Б б д ж у л ы Т. 0 14 Оц кол. П овестер мен ецпмелер. Алматы: Атамура

- Аты юм ед1? - дед
1
6ip кезде даусы карлыгып.
- Юмнщ? — Сеуле тусшбей Кожекене карады.
— Баланын аты юм ед1 деймш?
— Атын... Болат деп койган ем... Боршен де батканы... — 
Соуле к о н ш босап, кишкене сомкесшен орамал алды... — 
Жерлесетш 6ip адамнын болмаганы... Kopini ойелге жалы- 
нып... екеулеп орен дегенде комш кайттык. Бар болганы сол,
- дед1 кенет келш ш ек нык дауыспен. — Содан кешн баска 
адаммен дом-тузымыз жарасып, турмыс курып жатырмыз...
Таты да ун азд ш . Асылбек окиганын мон-жайына толык 
тусшгещпктен ундемедк
Кож екен журегш сыркыраткан жана уайымнан олдеб
1
р 
ризашылыктан, аяныштан imi толып, б1рдене айткысы кeлiп 
ед1, 6ipaK соньщ 6opi сонш алыкты курдел1 болгандыктан 
аузына лайыкты соз туспедг Ал кeлiншeк айтатын созш щ
борш айтып болтан едг
- Fany етщ зд ер, - дед1 Соуле 6ip кезде, — менщ кайта- 
тын уакытым болды.
Yineyi де орындарынан турды.
— Айыпка буйырма, айналайын, — дед1 Кож екен акырын- 
да. - Ж етюкеннен келгем жок. Кайтешн бу да 6ip кудайдын 
ici шыгар... Кош, шыратым!
* * *
Уайымга уайым жалтаган Кож екен тушмен журеп шан- 
шып, корер танды коз1мен аткызганнан кешн, ешп кеппгудщ 
peTi 
жотын сездг «Айдалада 
0
лiп калсам, суйепмнщ кайда 
калганын адам бымес. Одан да елге жетешн. Агайын орта- 
сында олгеннен артык абырой болмас маган». Кощ лдеп уа­
йым 
6ipT e-6ipT e 
бер1шке айналган кеселдей, бурынгыдай 
жанга батып ауырмайды, кинамайды, тек озш щ ешп ешка- 
шан да жазылмайтынын уктырып, 
6ip 
конбю, бей-жай, мен- 
зен сез1мге итермелейдк
Асылбектщ уш конакка шакырган куш К ож екен Тыш ­
канбай барып алып келген самолеттщ билетш торт буктеп 
пешпентшщ калтасына салып, аузы кайта-кайта ашылып кете 
берген чемоданыньщ белшен жшпен шандып байлап, каз1р 
журш кететшдей диван устшде каздиып отырган да койган.
Еюшп шамасында Асылбек келдь Кож екен де апыл-гу- 
пыл к ш н е б астад ы . А сы л б ек ж ум ы стан ол1 кел м еген
Ты ш канбайларга кагаз жазып калдырды да, К ож екещ п 
тыска алып шыкты.
223

М а ш и н а г а о ты рган кезде:
— А лдымен 6ip жерге согайык, — дед1 К о ж е к е н е бурылып.
— Е-е, ш ы рагы м ...
М а ш и н а о л д е к а н д а й eciK алды с а п ы р ы л ы с к а н адам га 
толы б ш к у й д щ алд ы н а токтады . А с ы л б е к eciK алдын а б а ­
р ы п, б1реулермен у з а к с о й л е с ш , ак ы р ы К о ж е к е щ н imKe 
Kipri3in алды.
— М ы н а у ы ц тагы да р е с то р ан ба, ш ы р агы м -а у , — 
дед\ 
К о ж е к е н к а н б а з а р д а г ы д а й се н дей с о г ы л ы с к а н х а л ы к т ы
K o p in .
— Ие, сол ресторан секшдь BipaK муны «Бар» дещц. 1ипмд1к 
inieTiH ж ер гой. Осы жерде Ka3ip 6ipeyMeH сойлесш KopeMi3. 
Тагы 6ip багымызды сынап кореш к... CoTiH салса...
К о ж е к е н н щ ж у р е п д у р с ы д е п ала ж о н е л д ь «Ио, алла, 
ио, алла...» Б улар буры ш тагы столга отырды. Тагы да д ая- 
шы к ы з келд1, з а к а з б ер ш д ь Б1раздан со н А с ы л б е к о р н ы - 
н а н т у р ы п , с ы м г а к о н г а н к а р л ы г а ш т а р д а й с а т у ш ы н ь щ
т о щ р е п н д е к а з - к а т а р Ti3iflin о ты р ган ж у р т т ы н а р а с ы н а
бар д ы . Э л д е ю м м е н ш у к ш и ы п , у з а к с о й л е с т к А р а к
ис\, 
TeMeKi TyTiHi, у -ш у болган радио yHi К о ж е к е н н щ басын ай- 
н ал д ы р д ы . Э л д е н с о н би б аста лды . К ы з eKeHi, ул е к е ш
б е л п а з , узы н шаш ты 6ipeyflep ортага ш ы гы п алып, устама- 
сы бар адам дай с е лю л д еп , а я к - к о л д а р ы н сермеп, о з д е р ш
©3flepi ж у л ы п ж еп, тай р ан д ап жур.
— Ойбай, мынау не поле? — дед1 ш ош ып кеткен К ож екен.
— Би гой, — дед1 А с ы л б е к оты ры п жатып.
— О, oMipi к у ц т ку д а й ... — К о ж е к е н о л д е ю м д е р д щ
с у ш с ш ж а т к а н ы н Kopin, к о з ш тай д ы ры п OKeTTi.
— Ж а с т а р д ы н к о щ л к о т е р е т ш жер1 гой.
— Е, б о р ек е лд е ш ы рагы м , к о ш л к о те р ген ге не жeтciн.
Д а я ш ы столга 6ip б отелке ш ам п ан койды.
— К а р г а м -а у , м ы н а у ы н не? — дед1 К о ж е к е н А с ы л б е к к е
т а н ы р к а й карап.
— Ka3ip 1здеген ад ам ы м ы з келед1, соган алдым...
Би бгткен кезде ж ы н о й н а к т ы н iiniHfle а й р ы к ш а козге 
Tycin, алас у р ы п ж у р ге н а к ш албарлы к ы з К о ж е к е н д е р д щ
ст о л ы н а ка рай ж у р д к 0 3 i мастау секыд1, аягы н ыргалып 
басады ...
«М ы на поле кайтедЬ>, — деп TiKciHin калды К ож ек ен -
А с ы л б е к о р н ы н а н ушып турды.
— О, Г у л а м , кон е, торге ш ы к. KyTin оты рмыз.
Г у л а м eKi ортадагы о р ы н д ы к к а с ы л к eTin отыра KeTTi.
М у н ь щ KiM е к е н ш е TyciHreH К о ж е к е н басын KOTepin, о н ы н
224

бетше тура карады. Тура карады да кы здьщ сулулыгына 
кайран калды. «Апырмай, ажары келю кен бала екен, осы н­
ша кор болганын карашы».
— Г улс
1
м, — дед1 А сы лбек кы зга к о з
1
мен К ож екещ н 
KopceTin. — Мына Kici Болаттын OKeci...
— О, о, — flefli Г у л а м Kici сыйлаудан калган мастарга 
тон дорею унмен. — Привет, старик... Очень рада вас ви­
деть...
— Гулс1м, — flefli А сы лб ек р е ш и т унм ен. — У лкен
KiciMeH булай сойлесуге болмайды гой...
— У лкен Kicire MeHi емес, баласын ж ендеп алганы пай- 
далы рак болатын едь..
— ГулЫм...
— Ладно, ладно...
К о ж ек ен кы здьщ мына м ш езш к е ш л ш е ауыр алды. 
«Япырмай, осынша шектен шыгуга бола ма екен?..»
А сы лбек бокалдарга ш ампан куйды. Содан кеш н кы з- 
бен согыстырып, 03i 
6
ip жутты да, бокалы н жылыткысы 
келгендей кос колдап устап турып:
— ГYлciм, — дед1 тагы да. — Сен булай сойлесуге THicTi 
eMeccin. Б1ршппден, Болат пен е кеу щ н щ арандагы окигага 
бул Kici жауап бермещц. Е кш ш щ ен, бул Kici жалгызы нан 
айырылган, ж ары м кощ л адам. Болат кайтыс болды.
ГYлciм сел ойланып калды да:
— Сол 
у ш ш ,
— дeдi бокалын котерш .
K oж eк eн н iн тобе шашы TiK турды. T i
3
eflepi д
1
р
1
лдеп
KeTTi...
— Кой, шырагым, мен кетеш н, — дед1 даусы калтырай.
Асы лбек К ож екещ н орен токтатты.
— Сабыр eTiHi
3
, К ож еке, не болганда да шаруамызды 
6
iTipin кетеш к.
Кыз бокалын Ty
6
iHe деш н ciMipin iiiiTi де, столда ж ат­
кан сигаретш алып, асыкпай тутатып, аузынан сакиналап 
TyTiH шыгарды.
К ож екен басын котерш , онын осы нш алы к сулу ж узш
коргенде тагы тан калды. «Ж асаган, адам баласын MiHci
3 
гып тудыра беред1 екен-ay... Неге 
6
ipaK осынш а караж у- 
рек болды екен?»
— Б1здщ co
3
iMi
3
мынау. ГулЫм... — А сы лбек те сигарет 
алып тутатты. — Болат уйленбей кайтыс болды. 03i 
6
ip ша- 
нырактагы жалгыз бала екен. М ына Kici Болаттан бала бар 
екен дегещи ecTin кeлiп отыр. Бул KiciHin уайымын сен 
екеум
1
з тусш бейм
1
з...
225

— Ал м енщ уайымымды тусш етш адам бар ма? — дед1 
Г у л а м Tifli курмеле.
— Неге ж ок...
— Сен ту сш есщ бе М ына Kici тусш е ме? Ж о к ... Еш кай- 
сын да?
— Ж урттьщ
6
epi б
1
рдей катыгез емес кой.
— Б олм ай-ак койсы н. MeHi бакытсыз етуге 
6
ip адамнын 
к а т ы г е з д т жeтiп жатыр. — Г у лам ш айкалактап орынды кка 
ineriHin отырды да кайталап: — Кайтыс болды, — дед1 ке- 
кеткен унмен. — Подумаеш ь... Мен де кайтыс болгам ... — 
М асты ктан буалды рлана бастаган тангаж айы п к озд ерш
шектен тыс баж ырайты п К ож екене т е а л е карады. — С ен- 
бей турсы з ба? Баягыда кайтыс болгам. Ал мынау (сауса- 
гымен кеудесш TypTTi) баска адам... MeHi елт1рген а з д щ
баланы з...
— Г у л а м , — А сы лбек колынан устап оны ©
3
iHe каратты.
— Сен тым болмаса 
6
i
3
fli тындасанш ы.
Г у л а м ты ндауга кел1скенш бшд1рш, iflrepi ж ы лж ы п 
отырды.
— Акылга сал, Г у л а м , — дед1 Асы лбек соз1н жалгап. — 
CeHin де ата-анан бар. М ына отырган шалдьщ агарган ша- 
шын сыйла. Болаттан калган сэби ушш ©здерш курбан- 
ды кка атауга 03ip. Ол сэби ш анырак neci гой. Bip оулеттщ
ж ал гасы гой, ту с ш с е н и п . Б э р щ е де о р так болм ай ма? 
К о ж ек ен н щ келген максаты — сэбшп алып кету.
ГYлciм энпмеге жана тусшгендей елен ете калды да, кенет 
мудде оз бойына уйлеспейтш дорею унмен селюлдей кулдк
— Ещц ойнастан калган баланы ж инап...
— Тек, шырагым, — дед
1
шошып кеткен К ож екен.
OTipiK-ш ыны б е л п а з , Г у л а м кYлкiciн тыяр емес.
— К ы зы к екен, — дешн iiniH басып. — Ойпырай, о?!..
К у л ю сш щ аяк кезш ен ©TipiK кулш турганы байкалды.
Асылбек тагы шампан куйды. Г у лам кццртпестен кагып
салды да, иегш е ак к ан ш арап там ш ы лары н суртпестен 
бурынгыдан да масандау унмен:
— ...К елген максаты -ы -ы — сэбшп алып кету-у-у, — деп 
к ек етп .
— Ш ырагым, не айтсан да корлыгыца кеш пм. Тшепмд1 
орындасан болганы, — дед
1
К ож екен 
6
ip турл
1
азалы унмен.
— Г у л а м ...
— Ж ок, — деп ш анк ете калды Г улам ... — Элдекалай мас- 
тыгы айыгып, тур
1
нен таркамас долылык пен кегшршмес 
к а т ы ге зд ж т щ уш кы ны ойнады. — Еш каш ан да! — дед1
226

колын сштеп. - Bopi б1ткенде, 6opi тузелместей булшгенде 
ешп KemipiM сурамакш ы. У яттары ц бар ма?..
Асылбек «Гулс1м» деп токтатпак болып efli, ол одан жа- 
ман долданып Kerri. Ш анкы лдаган дауыска журттын 6opi 
бурылды.
- Тындамаймын еш тецеш , — дед1 Гулс1м 
6 ip e y fli 
тыр- 
найтын адамдай ашына айгайлап. — Сендердщ кокейлер1щц 
T e cin
бара ж аткан оз кам дары н... Ш аны рак керек, бала 
керек сендерге... Ал мен сендерге... Ал мен сендерге адам 
емесшн бе?.. Н еткен катыгезс1ндер! Мейл1 даны ш пан-ак 
болындар, неге м енщ
©MipiM 
сендердщ ом1рлерщнен кем 
болуга тш сть Неге сендердщ кайгыларынды буюл ел бо­
лып болшуге 
TnicTi, 
мен неге жалгыз котеремш ? Неге? Сен,
- дед1 А сы лбекп козш шукып алардай саусагымен нускап,
- мына Kicire кем ек керек болганда жанынды саласыц, ал 
маган керек кезш де неге кол ушынды бермедщ ? Неге осы- 
лай шабылмадын? Болат м енщ

жүктеу/скачать

Достарыңызбен бөлісу: