Бағдарламасы бөлім. Экононикалық категория ретіндегі өнімдердің сапасы тақырып. «Сапаны басқару» курсының пәні мен міндеттері
Тақырып №5 Сапалық систмасы және өнімнің сертификациясы
жүктеу/скачать 265,68 Kb.
|
Ба дарламасы 1 б лім. Экононикалы категория ретіндегі німдерді
| Тақырып №5 Сапалық систмасы және өнімнің сертификациясы
Өнімнің сертификация ұғымы Қазірге уақытта барлық кәсіпорындарға және организацияларға сыртқы нарыққа дербес шығу құқығы берілген кезде олар өз өнімдерінің дәйектілігі және бағалық сапа мәслесіне душар болады, әсіресе нарықтық қарым қатынас талаптарында. Халықаралық тәжірибе бойынша норимативтік техникалық НТД құжатының талаптарының шартына байланысты өнім сапасы сертификат болып табылады.Сертификат латын тілінде certim –дұрыс , facere- істеу деген сөзден шыққан. Сертификация халықаралық терминологияда сәйкестендіріп орнату ретінде анықталады. Әртүрлі елдердің ұлттық заң шығарушы актілері анықтайды: сәйкестендіруді неге орнатады және оны кім орнатады. Сертификация бұл өнімнің нақты талаптарға, нақты стандартқа немесе техникалық талаптарға сәйкес келуін құжаттың дәлелдеу. Өнім сертификациясы өнімнің басқа НТД немесе нақты стандартқа жауап беру мақсатында іс шара жиынтығын өткізеді. Көптеген шетелдік кәсіпорындар өз өнімдерінің сапасының жоғары екенін дәлелдеу барысында көп уақыт және қаражат шығындайды. Шетелдік деректер бойынша барлық дайындау кәсіпорындарының шығындық мөлшері 1-2% құрайды. Кейбір жағдайларда шығандарды сапалыққа жету шығындарымен салыстыруға келеді.Сертификация барлық нарықтық экономикалық елдердің ішкі және сыртқы нарықтық өнімдерінің дамуының негізі болып табылады. Өнім айналымын енгізу үшін регулярлық заң шығарушы органына түсетін барлық заң шығарушы талаптарға сәйкес келетін ресми дәлелдеу талап етіледі. Осындай дәлелдеу формасының біреу болып өнім сертификациясы болып. Оңтайлы нәтиже алу кезіңде ұлттық заң шығарушы талаптарына сәйкес өнімнің барлық минимальды талаптарые анықтайтын «сәйкес сертификация» деп аталатын сертификация процесінде құжат беріледі. Осы құжат регулярлық заң шығарушы орган нарығына пропуск болып табылады. Регулярлық емес заң шығарушы облысындағы өнім сыртқы нарықта кедергісіз айналыста бола алады. Сонымен қатар оған ресми талап орнатылмаған. Бірақ контрактік жағдайда тұтынушы жеткізушіден нақты өнімге сәйкес талаптарды талап етуі мүмкін,мысалы нақты стандартқа сәйкес немесе талап етушінің ұсынуымен спецификалық талаптарға сәйкес стандарттар тобын. Бұл жағдайда үшінші жақтағы спецификада нақты тұтынушымен орнатылған талаптар шартты түрде қатыса алады. Реттелмейтін заң шығарушы облысындағы жеткізуші үшінші жаққа тәуелді емес және меншіктік инциатив бойынша өз өнімдеріне сертификация алады. Сонымен қатар ол өзінің таңдалған шешіміне байланысты өз өнімдерінің сипаттамасына сәйкес сұраулар алады. Жеткізуші өз өнімдерінің нақты стандатқа , нақты техникалық параметрлерге, төлқұжат мазмұнына сәйкес келуін сұрайды. Сондықтан сертификация процедурасы қымбат болғандықтан ол жеткізушінің кірісін төмендетуі мүмкін немесе өз кезегінде оның нарықта конкуренттік қасиетін төментетуіне алып келуі мүмкін. Сондықтан жеткізуші сертификация процедурасынан пайда табу механизмін есепке ала отырып жасау керек. ИСО басқармасында сегіз үшінші жақтағы сертификация схемасы анықталған: 1.Өнім үлгісін зерттеу; 2.Ашық нарықта сатып алынған заводтық үлгі негізінде келесі өнім үлгісін бақылап зерттеу 3.Зауыттық үлгі негізінде өнімнің кезекті бақылау үлгісін зерттеу; 4.Зауаттан алынған және ашық нарықтан сатып алынған үлгіні бақылау негізінде кезекті өнім үлгісін зерттеу; 5.Зауыттан және ашық нарықтан алынған және зауыттық басқару сапасын бақылау негізінде өнім үлгісін зерттеу; 6.Тек зауыттық басқару үлгісінде сапасы; 7.Өнім партиясын тексеру; 8.100% басқару; Сертификациялық өнімнің процес әрекетінде жеткізуші бұл процестің екі субьектісіне душар болуы мүмкін. Аккедитациялық орган (EN 45003) Жеткізуші EN 45010 EN 45003 Сертификат Сертификациялық орган (EN 45003) Инспекция Өтініш Зерттеу протоколы Зерттеу лабораториясы Өнім Сәйкес келуі туралы декларация (EN 45014) Өнім Өнім Нарық(тұтынушы) Сур.15 Сертификат субьектілер арасындағы байланыс Классикалық схема бойынша зерттеу лабораторияларында өнім үлгісін зерттеу жүзеге асады. Протокол түрінде дайындалған зерттеу нәтижелері сол немесе басқа әдіспен сертификациялық органға жіберіледі. Сонымен қатар зерттеу лабораториясы алынған мәліметтерді түсіндіруге,жария қылуға құқығы жоқ. Спецификалық органы зерттеудк алынған нәтижелерді заң шығаушының талаптарымен салыстырады. Егер өнім орнатылған талаптарға сәйкес келсе, онда сертификациялық орган жеткізушіге сәйкестендіру сертификатын береді. Таңдалған схемаға қарамастан сертификация субьектілерінің қарым қатынасы сертификацияны тапсыру этапында бітпеуі мүмкін. Сертификация өзара өнімді жеткізуде маңызды фактор болып саналады, сонымен қатар тұтынушының өнімді қолдану қауіпсіздігінің кепілі, азамат дүние мүлкін және денсаулық қауіпсіздігін,қоршаған ортаны қорғау сияқты үлкен әлеуметтік мәселелерді шешу. Зерттеу лабораториядағы аккредитация нәтижесі үшін оның нақты өткізілген зерттеу түрлерінің техникалы компентациясы болу керек, сол уақытта сертификациялық орган өнім сертификациясының нақты функционалдық жүйесіне сенімді және білікті болу керек. Аккредитация мақсаты келесі үлгімен тұжырымдалады: Сапасын көтеру және сертификациялық орган мен зерттеу лабораторияларын кәсіпқой ретінде тұжырымдау; Ішкі және сыртқы нарық сертификаттарын және зерттеу нәтижелерін тану; Ішкі және сыртқы нарықтық өнімдерді тану және бәсекеге қабілетін қамтамасыздандыру; Бірақта көптеген зерттеу лабораториялары және сертификациялық органдар өздерінде аккредитация өткізбейді, егер организацияда бос қаражат көп болса онда аккредитация өткізледі. жүктеу/скачать 265,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|