БАҒдарламасы жоғары оқу орнында педагогикалық пәндерді оқыту теориясы мен әдістемесі

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ

(пәннің коды мен атауы)

(мамандықтың коды мен атауы)

Орал, 2013 ж.

(жұмыс бағдарламаны жасаған білім беру ұйымының атауы)

1. 
   Жангир хан атындағы БҚАТУ. п.ғ.к. Касимова А.Х.
   
2. 
   М.Өтемісов атындағы БҚМУ, Педагогика және психология кафедрасы. п.ғ.к. Мұханбетчина А.Ғ.
   

мамандығы бойынша элективті пәндер каталогына сәйкес әзірленген.

«Жоғары оқу орнында педагогикалық пәндерді оқыту теориясы мен әдістемесі» - бұл педагогиканы оқытудың теориясы мен тәжірибесін синтездеуге бағытталған дәрістер курсы. Мұнда оқытудың мазмұнын, формаларын және әдістерін, оқытушы мен оқушылардың іс-әрекетін біртұтас ретінде қарастырыла отырып, педагогиканы оқыту процесі зерттеледі.

Педагогиканы оқыудың әдітемесі оқытудың ережелері мен принциптерін, оның формалары мен әдістерін негіздей отырып, болашақ оқытушылардың жоғары деңгейде кәсіби даярлығын қамтамасыз етуді көздейді. ЖОО педагогикалық пәндерді оқыту әдістемесі болашақта әрі қарай дами отырып, педагогиканы оқытудың заңдылықтарын анықтап, негіздеуге және соның негізінде оқыту процесін басқару жолдарын іздестіруге ұмтылады.

Курстың мақсаты:

магистранттарды педагогикалық пәндерді оқыту теориясы мен әдістемесі педагогиканы оқытудың теориясы мен тәжірибесін, оқытудың мазмұнын, формаларын және әдістерін, педагогиканы оқыту процесінің әдістемесі мен әдістерін меңгеруге қажет практикалық білім мен дағдыларды қалыптастыру, шығармашылық ыңғай жасай білуге үйрету.

• 
  Болашақ оқытушыларға гуманистік тәрбиені жетілдірудің және оны бала тұласының қалыпатасуында жоғары нәтижелерге жетуге қолданудың ғылыми негізі ретінде педагогиканың мәнін түсіндіру;
  
• 
  Оқыту процесінде болашақ оқытушыларды білім, білік және дағдылармен қаруландыру;
  
• 
  Болашақ оқытушыларда тұлғаның педагогикалық бағытталуын қалыптастыру.
  

- материалдың ауқымды блоктармен берілуі;

• 
  «Сыни ойлау» стратегиясын қолдану;
  
• 
  зерттеу әдісін қолдану.
  

Оқыту негізгі оқу материалдары қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізіледі және алынған практикалық дағдылар, түсініктер бекітіліп отырады. Магистранттардың білімін бақылау үй тапсырмаларын тексеру, электрондық оқулық т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмалар арқылы жүзеге асады.

• 
  педагогиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі
  
• 
  ППОӘ-нің пәні мен міндеттері
  
• 
  педагогиканы оқытудың мазмұны, формалары және әдістері;
  
• 
  оқыту процесінің әдістемесі мен технологиялары;
  
• 
  педагогиканы оқыту әдістемесінің жалпы және жеке бөлімдерін оқытудың әдістемесі;
  

• 
  педагогиканы оқытудың теориясы мен әдістемесі туралы білімдерін пайдалана білу;
  

- оқыту процесінің әдістемесі мен технологиялары жан-жақты қарастыра білуі;

- әртүрлі білім беру мекемелерінде колледжде, ЖОО-да педагогикалық пәндерді оқыту технологиясы мен әдістемесінің нақты тәжірибесін білуі.

Дағдылар:

- педагогикалық процесті ұйымдастыра білу;

- педагогиканың оқыту әдістемесін қолдану іскерліктері негізінде проблемалық жағдайларда шешімді табу;

- педагогиканы оқыту әдістемесін практика кезінде өз тәжірибесінде пайдалану.

- ақпараттық құзырлықтар: жеке және топтық жұмыста педагогикалық ақпаратты іздеу жоспарын құруы; жинақталған ақпараттан бірінші және екінші талдау деңгейіндегі (анализ, синтез, абстракция, салыстыру, жүйелендіру, топтастыру) жұымыстарын жүргізуі; педагогикалық ақпаратты талдау негізінде тиімді әдістер мен тәсілдерді аңықтау, оқу үрдісінде, сараман кезінде жүзеге асыру.

- коммуникативті құзырлықтар: жазбаша түрінде өз ойын нақты, жүйелі, логикалық жеткізуі; өз сөзінде ойын жеткізуде логикалық, риторикалық, кері байланыс тәсілдерін, вербалды және вербалды емес қарым-қатынас құралдарын пайдалану; өзін-өзі қарым-қатынас этикасы мен нормаларына сәйкес ұстау; жұптық және топтық жұмыс формаларында тиімді, нәтижелі қарым-қатынаста болу; оқытушымен, басқа магистранттармен диалогтық қарым-қатынас орнату.

- өзін-өзі проблемаларды шешу және өзін-өзі басқару құзырлықтар: проблеманың педагогикалық мазмұнын, қарыма-қайшылықтардын себебін анықтау, алдағы педагогикалық мәселені шешуде мақсат қою және ресурстарды жоспарлау технологиясын пайдалану; педагогикалық және психологиялық технологиялар мен әдістемелерді нәтижелі қолдану; атқарған іс-әрекет нәтижесіне, оның сапасына өзін-өзі баға беру, сырттан берілген оқытушылар мен магистранттар бағасына рефлексия жасау.

Білім беру жүйелерінің мәні.Жоғары оқу орны – ғылыми басқарудың педагогикалық жүйесі және объектісі ретінде. Білім беру жүйелерін басқарудың негізгі принциптері мен мәні.Білім берудің мемлекеттік-қоғамдық жүйесі. Білім беру жүйелерін басқарудың жалпы принциптері

Стратегиялардың жалпы сипаттамасы. Жүзеге асырудың негізгі кезеңдері Оқу процесіне әсер ететін психологиялық факторлар. Мотивация қозғаушы күш ретінде.

Ғылым және оқу пәні, олардың тығыз байланысы және ерекшеліктері. Оқу пәні,ғылымдағы өнімдінің интеграциясы ретінде. Оқу пәнінің құрылымдау процесі Педагогиканың оқу пәні ретіндегі негізгі даму кезеңдері. Педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы

Педагогика оқу пәні ретінде. Кәсіби даярлықтың негізі және білім, білік, дағдылардың үйлесімі. Педагогикалық оқу орындарының алдыңғы қатарлы ұжымдары және шығармашылық ізденіс. Шығармашылық ізденістің бағыттары. Педагогиканың философиялық негіздемелері. Педагог-психологтың әдістемелік мәдениеті.

Қазіргі заманғы білім беру жүйесіндегі дәрістің рөлі мен алатын орны. Дәрістің ұтымдығы.

Қазіргі заманғы білім беру жүйесіндегі дәріс формасының дамуы. Мәселелік дәріс, шолу дәрісі, пресс-конференция. Дәрісті өткізудің негізгі кезеңдерін анықтау. Дәрісті өткізудің формасын құрастыру.

Тақырып 6. Педагогикадан семинарлық және тәжірибелік сабақтар

Семинарлық және тәжірибелік сабақтар студенттердің алған білімдерін қолдану дағдыларын қалыптастыру формасы ретінде. Тәжірибелік және семинар сабақтарының мақсаты. Семинар сабақтарының формалары: просеминарлар, спецсеминарлар. Семинар қатысушылардың өзара әрекеттесуі және қарым-қатынасы ретінде.

Лабораториялық сабақ теоретико-әдіснамалық білімдер мен тәжірибелік біліктердің интеграциясы ретінде. Бірлескен топтық іс-әрекет туралы түсінік. Жаттығулар тәжірибелік сабақтардың формасы ретінде. Лабораториялық сабақтарға жеке әдістемелік ұсыныстар.

Проблемалық оқыту туралы түсінік және оның тарихи алғышарттары. Қоршаған шынайылықтың шығармашылықпен қайта жаңғыруының әдіснамасы. Проблемалық оқыту тосын міндеттерді шешуді оқыту ретінде. Болашақ мамандардың қажет шығармашылық қабілеттерінің қалыптасуы. Оқу жадығатын проблемалы интерпретациялау. Оқу-тәрбие үрдісінде проблемалы оқытудың рөлі. Педагогтың шығармашылық жекелігі (индивидуалдылығы)

Педагогикалық проектілеу мен педагогикалық технологиялар туралы түсінік. Педагогикалық үрдіс және педагогикалық жағдаят. Педагогикалық проектілеудің принциптері. Педагогикалық құрылымдау. Педагогикалық міндет және педагогикалық жағдаят. Олардың байланысы. «Педагогикалық үрдіс» түсінігіне анықтама беру. Педагогикалық үрдістің принциптерінің өзара байланысы.

Оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендендіру әдістерін іздестіру мәселесі. Белсенді оқытудың айырма ерекшеліктері. Белсенді оқытудың ерекшеліктері. «case.study» әдісі – нақты жағдаяттарды талдау. Оқытудың техникалық құралдарын қолдану қажеттілігі. Тәжірибеде оқытудың интерактивті технологияларын қолдану.

Жоғары мектептегі педагогикалық бақылаудың негіздері. Педагогикалық бақылау функциясы. Педагогикалық бақылау формалары. Бағалау және баға. Педагогикалық өлшем. Бақылау объективтілігін арттыру жолдары. Педагогикалық бақылаудың ұйымдастырушы принциптері. Студенттердің қабілеттері және педагогикалық бақылау. Уақыт факторы. Қабілеттердің сапалық және сандық сипаты. Педагогикалық бақылауды жүргізудің мақсаты. Бақылау жүргізудің әдістемесі.

Білім базисі моделі. Білім беру технологияларының қазіргі кездегі міндеттері. Қазіргі білім берудегі оқу іс-әрекетінің даму тенденциялары мен проектілеудің мәні мен принциптері оқытудың интенсификациясының факторы ретінде. «Модуль» түінігі.

Білім беру технологияларының болжамды мақсаты. Білім беру технологияларының проектілеу принциптері нақты мысал арқылы. Оқытудың дәтүрлі технологиялары.

Педагогикадағы жаңа енгізілімдердің мәні мен бағыттары. Инновациялық педагогика.

Инновациялық оқу мекемелері. Педагогикалық жүйені оптимизациялау. Инновацияларды енгізудің мақсатқа сәйкестігін сипаттау.

Тақырып 15. Педагогика пәні оқытушысының іс-әрекетін өзбетті ұйымдастыру мәдениеті.

Педагог-психолог іс-әрекетінің өзбетті ұйымдастырылуының тиімділігі критерилері. Тиімді өзбетті ұйымдастырудың тәсілдері. Педагогикалық іс-әрекеттегі кездесетін қиындықтарыдң сипаты мен себептері. Педагог іс-әрекетінің психофизиологиялық алғышарттары. Педагогикалық іс-әрекет субъектісінің құрылымындағы қабілеттері. Педагогикалық іс-әрекет субъектісінің құрылымындағы тұлғалық сапалар. Педагогқа қойылатын талаптарды анықтау.

№ 1 семинар

1. 
   Оқу мотивациясы түсінігі, негізгі сипаттамалары.
   
2. 
   «Иеркс-Додсонның классикалық заңы»
   

1. 
   Педагогикаға оқыту процесіндегі жалпылық және ерекшеліктер.
   
2. 
   Оқытуды белсендендіру.
   

1. 
   Педагогиканың жоғары оқу орындарындағы оқу пәні ретінде қабылдануы.
   
2. 
   Педагогиканың жүйесін оқу пәні ретінде танып, бағдарламалар мен оқулықтардың жасалуы.
   

1. 
   Педагогикалық пәндерді оқытудың әдістемесінің құрылымы.
   
2. 
   Педагогика салаларының және курстарының бағыттары.
   

1. 
   Дәріс құрылымы және түрлері
   
2. 
   Дәріс оқу өнері.
   

1. 
   Тәжірибелік және семинар сабақтарының құрылымы.
   
2. 
   Тәжірибелік және семинар сабақтарының педагогикалық мақсаттары.
   

1. 
   Мақсатқа бағытталған талқылаудың логикасы
   
2. 
   Оқу-зерттеу сипатындағы іс-әрекеттің ортақ үрдісі.
   

1. 
   Проблемалық оқытудың формалары: дәстүрлі және проблемалық дәріс.
   
2. 
   Түрткі болатын мотивтер топтары
   
3. 
   Проблемалық оқытудың құралдары (оқытушының іс-әрекеті, оқу жадығатын сараптап жинақтау).
   

1. 
   Оқыту технологиясы
   
2. 
   Қазіргі заманғы оқытудың бағыттары.
   

1. 
   Сабақтарда оқытудың техникалық құралдарын қолданудың тиімділігі.
   
2. 
   Көрнекі құралдар, карта-сызбалар, үлестірмелі жадығаттар.
   
3. 
   Оқытудың техникалық құралдарын тәжірибелік сабақтарда қолдану.
   

1. 
   Тестілеу
   
2. 
   Тест тапсырмаларының формасы.
   
3. 
   Тест тапсырмалары сипаттамаларының тізімі.
   

1. 
   Модульдік оқытудың формалары мен құралдары.
   
2. 
   Модульдік оқытудағы рейтингілік бақылаудың түрлері.
   

1. 
   Телекоммуникациялық байланыс түрлері. Телекоммуникациялық жүйелер. Интернет желі.
   
2. 
   Интернет желісінің дидактикалық қасиеттері мен функциялары.
   

1. 
   Инновациялық оқыту және акмеологиялық ыңғай.
   
2. 
   Ақпараттық технологиялар.
   

1. 
   Педагогтың кәсіби өсуі мен тұлғалық дамуы.
   
2. 
   Педагогтың тұлғалық дамуының мотивткері. Педагогтың шығармашылық жекелігі (индивидуалдылығы).
   

1. 
   Білім беру жүйелерінің мәні.
   
2. 
   Мектеп, ғылыми басқарудың педагогикалық жүйесі және объектісі ретінде
   
3. 
   Педагогиканың оқу пәні ретіндегі негізгі даму кезеңдері
   
4. 
   Педагогиканың басқа ғылымдармен байланысы
   
5. 
   Педагогика салаларының және курстарының бағыттары.
   
6. 
   Педагогикалық білім беру мәселелерінің теориялық өңдемелері
   
7. 
   Мектеп және білім беру жүйесінің реформасы барысында педагогика мазмұнының құрылымдалуы.
   
8. 
   Оқыту технологиясы
   
9. 
   Қазіргі заманғы оқытудың бағыттары.
   
10. 
    Дидактикалық шығармашылық, технологиялық шығармашылық, ұйымдастырушы шығармашылық.
    
11. 
    Модульдік оқытудың мақсаты мен ұтымдылығының шарты.
    
12. 
    Білім беру технологияларының болжамды мақсаты
    

1. 
   Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды: В 2т./Под ред. А.А. Бодалева –М., 1980.
   
2. 
   Андреева А.А. Введение в дистанционное обучение. МЭСИ, 1997.
   
3. 
   Архангельский С.М. Учебный процесс в высшей школе, его закономерности основы и методы. –М.: Высшая школа, 1980.
   
4. 
   Бабанский Ю.К. Проблема повышения эффективности педагогических исследований. –М., 1982.
   
5. 
   Бабанский Ю.К. Рациональная организация учебной деятельности. –М.: Знание, 1981.
   
6. 
   Бабанский Ю.К. Методы обучения в современной общеобразовательной школе. –М.: Просвещение, 1985.
   
7. 
   Банаский Ю.К. Педагогический процесс // Избр. пед . труды/ Сост. М.Ю. Бабанский. –М., 1989.
   
8. 
   Безрукова В.С. Педагогика. –Екатеринбург, 1994.
   
9. 
   Бершадский А.М., Краевский И.Г. Дистанционное образование на базе новых ИТ. –Пенза, 1997.
   
10. 
    Блауберг И.В., Юдин Э.Г. Становление и сущность системного подхода. –М., 1973.
    
11. 
    Бреслав Т.Е. Эмоциональные особенности формирования личности в детстве: Норма и отклонение. Педагогика –М., 1990.
    
12. 
    Введенская Л.А., Павлов Л.Т. Культура и искусство речи. –Ростов н/Д, 1996.
    
13. 
    Введение в научное исследование по педагогике /Под ред. В.И. Журавлев. М., 1988.
    
14. 
    Габай Т.В. Учебная деятельность и ее сресдства. –М., 1988.
    
15. 
    Гамаюнов К.К. Самостоятельная работа студентов. Методические рекомендации преподавателям. –Л., 1988.
    
16. 
    Гершунский Б.С. Прогностические методы в педагогике. –Киев, 1974.
    
17. 
    Гордин Л.Ю. Организация классного коллектива. –М., 1984.
    
18. 
    Готт В.С. Категории современной науки. –М., 1984.
    
19. 
    Грабарь М.И., Краснянская К.А. Психология высшей школы. –Минск, 1981.
    
20. 
    Дьяченко М.И., Кандыбович Л.А. Психология высшей школы. –Минск, 1981.
    
21. 
    Дьяченко В.К. Сотрудничество в обучении. –М., 1984.
    
22. 
    Журавлев Е.М. Педагогика в системе наук о человеке. –М., 1984.
    
23. 
    Закон РК «Об образовании» -Алматы, 1992.
    
24. 
    Занков Л.В. Дидактика и жизнь //Избран. Труды. М., 1990.
    
25. 
    Загвязинский В.И. Методология и методика дидактического исследования. –М., 1982.
    
26. 
    Загвязинский В.И. Педагогическое предвидение. –М., 1987.
    
27. 
    Зотов Ю.Б. Организация современного урока./ Под ред. П.И. Пидкасистого –М.: Просвещение, 1984.
    
28. 
    Ильин В.В., Кадинкин А.Г. Природа науки. –М., 1985.
    
29. 
    Ильин В.С. Формирование личности школьника. –М., 1984.
    
30. 
    Ильин Е.Н. Рождение урока. –М.: Педагогика, 1986.
    
31. 
    Ильина Т.А. Педагогика. –М.: Просвещение, 1984.
    
32. 
    Канн –Калик В.А., Никандров Н.Д. Педагогическое творчество. –М., 1990.
    
33. 
    Каптерев П.Ф. Педагогический процесс //Избр. пед. соч./Под. Ред. А.М. Арсеньев.-М., 1989
    
34. 
    Козаржевский А.Ч. Мастерство устной речи лектора. М.: МГУ, 1988.
    
35. 
    Краевский В.В. Методология педагогического исследования. Самара, 1994.
    
36. 
    Кузьмина Н.В. Профессионализм деятельности преподавателя и мастера производственного обучения. –М., 1990.
    
37. 
    Куписевич И. Основы общей дидактики. –М., 1986.
    
38. 
    Леднев В.С. Содержание образования. –М., 1986.
    
39. 
    Лернер И.Я. Дидактические основы методов обучения. –М., 1981.
    
40. 
    Лернер И.Я. Процесс обучения и его закономерности. –М.: Знание, 1980.
    
41. 
    Махмутов М.И. Проблемное обучение. –М., 1975.
    
42. 
    Мигренко Г.С. Педагогика высшей школы. Новосибирск, 1992.
    
43. 
    Мищенко А.И. Педагогический процесс как целостное явление. –М., 1993.
    
44. 
    Нонан Э. Студент как личность //Высш. Образование в Европе, 1994.
    
45. 
    Основы педагогики и психологии высшей школы/ Под. Ред. А.В. Петровского. –М., 1986.
    
46. 
    Основы педагогического мастерства. –Киев, 1987.
    
47. 
    Педагогика /Под ред. П.И. Пидкасистого. –М., 1995.
    
48. 
    Психология профессиональной подготовки. СПб, 1993.
    
49. 
    Решетова З.А. Психологические основы профессионального обучения. –МГУ, 1985.
    
50. 
    Садовский В.Н. Обоснование общей теории систем. –М., 1974.
    
51. 
    Скаткин М.Н. Методология и методика педагогического исследования. –М., 1986.
    
52. 
    Рогинский В.М. Азбука педагогического труда. –М., 1990.
    
53. 
    Хуторский А.В. Современная дидактика. –СПб: Питер, 2001
    
54. 
    Шапоринский С.А. Обучение и научное познание. –М., 1981.
    
55. 
    Шевченко С.Д. Школьный урок: Как научить каждого. –М., 1991.
    
56. 
    Юсупов И.М. Психология взаимопонимания. –Казань, 1991.
    
57. 
    Янушевич Ф. Технологии обучения системе высшего образования. –М., 1984.