«Қазіргі заманғы түркологияның Ғылыми даму миссиясы және ғҰбайдолла айдаров феномені»
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
Ғұбайдулла Айдаров. Конференция
- Бұл бет үшін навигация:
- Қара.
|
Сурет 4 - Футарк символдарының салыну бейнесі мен атауы және оның қазақ ру- руналарына сәйкестігі Түркі ру таңбаларының, яғни қазақ ру-рунасының осындай тектестік мысалдарын барша ежелгі әліпбилерден кездестіреміз. Олай болса ілкі жазу пайда болуының пракіндіктерінің бірі – Ұлы дала ареалы, көшпелілер мәдениеті үлгілері деп танылуға тиісті (Қара. Қосымша – 1. Қазақ руларының нақты руына қатысты таңбалары). Қорытындылар мен ұсыныстар: 1. Серікбол ҚОНДЫБАЙ тұжырымы [6/275]: «Осындай салыстыру барысында біз қазақ (жалпы түрік) танымының бір кездері басқа, бүгінде дамыған дәстүрлерден әсте кем түспеген абстрактылы ой машығына ие болғандығын көре аламыз, бір ұғымға қатысты басқаларда бар қисын мен келтірімнің арғықазақта да болғандығы – осыған куә. Ең бастысы – барлық қисын мен мағынаның, келтірімнің іс жүзінде бір таңбадан және таңбадан бастау 56 алған праформалардан өрбіп шығуы болып тұр. Бұл жағдай, яғни жай ғана кескін-символдар мен сөз тіркестеріне қарап пайым жасау емес, нақты сөз түбірі арқылы ғана ауқымды пайым жасау – арғықазақтардың (дей-түрктердің) арғысы – үндіевропалықтарсыз да, қытайларсыз да, бергісі – араб-парсысыз да, өз алдына дербес, өз сөзі мен өз таңбасы негізінде арнайы нақтылы да, абстрактылы да ұғымдар жасай алатын матрицаға немесе жүйеге иелік еткендігін көрсетеді» 2. Егер ру таңбалары ұғымы мен түрлерінің кіндік Отаны түркі әлемі деп танып, талдау ір- гетасы ретінде түркілік ұғымды қойсақ, жазулар арасында ғылыми айналысқа Еуропаның өркендеуі кезінде кең танылған финикия, арамей, көне греотия, ежелгі араб әліпбилерінің өз бастауын дәл руналық таңбалар сияқты дей-түрік рунасынан алатындығы дәлелденеді. Шындығында, тіпті «Футөркі» атауының өзінде, түркі сөздерінің дыбысталуының өзара өте жақындығы, еуропалық руна түркі рунасы элементтерін қолданып, кіші түркі рунасы ретінде дамыған деген байлам жасауға негіз бола алады; 3. Ежелгі жазба үлгілері атауларының шығуындағы түркі тілі басымдығына орай, олардың терминдік ерекшеліктерін айқын жеткізу үшін таза қазақ тілі ерекшеліктерін көрсететін халықаралық фонетикалық әліпби жасақтап, қолжданысқа енгізу шаралары алынуға тиісті ӘДЕБИЕТТЕР 1. Айдаров Ғ., Құрышжанов Ә., Томанов М. «Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі» Университет пен педагогтық институттардың филология факультеттеріне арналған оқу құралы. «Мектеп» баспасы. Алматы – 1971. 272 бет. 2. Переднеазиатский сборник IV древняя и средневековая история и филология стран переднего и среднего востока. 8. Издательство «НДУКЛ» Главная редакция восточной литературы. Москва, 1986 //И.М. Дьяконов. О гетереграфии и ее месте в истории развития письма (Месопотамия и Иран). 1 – 18 беттерде 3. Эрман А. Жизнь в Древнем Египте. «Центрполиграф». 4. Хрестоматия по истории Древнего Востока. – М.: Издательская фирма «Вос- точная литература» РАН, 1997. – 400 с.: ил., карты. 5. Советский энциклопедический словарь. Главный ред. А.М. Прохоров. Изд. Четвертое, исправленное и дополненное. – М.: Советсая энциклопедия,1989. 1628 с. 755- бетте. 6. Қондыбай С. Толық шығармалар жинағы. 9-том. Арғықазақ мифологиясы. 1-кітап. – Алматы: «Арыс» баспасы, 2008. – 528 бет. Қосымша 1 - Эпитафиялық төлқұжаттары бойынша алшын ру бірлестігі құрамының нақты ру таңбалары жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|