Түйін сөздер:
цифрлық экономика, цифрлық технологиялар, бизнесті
цифрлық трансформациялау, жаңа өндірістік философия, бизнес.
Цифрлық экономиканың болашағы мен оның дамуының пайда болатын
парадигмасы
ресурстарды
ақылға
қонымды
тұтынуға,
ғаламшардың
экологиясын жақсартуға, адамзаттың өмір сүру ұзақтығын ұлғайтуға және
әрине, ғылым саласындағы зияткерлік базаны дамытуға бағдарлануы тиіс.
Технологиялар
мен
бизнес
процестер
саласындағы
инновациялар
мемлекеттердің экономикалық дамуының жоғары қарқынын алдын ала
айқындай отырып, бәсекелестік күресте көшбасшы күшке айналды. «Цифрлық
Қазақстан-2020» мемлекеттік бағдарламасы ел экономикасын цифрлық
трансформациялаудың іргетасы болып табылады. Жаңа технологиялардың
енгізілуіне және олардың барлық жаңа мамандықтарға енуіне қарай барлық
қызметкерлерден өз біліктілігін арттырумен ұдайы айналысуды талап етеді.
Қазіргі уақытта цифрлық экономиканың мүмкіндіктері іс жүзінде шексіз
және қарқынды дамуды жалғастыруда. Цифрлық және коммуникациялық
технологиялар барлық экономикалық, әлеуметтік және саяси салаларды
қамтиды. Қазіргі халықаралық корпорациялар цифрландырудың дамуын өз
Қазіргі білім берудің даму тенденциялары
85
қызметі шеңберінде ғана емес, жалпы әлемдік экономикадағы әлеуметтік-
экономикалық табыстың маңызды көрсеткіші ретінде көрсетеді.
«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасының негізгі мақсаты
тұрақты экономикалық өсуге қол жеткізу, экономика мен ұлттың бәсекеге
қабілеттілігін арттыру, халықтың өмір сүру сапасын арттыру үшін цифрлық
экожүйені үдемелі дамыту болып табылады. Цифрлық технологиялар халық
пен бизнестің мемлекеттік қызметтерге қол жеткізуін жеңілдету, ақпарат
алмасуды жеделдету, жаңа бизнес-мүмкіндіктердің пайда болуы, жаңа цифрлық
өнімдер жасау сияқты бірқатар артықшылықтар берді. Қазақстан үшін күтілетін
цифрлық дивидендтер мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкес
айқындалады және белгіленеді.
Қазақстан Республикасы қазiргi кезеңде коммуникациялық желiлердi
дамыту және олардың сапасы бойынша белсендi жұмыс iстейдi. Қазақстан
Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев үкімет отырысында: «Егер біз қазір
жұмысты бәсеңдетуге, соның ішінде экономиканы цифрландыру бойынша
жұмысты баяулатуға жол берсек, біз бұл маңызды проблеманы жоққа
шығаратын боламыз» – деді.
Ел тек өз цифрлық нарығын құру стратегиясын әзірлейді және әлі
ашылмаған әлеуеті бар сала болып қала береді.
Сонымен қатар, қазіргі уақытта әлемдік экономикада болып жатқан
өзгерістер - бұл, бір жағынан, елеулі сын-қатер, екінші жағынан - Қазақстанның
жаһандық цифрлық ортада мамандануын іздестіру және осы негізде дәстүрлі
экономиканы жаңғырту бағыттарын қалыптастырыуы үшін жаңа мүмкіндіктер
болып табылады. Осылайша, цифрлық экономиканы дамыту аспектілерін және
оның Қазақстан Республикасында қалыптасу процестерін кешенді зерделеу,
сөзсіз, өзекті ғылыми-практикалық міндет болып табылады.
Соңғы жылдары Қазақстан әлемдік аренада өзінің халықаралық бәсекеге
қабілеттілік деңгейін арттыруға және дамыған елдер үшін лайықты сауда
әріптесі болуға ұмтылғаннан гөрі, елдегі цифрландыруды дамытуға қаржы және
адами ресурстардың айтарлықтай үлкен көлемін салуда. Алайда Қазақстан
экономиканың басым секторларының инновациялық дамуында әлі де артта
қалып отыр, бұл оның бәсекеге қабілеттілігіне әсер етеді. Мысалы,
Дүниежүзілік экономикалық форумның (ДЭФ) деректеріне сәйкес, Қазақстан
«инновациялық мүмкіндіктер» тұрғысынан 87-ші орында және Дүниежүзілік
зияткерлік меншік ұйымының индексінде 74-ші орында.
2018 жылы елдің жағдайы Халықаралық электр байланысы одағының
Жаһандық киберқауіпсіздік индексі тұрғысынан жақсарды. Халықаралық
электр байланысы одағының есебіне сәйкес, Қазақстан 2018/2019 жылдардағы
Жаһандық киберқауіпсіздік индексінде 40-шы орынды иеленіп, өткен жылғы
рейтингпен салыстырғанда 42-ші орынға көтерілді (82-ші орын).
Қазақстан
«Цифрлық Қазақстан» бағдарламасын енгізуде. Бұл
бастаманы ел үкіметі ұсынды. Бағдарлама төрт негізгі бағытта іске асырылуы
тиіс. Біріншіден, цифрлық инфрақұрылымды дамытуға қолдау көрсететін
«Цифрлық жібек жолын» құру бойынша. Екіншіден, бәсекеге қабілеттілікті
|