Қазіргі уақытта Орталық Азия мемлекеттері өздерінің геосаяси (Қытай, Пәкістан, Үндістан, Иран, Ауғанстанмен көрші жатқандығынан) және экономикалық маңыздылығымен, табиғи және адам байлығымен


Соңғы 30 жылдың ішінде өңір халқының жалпы саны айтарлықтай өсіп, 79 млн адамнан асып отыр



бет3/4
Дата20.05.2024
өлшемі22,96 Kb.
#202546
1   2   3   4
Байланысты:
Демография

Соңғы 30 жылдың ішінде өңір халқының жалпы саны айтарлықтай өсіп, 79 млн адамнан асып отыр.
2050 жылға қарай ОА халқы 100 млн-ға жетеді
Соңғы онжылдықта аймақ халқы жыл сайын орта есеппен бір миллион адамға өсіп отырады. 2023 жылдың қорытындысында оның саны 79 млн-нан астам адамды құрады. Жекелеген елдерде өмір сүру деңгейі төмен және өлім-жітім деңгейі жоғары болғанына қарамастан, сарапшылар ОА тұрғындарының саны өсе береді деп болжайды. БҰҰ мәліметтері бойынша 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш 100 млн адамнан асады.
Орталық Азия мемлекеттерінің статистикалық агенттіктері ұсынған цифрларға қарағанда, 2024 жылдың 1 қаңтарындағы мәліметтерге сәйкес, Өзбекстан әлі де өңірдегі халқы жиі қоныстанған ел саналады – 36 799,728 мың адам. Екінші орында Қазақстан тұр – 20 053,665 адам. Ал Тәжікстанда – 10 077,6 мың, Қырғызстанда – 7 161,9 мың, Түрікменстанда – 7 057,841 адам тұрады. 
2024 жылдың 1 қаңтарындағы мәліметтерге қарағанда Өзбекстандағы халықтың орташа тығыздығы 1 шаршы шақырымға 82 адамды құрайды. Бұл бір жыл бұрынғы көрсеткіштен 1,8 адамға (2023 жылы 80,2 адам болған), ал 10 жыл бұрынғы көрсеткіштен 14,1 адамға (2013 жылы 67,9 адам болған) көп. 
Қазақстан әлемдегі халықтың қоныстану тығыздығы ең төмен елдердің бірі саналады. Елімізде 1 шаршы шақырымға 7,3 адамнан көледі. Ал Қырғызстанда бұл көрсеткіш – 34,6, Тәжікстанда – 72,3, Түрікменстанда 12,9 адам.
Халық санының өсімі: жақсы ма әлде жаман ба?
Қазақстан стратегиялық зерттеулер институтының директоры Еркін Тұқымовтың пайымынша, Орталық Азия елдерінің үлкен басымдығы бар – бұл адами капитал. Оның атап өтуінше, Орталық Азияның демографиялық өсіміне экономикасының ілесе алмауы келешекте күтпеген қиындықтар туындатуы мүмкін. Сондықтан Орталық Азия елдеріне стратегияларын қайта бір пысықтап алу қажет.
БҰҰ деректеріне қарағанда, соңғы 10 жылыдң ішінде өңір халқы орташа есепен жылына 1 млн адамға көбейіп келеді. Тек Өзбекстан (жылдық өсім 700-750 мың адам) мен Қазақстанның (жылдық өсім 260-270 адам) жиынтық өсімінің өсімі 1 млн адамға жетіп отырады. 
Мұның үстіне, Орталық Азия ең жас өңірлердің бір болып қала бермек. Халықтың орташа жасы – 27,6. Ал Қазақстанда бұл цифр 31,8 жасты құрайды. Қазіргі таңда мемлекет бала тууды ынталандыруға арналған әлеуметтік міндеттемелерді жоспарлы түрде іске асырып келеді. Көпбалалы отбасыларға ай сайынғы жәрдемақылар мен арнайы жәрдемақылар да төленеді. Уақыт өткен сайын азаматтардың өмір сүру ұзақтығы да артып келеді. Бұл да оң үрдістердің бірі. Ұлттық статистиканың деректеріне сәйкес, 1991 жылдан бастап өмір сүру ұзақтығы 6,8 жылға артқан. 2022 жылдың қорытындысы бойынша бұл көрсеткіш 74,4 жас болды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет