Бағдарламасы аясында іске асырылды Karen Armstrong
жүктеу/скачать 28,29 Mb. Pdf көрінісі
|
Karen Armstrong. A History of God
| девекутхты
қолдану және Құдайдың бүкіл таралған болмысын түйсіну міндеті екендігін үйретті: шындығында девекутхы игере алмаған мәжусилікпен бірдей Құдайдан басқа еш нәрсенің шынымен де жоқ екендігін жоққа шығарады. Сөз болып отырған қауіпті және оғаш құлшылықтың пайдасына яхудилердің Тәурат зерттеуін тастаудан қорыққан көсемдерімен бетпе-бет келтірді. Сонымен бірге хасидизм жылдам жайылды, өйткені барлық нәрсеге қарсы үнсіз қалатын яхудилерге бір үміт хабарын жеткізді. Тура жолға жеткендердің көбісі ескі саббатайшылардан шыққан сияқты көрінеді. Бешт жақтастарының Тәураттан бас тартуын қаламады. Бұның орнына оған жаңа 511 Шолемнен үзінді , сонда «Neutralisation of Messianism in Early Hasidism», 190 б . 512 Шолем , сонда «Devekut or Communion with God», 207 б . 465 бір мистикалық тәпсір жасады: митцав сөзі байланыс деген мағынаны білдіретін. Бір хасид девекутхты қолданғанда Заңның Он Әмірінің бірін орындағанда өзін Құдайға, барлық болмыстың Негізіне апарып жалғайды, сонымен бірге адам немесе бір объектідегі иләһи ұшқындарды қайтадан бір жерге жинағанда Мабудпен байланыс құрады. Тәурат Мицбах тың орнына жайғасса, әлемді күнәдан арылтады деген мәселеде яхудилерге ұзақ уақыт бойы батылдық берді және Бешт бұған тек мистикалық тәпсірді үстеді. Бірте-бірте хасидим дүниені құтқаруға әуестеніп жүргенде, бірқатар күмәнді жолдармен адасты. Темекінің ұшқындарын құтқару үшін көбісі терең тыныс алыпты. Бешттің немересі, меджибождық Баручтың (1757- 1810) керемет жиһаздар мен кілемге толы көркем сарайы бар еді: Ол осы ғажайып заттардағы ұшқындарға ғана қызыққанын айтып, ақталды. Аптық Авраам Джошуа Хешель (1825 ө.) тамақтағы иләһи ұшқындарды қайтып алу барынша көп тамақ жеуге дағдыланды 513 . Сонымен бірге хасидистердің талпынысы залым әрі қауіпті бір әлемнен мән табуға тырысу ретінде көрінуі мүмкін. Девекутх ілімі адамның жан дүниесіндегі нұрға қол жеткізу жолында әлемдегі сыр пердесін түруге деген жаңа бір талпыныс еді. Көзге көрінетін әр нәрседе шындықтың барлығын біріктірген Бір Өмірді түсінген заманауи ағылшын романтиктері Уильям Уордсуорт (1770-1850) және Самуэль Тэйлор Кольридждің (1772-1834) сыртқы күшіне сүйенген символикалық көзқарастан бөлек емес-тін. Хасидим әсіресе қуғын-сүргін мен қырғын қайғысына қарсы жаратылған әлемнің баршасының ішінде ағып, оны ғажайып бір жерге айналдырған иләһи қуаттың парқына барды. Бірте-бірте материалдық әлем мәнсіздік құрсауында қурап-солады және әр нәрсе бірдей көрініске енеді. Уйхалилік Моисей Тэйтльбаум (1759-1841) былай дейді. Мұса жанған шабындықты көргенде әр бұтада жанған және оған тіршілік берген иләһи бір күшті ғана аңғарды 514 . Бүкіл әлем көк нұрына малынған сияқты көрінеді және хасидимдер уәжд ішінде экстаз хәлінде 513 Льюис Якобс , «The Uplifting of the Sparks», Артур Грин жариялаған Jewish Spirituality кітабында , 2 том ( Лондон , 1986, 1988), ii , 118-121 б . 514 Бұл да сонда , 125 б . 466 айғайлайды, қолдарын сермейді және ойларына келген өлеңді шырқайды. Енді біреулер көрген нұрының бүкіл әлемді астаң-кестең еткенін көрсету үшін шыр көбелек айналады. Спиноза мен кейбір христиан радикалдарынан ерекшелігі, Бешт әр нәрсені Құдайға балаған жоқ, бірақ әр жаратылыс өмір мен тіршілік сыйлаған Құдайдың ішінде тұрады. Ол – барлық нәрсенің тіршілігін жалғаған тірі күш. Хасидимнің жүктеу/скачать 28,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|