшін жіберді» деген сӛздің авторы А) Платон В) Квинтилиан С) Аристотель D) А.П.Чехов Е) Гораций
«Шынайы шешен, тума талант халық ӛмірі мен әдет-ғұрып, салт-сана дәстүріне мейлінше жетік болуы керек» деген сӛздің авторы А) Цицерон В) Ж.Ж.Руссо С) С.Негимов D) А.Қыдыршаев Е) Платон «Демократия – шешендік ӛнердің анасы» деген сӛздің авторы С.Негимов Н.Уәли Ш.Ыбыраев С.Қасқабасов А.Қыдыршаев «Шынайы шешен – халық кеңесінде пайдалы мен пайдасыздықты, салтанатты жиында жақсылық пен жамандықты негізге алады» деген сӛздің авторы А) Цицерон В) А.Қыдыршаев С) Г.Қосымова D) С.Негимов Е) Платон
«Шешеннің ең ұлы қасиеті – қажет нәрсені ғана айту емес, сонымен бірге қажеті жоқ нәрсені айтпау» деген сӛздің авторы А) Аристотель В) Платон С) Цицерон D) Квинтилиан Е) П.Рамус
«Шешеннің парызы – шындықты айту» деген сӛздің авторы А) Гораций В) П.Рамус С) Платон D) Цицерон Е) Квинтилиан
«Шешен саптағы қарулы жауынгердей сақадай сай болуға, мәнді де ұлы істерді үздік орындауға және әрқашан да жеңіске ұмтылуға тиіс» деген сӛздің авторы А) Гораций В) Квинтилиан С) Цицерон D) Платон Е) Аристотель «Ойы таза адамның жаны таза» деген сӛздің авторы А) Б.Сиенский В) П.Буаст С) Аристотель D) Ф.М.Достаевский Е) Н.Г.Чернышевский
«Шешен сӛз» ұғымын термин ретінде алғаш қолданған ғалым А) А.Байтұрсынұлы В) Ы.Алтынсарин С) С.Негимов D) Б.Адамбаев Е) Н.Уәлиев Ежелгі Грециядағы шешендік ӛнерге үйретуші мұғалім А) софист В) Федр С) педагог D) ритор Е) философ «Риторика» атты еңбектің авторы Платон Аристотель Сократ Цицерон Квинтилиан ХІ ғасырдағы шығыс педагогикасы тарихындағы шешендік ӛнер жайлы ірі түйіндеулерді қамтыған шығарма Риторика тәжірибелері Дәріс оқушыға кеңес Қабуснама Шешендікке қысқаша басшылық Риториканың мазмұны мен міндеттері «Шешен болу үшін тілді, ұлттық әдебиеттің қазынасын егжей-тегжейлі білу – басты парыз» деген сӛздің авторы А.Ф.Кони В.Г.Белинский М.В.Ломоносов Н.В.Гоголь И.С.Рижский Шешендік сӛзді ғылыми тұрғыда арнайы қарастырған ғалым Ғ.Мұсабаев С.Кенжеахметұлы Ә.Мәметова О.Сұлтаньяев А.Алдашева «Ӛмір – теңіз, білім – қайық, білік – ескек бүгінде» деген сӛйлемде қолданылған шешендік құрал метафора дамыту эпитет салыстыру теңеу Әлеуметтік-саяси шешендіктің негізгі тілдік құралдары афоризмдер, терминдер, сілтемелер, фактілер, қаратпа, қыстырма сӛздер деректер, терминдер, сілтемелер, салыстырулар мақал-мәтелдер, афоризмдер, тұрақты тіркестер, метафоралар, оқшау сӛздер, риторикалық сұрау іскерлік қатынасқа тән сӛз орамдары, мақал-мәтелдер, риторикалық сұраулар дінге қатысты терминдер, имандылыққа үндейтін сӛз арамдары Баяндама, съезд, конференция, мәжіліс, митингідегі сӛз жататын шешендік сӛздің тегі діни шешендік академиялық шешендік әлеуметтік-тұрмыстық шешендік сот ісінде қолданылатын шешендік әлеуметтік-саяси шешендік «Шынайы сезімді мӛлдірете жеткізу асығуды, аптығуды, алқынуды қаламайды» деген сӛйлемде қолданылған тәсіл градация қайталау салыстыру метафора риторикалық сұрау «Қазақ тілінің байлығы – қазақ халқының, қазақ ұлтының байлығы. Осы байлықты бағалай білуіміз керек. Сонда ғана біздің Қазақстан кез келген жұртпен иық теңестіре алатын іргелі ел бола алады» деген сӛздің авторы А) М.Әлімбаев В) С.Аманжолов С) Ғ.Мүсірепов D) П.М.Мелиоранский Е) А.Нысаналин «Туған ӛлкенің тарихы мен тіліне осы бастан қызыға білу керек» деген сӛздің авторы А) Бедредтин Далан В) Д.Байрон С) Мархабат Байғұт D) Ғ.Мүсірепов Е) П.М.Мелиоранский «Ӛзінің елін сүйе алмайтын адам ештеңені де сүйе алмайды» деген сӛздің авторы А) Д.Байрон В) Бедредтин Далан С) Ғ.Мүсірепов D) П.М.Мелиоранский Е) А.Нысаналин
«Туған тіліңді қорғау – туған Отаныңды қорғаудан да маңыздырақ. Отаныңды жау басып алса, оны ерте ме, кешпе, әйтеуір азат етеріңе сенесің. Ал тілің жауланса – бітті...» деген сӛздің авторы А) Бедредтин Далан В) Ғ.Мүсірепов С) П.М.Мелиоранский D) А.Нысаналин Е) Н.И.Ильминский «Қазіргі қазақ тілі – небір керемет философиялық толғаныстарды да, күрделі терең ойларды да, қылдан нәзік, жібектен биязы, аяулы сезім тебіреністерін де емін-еркін әсерлі жеткізетін кӛсілмелі, кең құлашты кӛркем тіл, «толқынын жүрегіңнің хаттай танытар» ғажап тілдердің бірі...» деген сӛздің авторы А) Ғ.Мүсірепов В) М.Әлімбаев С) П.М.Мелиоранский D) А.Нысаналин Е) Н.И.Ильминский «Қай халықтың болса да қоғамдық ӛсу-ӛркендеу жолында кӛтеріле алған биігі мәңгілік болып ана тілінде сақталып отырады. ... Ана тілі дегеніміз – сол тілді жасаған, жасап келе жатқан халықтың мәңгілігінің мәңгілік мәселесі» деген сӛздің авторы А) Н.И.Ильминский В) П.М.Мелиоранский С) А.Нысаналин D) Ғ.Мүсірепов Е) А.Янушкевич
«... Қазақ даласы менің халық тіліне деген сүйіспеншілігімді мүлде қалыптастырды, оған мен тілдік зерттеу үшін нағыз таптырмайтын құжат ретінде қарай бастадым» деген сӛздің авторы А) А.Янушкевич В) В.В.Радлов С) П.М.Мелиоранский D) А.Нысаналин Е) Н.И.Ильминский «... Қазақтардың тілі әуезді де әсем, шебер де шешен, әсіресе, сӛз сайысына келгенде олардың алғырлығы мен ӛткірлігі, тауып сӛйлейтін тапқырлығы таңғалдырады» деген сӛздің авторы А) В.В.Радлов В) П.М.Мелиоранский С) А.Нысаналин D) Н.И.Ильминский Е) А.Янушкевич
«Қазақтардың тілі – түпкі түрін – түркі сипатын сақтап қалған тіл» деген сӛздің авторы А) В.В.Радлов В) П.М.Мелиоранский С) А.Нысаналин D) Н.И.Ильминский Е) А.Янушкевич «Қазақ тілі, зерттеушілеріміздің барлығы да бір ауыздан бұл тілді ең бай, ең таза түркі тілдерінің бірі деп таниды» деген сӛздің авторы А) В.В.Радлов В) П.М.Мелиоранский С) А.Нысаналин D) Н.И.Ильминский Е) А.Янушкевич
Дыбыстары түсіріп айтылатын, оқшау сӛздер мен эмоционалды- экспрессивті, қысқарған сӛздер қолданылатын стиль түрі А) кӛркем әдебиет стилі В) ғылыми стиль С) ауызекі сӛйлеу стилі D) публицистикалық стиль Е) эпистолярлық стиль
Кітаби сӛздер мен хабарлы сӛйлемдер, даяр тіркестер мен терминдер қолданылатын стиль түрі А) ғылыми стиль В) ресми іс-қағаздар стилі С) кӛркем әдебиет стилі D) эпистолярлық стиль Е) публицистикалық стиль «Бактериялардан басқа ағзалардың барлығында ядро болады» деген сӛйлемнің стилі А) ғылыми стиль В) ресми іс-қағаздар стилі С) ауызекі сӛйлеу стилі D) публицистикалық стиль Е) кӛркем шығарма стилі
Ресми стилге тән сӛз орамы А) іске қосу В) міндет артты С) қызмет кӛрсету D) міндеттелсін Е) ретке келтіру
Синтаксистік синонимдердің стильдік мәселелері жайлы зерттеу еңбек жазған ғалым А) С.Исаев В) А.Ысқақов С) М.Томанов D) М.Серғалиев Е) Р.Сыздықова
Ауызекі сӛйлеу тілінің мәселелерін арнайы зерттеген ғалым А) Б.Шалабаев В) М.Балақаев С) М.Серғалиев D) Х.Кәрімов Е) Р.Әміров «Тіл туралы Заң» неше тарау мен баптан тұрады? А) Ү тарау, 27 баптан В) ҮІ тарау, 27 баптан С) ҮІ тарау, 20 баптан D) ІІІ тарау, 20 баптан Е) ІҮ тарау, 27 баптан Қараханид кезеңіне жататын шығарма Ақиқат сыйы Мұхаббат жыры Кодекс куманикус Гүлістан-бит түрки Хұсрау-Шырын Қазақ шешендік ӛнерінің бірінші кезеңі қамтитын ғасырлар Ү-ҮІІ ғғ. ҮІІІ-Х ғғ. ХІ-ХІІІ ғғ. ХІҮ-ХҮІ ғғ. ХҮІІ-ХІХ ғғ. Қазақ шешендік ӛнерінің бірінші кезеңі кімнің есімімен байланысты? Күлтегін Майқы би Платон Асан қайғы Тӛле би Қазақ шешендік ӛнерінің екінші кезеңі қамтитын ғасырлар ХІҮ-ХҮІ ғғ. Ү-ҮІІ ғғ. ХІҮ-ХҮІ ғғ. ҮІІІ-Х ғғ. ХҮІІ-ХІХ ғғ. Қазақ шешендік ӛнерінің екінші кезеңі кімнің есімімен байланысты? Аяз би Майқы би Әйтеке би Тоныкӛк Жиренше Едіге қазақ шешендік ӛнерінің қай кезеңіне жатады? бесінші тӛртінші үшінші екінші бірінші Ер Жәнібек қазақ шешендік ӛнерінің қай кезеңіне жатады? бесінші тӛртінші үшінші екінші бірінші Хан-сұлтандарға қарсы шешенді белгілеңіз Тарақты тұяқ С.Датұлы Досбол Қорлыбай баласы Тӛле би Қазыбек би Хан-сұлтандарға қарсы шешенді белгілеңіз Тіленші би Бала би Едіге Жиренше Майқы би Бек-болыстарға қарсы шешенді белгілеңіз Майқы би Шалқар шешен Мӛңке би Жиренше шешен Әйтеке би Дәріс шешендіктің қай түріне жатады? білім-ғылымдық сипаттағы шешендік әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік діни мазмұнды шешендік сотта қолданылатын шешендік Салтанатты жиындарда айтылатын сӛздер шешендіктің қай түріне жатады? білім-ғылымдық сипаттағы шешендік әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік діни мазмұнды шешендік сотта қолданылатын шешендік Радио мен теледидар шолушыларының сӛздері шешендіктің қай түріне жатады? білім-ғылымдық сипаттағы шешендік әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік діни мазмұнды шешендік сотта қолданылатын шешендік Айыпкерлердің сӛздері шешендіктің қай түріне жатады? білім-ғылымдық сипаттағы шешендік әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік діни мазмұнды шешендік сотта қолданылатын шешендік Діни уағыздар шешендіктің қай түріне жатады? білім-ғылымдық сипаттағы шешендік әлеуметтік-саяси мазмұнды шешендік әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендік діни мазмұнды шешендік сотта қолданылатын шешендік Әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнды шешендіктің жанрлық түрі иман парламенттегі сӛз бата репортаж ғылыми шолу «Тіл тазалығы дейтініміз – ана тілдің сӛзін басқа тілдің сӛзімен шұбарламау, ескірген сӛздерге жоламау, жергілікті сӛздерден қашу...» деген пікірді айтқан ғалым М.Серғалиев Б.Шалабай А.Байтұрсынов Н.Уәли М.Балақаев «Таза сӛйлеу дегеніміз – сол тілдің жалпыға ортақ байлықтарын пайдаланып, «бӛгде» сӛздерді араластырмай сӛйлеу» деген пікірді айтқан ғалым М.Серғалиев Г.Қосымова А.Байтұрсынов С.Негимов М.Балақаев Синекдоханы белгілеңіз бейне арыстан торғайдай бүгу қаламы жүйрік шаңыраққа қара ашу деген – ағын су «Әкең – асқар тау» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Абайдан оқы» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Ауыл ұйқыда» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Табақ тарту» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Асыл мұра» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Омарлар келеді» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Тозаң ӛріле берді» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Дүбірлі той» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Ынтымағы жұрттан асқан жақын» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора «Кӛңілдегі тоң жібіп» деген сӛз жататын троп түрі кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора Суреттеліп отырған затты не құбылысты ӛздеріне ұқсас ӛзге затқа не құбылысқа балау кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора Арасында жақындығы бар екі нәрсенің атын алмастырып, бірінің орнына бірін айту кейіптеу метонимия синекдоха эпитет метафора Метонимияның қазақша баламасы ауыстыру алмастыру мегзеу айқындау теңеу Эпитеттің қазақша баламасы ауыстыру алмастыру мегзеу айқындау теңеу «Шешендікке қысқаша басшылық» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков А.Ф.Кони М.В.Ломоносов И.С.Рижский «Дәріс оқушыға кеңес» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков А.Ф.Кони М.В.Ломоносов И.С.Рижский «Риторика тәжірибелері» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков А.Ф.Кони М.В.Ломоносов И.С.Рижский «Риториканың мазмұны мен міндеттері» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков Н.Ф.Кошанский А.И.Галич В.Г.Белинский «Жеке риторика» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков Н.Ф.Кошанский А.И.Галич В.Г.Белинский «Прозалық туындылардың барлық мәтіндеріне бағышталған шешендіктің теориясы» атты еңбектің авторы М.И.Усачев П.С.Проховщиков Н.Ф.Кошанский А.И.Галич В.Г.Белинский Шешендік сӛздің құрылымын бастамасы, ұсынбасы, мазмұндамасы, қыздырмасы, қорытпасы деп беске бӛлген ғалым Ш.Құдайбердіұлы М.Әуезов А.Байтұрсынов Қ.Жұмалиев Б.Адамбаев Шешен сӛзді – саясат шешен сӛзі, билік шешен сӛзі, қошемет шешен сӛзі, білмір шешен сӛзі, уағыз деп жіктеген ғалым С.Негимов А.Байтұрсынов С.Сейфуллин М.Балақаев С.Қасқабасов «Сот және саясат тақырыптарындағы шешендік» атты еңбектің авторы А.Ф.Кони П.С.Порохощиков Гераклит Цицерон Боуви «Шешендікті меңгеру үшін: табиғи дарын, ғылым, дүлдүл шешендерден үйрену, шығармашылық сипаттағы машықтану, ӛзге ғылым салаларынан да хабардар болу сияқты қалып-қасиет қажет» деп санаған ғалым П.С.Порохощиков А.Ф.Кони М.В.Ломоносов Г.Волошин К.А.Бух «Шешендік – дарындылық. Ол тілі ғана емес, ойы да жүйрік кісілерге, тілдік сезімі күшті адамдарға тән қасиет» деген тұжырымның авторы Г.Қосымова Б.Шалабаев С.Негимов М.Балақаев Б.Адамбаев «Шешенге деген сенім туғызатын үш нәрсе – парасат, ізгілік, сыйластық» деген сӛздердің авторы Платон Цицерон Аристотель А.Байтұрсынов Қ.Жұмалиев «Жақсы шешен болғың келсе, алдымен жақсы адам бол» деген сӛздердің авторы Квинтилиан Аристотель Цицерон Платон М.В.Ломоносов Грек тілінде «соғысқұмар», «дұшпандық», «қыру», «жою» деген мағынаны білдіретін сӛз полемика дискуссия диспут дебат сӛзталас Латын тілінен аударғанда «таласу», «талқылау», «ойласу», «жарыссӛз» деген мағынаны білдіретін сӛз полемика дискуссия диспут дебат сӛзталас Латын тілінен аударғанда «зерттеу», «қарау» деген мағынаны білдіретін сӛз полемика дискуссия диспут дебат сӛзталас Француз тілінен аударғанда «талас», яғни бір мәселені кӛпшілік алдында талқылау дегенді білдіретін сӛз полемика дискуссия диспут дебат сӛзталас Баяндауда автордың жалпылама ойдан жалқыға, бүтіннен бӛлшекке қарай ауысуы дедукция индукция аналогия дәлелдеме жинақтау Жалқыдан жалпыға, белгіліден белгісізге қарай ой қорыту тәсілі дедукция индукция аналогия дәлелдеме жинақтау Ұқсас заттардың, нәрселердің мәнді белгілерін салыстыра отырып, нақты бір затқа тән қасиеттерді ашу дедукция индукция аналогия дәлелдеме жинақтау Айтылатын ойдың шындығына кӛз жеткізетін анықтама, куәлік дедукция индукция аналогия дәлелдеме жинақтау Риторикалық канонның «есте сақтау» деген бӛлімі полемика инвенция диспозиция акцио гипокризис меморио Риторикалық канонның «сӛйлеу барысы» деген бӛлімі полемика инвенция диспозиция акцио гипокризис меморио Риторикалық канонның «ойлап табу» деген бӛлімі полемика инвенция диспозиция акцио гипокризис меморио Риторикалық канонның «мазмұнды ойды жүйелеп орналастыру» деген бӛлімі полемика инвенция диспозиция акцио гипокризис меморио жүктеу/скачать 163,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|