Бағдарламасы «Органикалық және мұнайхимиясы өндірісінің технологиясы»


Ақпараттық – есептеу зертханасында емтихандарды ұйымдастыру және өткізу



бет3/7
Дата26.06.2018
өлшемі191,24 Kb.
#44670
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7

Ақпараттық – есептеу зертханасында емтихандарды ұйымдастыру және өткізу

  • Емтихандар компьютерлік тестілеу формасында ақпараттық – есептеу зертханасында (АЕЗ) бекітілген кесте бойынша өткізіледі.

  • Әрбір студентке тестілік емтиханды орындау үшін 90 минут беріледі.

  • Студенттерді емтиханға кіргізу кезінде кезекші оқытушы әрбір студентті жеке сәйкестендіреді, зачет кітапшасындағы деканаттың емтиханға жіберілгені туралы мәліметті тексереді.

  • Емтихан алдында кезекші оқытушы студенттерді емтихан процедурасының өтуі туралы ережесімен ақпараттандырады.

  • Студенттерге емтихан кезінде ұялы телефон қолдануға тиым салынады.

  • Тек қана компьютерге жалғанған калькулятор қолдануға рұқсат етіледі.

  • Егер студент осы талаптарды орындамаған жағдайда, шпаргалка қолданса, компьютермен рұқсат етілмеген жұмыстар жасаса, тәртіптік ережелерді бұзған жағдайда кезекші оқытушы оны аудиториядан шығарып жіберуге құқылы. Бұл жағдайда акт жасалады, емтихан қорытындысы жоққа шығарылады, рейтингісіне қарамай қорытынды «F» бағасы (қанағаттанарлықсыз) қойылады.

  • Емтихан барысында қойылған сұрақтың дұрыстығы туралы студент ауызша өтініш жасауға құқылы. Бұл жағдайда кезекші оқытушы осы сұрақ берілген студенттің тегін, сұрақтың нөмірін көрсетіп акт жасауға міндетті. Акт Оқу-әдістемелік орталыққа жіберіледі, олар студент өтінішінің негізділігін тексеруді ұйымдастырады.

  • Осы сұрақта қандай да бір техникалық, әдістемелік және мазмұндық сипаттағы қателер табылған жағдайда осы сұрақтың жауабы дұрыс жауап ретінде саналады. Тестік базаларды құрастырушыларға оған өзгертулер енгізу тапсырылады.

  • Емтихандардың компьютерлік тестілеу формасының техникалық дайындығымен, осы компьютер классына бекітілген оператор айналысады. Ол емтихан өткізу кезінде аудиторияда болуға құқығы бар.

  • Емтихан өткізу кезінде компьютер залында бөгде адамдардың болуына тиым салынады.

Тақырыбтың негізгі түсініктері: білім алудың кредиттік технологиясы, білім алудың кредиттік технологиясының негізгі түсініктері мен анықтамалары, СӨЖ және ОСӨЖ ұйымдастыру, жазғы семестр, студенттердің оқу жетістіктерін бақылау және бағалау жүйесі, түлектердің білім алуды жалғастыру мүмкіндіктері.

Өздік бақылау сұрақтары:

    1. Білім беру кредиттік технология бойынша негізгі түсініктер мен анықтамалар бойынша глоссарий құру.

    2. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бақылау формалары.

    3. Білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалау балл-рейтинг жүйесі.

Қолданылған әдебиет:

  1. Касымова Ж.С. ВВЕДЕНИЕ В СПЕЦИАЛЬНОСТЬ для студентов специальности 5В072000 – Химическая технология неорганических веществ / учебное пособие – Семей, 2013. – 239 с.


3 Дәріс

5В072000-Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы

мамандығы бойынша білім беру бағдарламалары

Мазмұны:

    1. Мамандықтың білім беру бағдарламасының мақсаттары мен есептері.

    2. Білім беру үрдісін ұйымдастыру және өткізу формалары, әдістері және тәсілдері.

    3. Оқу жылдарында нәтижелері.

4 Дәріс.



Химиялық білім мен химиялық техниканың даму тарихы.

Мазмұны:

1. Қолөнер өндiрiсiнің салалары.

2. Грегі натурфилософия.

3. Алхимия: араб әлемінде, Батыс Еуропада, алхимия жетістіктері.

4. Қазіргі химияның пайда болуы: ятрохимия, механикалық философия, техникалық химия.
1. Химияда фактілік материалдың көздері мен негіздері қолөнер өндірісінің 3 саласы болды:

1. жоғары температуралық процестер - керамика, шыны жасау және ерекше металлургия;

2. фармация, парфюмерия және косметика;

3. бояу алу және бояу техникасы.

Практикалық және қолөнер химияның осы маңызды салалары қоғамның құлдық құрылысы дәуірінде барлық көне цивилизациясы жоғары мемлекеттік түзілімдерде өзінің бастапқы дамуын табады.

Заттар және олардың айналымдары туралы ғылым Египетте – көне әлемнің техникалық ең озған мемлекетінде пайда болады. Химия Египетте «діни» ғылым болып есептеледі, ол ғылым жолын құған адамдардың қолында болған және қараңғы адамдардан анық жасырылған. Египеттен басқа ғылыми қортындылардың мүмкіншіліктері көне әлемнің басқа техникалық дамыған елдерінде де орын алады: Месопотамияда, Үндістанда, Қытайда және т.б.

Көне әлемнің мемлекеттерінде қолөнер химиясы көп ұқсас болады, себебі:

1. мәдени және сауда байланыстары болды;

2. соғыс шайқастары;

3. өндіріс күштері мен техникалық мүмкіндіктері бір деңгейде дамыған.

Металлургия. Құлдық құрылысы қоғамында металдардың қасиеттері, оларды рудалардан балқыту тәсілдері, балқымаларды алу туралы мәліметтер жылдам тарады және техникалық маңызы жоғары болды. Месопотамия көне қалаларының қалдықтарында, біздің замаңға дейін үшінші мыңжылдықта рудалардан темір, мыс, күміс және қорғасын алу тәсілдері белгілі болды. Металдар теңіз жолымен басқа елдерге тасымалданды. Балқу пештерінің және балшық ыдыстарының қалдықтары сол уақыттағы металургияның 1000-12000С температурасын алу жағдайын көрсетеді.

Көне қолөнер металлургтарының жетістіктері орта ғасыр металлургиялық техникасының негізі болады. Жаңа уақытта металдарды балқыту ескі әдістерінің арасында ерекше темір алу техникасы жетілді.



Шыны мен керамика. Көне әлемде шыны өте ерте белгілі болды. Шыны кездейсоқ финикия-теңізшілерімен ашылған. Олар апаттан кейін бір аралда от жағып соданың бөлшетерін шетіне салады. Сода балқып, құммен шыны түзеді. Осы оқиғаға сәйкес Көне Египетте шыныдан жасалған заттар – әшекейлер біздің замаңға дейінгі 2500 жылы табылған. Сол уақыттаға техникаға сәйкес шыныдан ірі заттар жасауға мүмкіндік болмады. Археологатармен біздің замаңға дейінгі 2800 жылы құмнан,ас тұздан және қорғасын тотығынан нашар балқытылған фаза табылған. Сапалық элементтік құрамы бойынша көне шыны қазіргі шыныдан кремнеземның төмен салыстырмалы мөлшерімен ажыратылды. Шынының нақты өндірісі Көне Египетте біздің замаңға дейінгі екінші мыңжылдықтың ортасында дамиды. Мақсаты әдемі және көрме материал алуда, даярлаушылар боялған шыны алуды мақсаттады. Кремнезем мен кальцийдың төмен мөлшері және натрийдың жоғары мөлшері шыны бақытуды және шыны алуды жеңілдетті, себебі балқу температурасы азайды, бірақ материалдың беріктігі төмендеді.

Шыны түсі қоспаларға байланысты. Аметист түсі біздің замаңға дейінгі 15 ғ. марганец қосылыстармен боялды. Қара түсті бір жағдайда мыс пен марганец, басқа жағдайда – темірдің жоғары мөлшерімен алды. Көк шыны мыспен бояу арқылы алынды.

Керамика даярлау көне қолөнер өндірісінің ең ескі түріне жатады. Бұйымдар Азия, Африка және Еуропа көне мәдени тұрғын жерлерінде табылды. Көне жылтырақтар балшық пен ұнтақталған ас тұзынан алынды. Кейін жетілдіру жолында металдардың тотықтары қосылды.

Керамикалық заттардың басқа да өндірістері кең таралған. Мысалы, месопотамиялық қалалардың құрылыстары сыртқы кірпіш болған бейнеленген плиткамен әшекейленді. Плиткалар келесі жолымен жасалды: кірпіштің үстіне жеңіл күйгеннен кейін сурет жіңішке қара жіппен салынды, жіптің арасы құрғақ жылтырмен толтырылды және кірпіш екінші рет күйеді. Глазурь шыныға айналады және кірпіштің бетімен тығыз байланысады. Осындай түсті глазурь эмальдың бір түрі болады және көп уақыт сақталады. Осындай жылтырақ түсті керамиканың үлгісі Берлин қ. ''Пергамон'' музейінде сақталған және арыстан, айдаһар, өгіз, жауынгер суретімен безендірілген. Суреттер көк, сары, жасыл түстермен орындалған. Бұл әдіс металдық бұйымдарды түсті эмальмен жабу әдісінің негізіне жатқызылған.

Түсті жылтыр керамикалық заттардың өндірісі көне Қытай мен Орта Азия архитектурасында белгілі болды. Қытайдың суреттеу керамикасының және онымен байланысты фарфор және фаянс өндірісінің ең аз дегенде 4 мыңдық тарихы бар. Шамамен II мың жыл біздің дәуірге дейін Междуречье, және де Египет елдерінде алғаш фаянс бұйымдары пайда болды. Көне египеттік фаянстың құрамы қазіргі фаянстан ерекше балшық пен кварцтық құмнан жасалған. Фаянс қоспалар даярлау мен пішіндеуде көне шеберлер күйетін органикалық затты қолданған. Фаянс бұйымдарын жылтырату үшін алғашынан сода мен металл оксидтерінің (малахит ұны) қоспасы қолданған. Кейін құрғақ жылтырды сода, құм құрамында міндетті кальций тұздары болатын, және бояу қоспалары қосындысын балқыту арқылы жасады.

Көне әлемде құрылыс материал ретінде кәдімгідей гипс қолданылған. Үндістанда осындай гипстық цемент біздің ғасырға дейін 2000 ж. құрылыстарда анықталған. Ізбес құрылыс материалдары қөне уақытта көптей белгісіз болған. Себебі ізбесті күйдіру өте жоғары температурада - шамамен 1100oС жүргізіледі.

Құрылыс салуда, Ассирия мен Вавилонияда сияқты, гипстық цементтың орнына асфальт және битум қолданылды.

Фармация және парфюмерия. Ежелден сақталып келе жаткан Ежелгі Мысырдын қолжазбалары,былайша айтканда “Эберс Папирусы” (б.з.д XVI ғ.), фармациялық заттардың жасалу жолдарын сақтайды. Бұл рецепттерді таза химиялық деп атауға келмейді,себебі олар өсімдіктерден дәрі-дәрмектер және майлар алуға негізделген, бірақ олар қайнату,тұндыру,сығу,ашыту тәсілдерімен таныстырады. Мұның бәрі ежелгі ғалымдардың әртүрлі операциялармен жақсы таныс болғанының дәлелі, нәтижесінде олар химиялық лабораторияда қолданылатын әдістер қатарына енді. Және де сабынды жасау, қолдану әдістері туралы жазбалар табылған.

Ежелгі Мысырда өлі адамның мәйітін мумификациялау кең таралған. Ұзақ уақыт бойы жоғарғы деңгейге жеткен “консервілеу” операциясын қайта қалпына келтіру қиынға соқты.Мумияларды толық зерттеудің нәтижесінде белгілі болғандай алдымен мәйітті бірнеше аптаға құрғақ табиғат тұзына көмген – Мысырда жиі кездесетін (тұзды көлдердің қалуынан пайда болады) “натрон” немесе “нитрон”. Ыстықтың әсерінен мәйіт толық сусызданған. Содан кейін мәйіттің іш-құрылысы мен миын алған, бас сүйегін шәйірмен, ал ішін емдік шөптермен толтырған. Кей жағдайларда мәйіттің іш-құрылысын алмаған. Одан кейін мәйітті мәәрлі сияқты матаға ораған, кейде матаның ұзындығы бірнеше жүз метрге жеткен. Мәйіттің бетін қорғасын жылтырын, мыстың тотқысын және де өсімдік бояуларын қолданып әрлеген. Аяғында мәйітті саркофагқа салған.



Бояулар және Бояу техникасы. Ежелде минералды бояуларды жартаспен қабырғаны сырлау үшін көп пайдаланған. Матаны бояу үшін және косметикалық мақсатпен өсімдікпен жануарлар бояулары қолданылған.

Жартаспен қабырғаны сырлауға Ежелгі Мысырда топырақ бояуы және де жасанды жолмен алынған бояулы тотықтар мен металлдың басқа да қоспалары қолданылған. Көп қолданылған ол жоса, күйе, ысылған мыстың жылтыры, мыспен темірдің тотықтары және т.б.

Бұрынғы заманда минералды бояулармен қатар Орта Азия мен Мысыр елі ерітілген табиғи бояуларды қолданған. Бояу алу үшін мынадай өсімдіктер қолданылған:алканна, вайда, куркула, марена, сафлор және де кейбір жануарлардың организмі.

Вайда-ISATIS іне жататын өсімдік. Оның құрамында ферментациядан кейін және ауаның әсер етуінен көк түсті бояу түзетін ерекше заттар қоры бар. XIX ғ. аяғында анықталғандай үндінің ең күшті “индиго” бояуының құрамында тек қана көк түс беретін-индиготин емес, қызыл түс беретін-индигорубин де кіреді екен. ISATIS түрінің әр өкілдерінің құрамындағы индигорубин мөлшері әртүрлі және оның мөлшеррі аз немесе мүлдем жоқ өсімдіктерден ашық көк түсті бояу бөлінеді. Осы себептен ашық бояйтын индиядан шыққан индиго қымбатқа бағланған, бірақ оның жеткізілуі оңай шаруа болмаған. Геродоттың айтуынша б.з.д VII ғ. Палестина территориясында вайданың плантациялары болған, бірақ бояу одан ертерек танылған болатын. Онымен Тутанхамонның киімі безендірілген.

Пурпур-ежелгінің әйгілі бояуы, б.з.д II мыңжылдықта Месопотамияда әйгілі болған. Бояуды мурекс түріне жататын мидияға ұқсайтын, жармалы ұлудан алған.

Матаға жағып кептіргенде жарықта зат өзінің түсін өзгерте бастаған,жасыл болып, қызыл және ең аяғында қарақызыл түске айналған. 12000 ұлудан 1.5 г құрғақ бояу алуға болған.



Грекия натурфилософиясы.

Грециялық философтарды затты алу және олардың практикалық қолданылуы қызықтырмаған, бастысы оларға процесстер әлемінде болып жатқан жайлар қызықтырған. Осылай ежелгі грекиялық философ Анаксимен әлемнің негізі ауа: ол отқада, суға да, топыраққа да және тасқа айналады деп айтқан. Ал Гераклит Эфесский табиғат көріністерін, бірінші элементтті от деп алу арқылы түсіндірмекші болған.

Эмпедоклге сенсек, барлық материалдық объектілер мәнгілік стихиялардың: от, су, ауа, жер қосылуы арқылы жасалады. Эмпедоклдың элементтер теориясын қабылдап дамытқан Плутон одан кейін Аристотель еді.

Аристотельдің айтуы бойынша бұл төрт элемент әрбір қасиетке жауап береді: жылу, суықү құрғақ және ылғалдылық.



3. Алхимия – металдың алтынға айналдыруы мен оны жетілдіру өнері, адам өмірінің эликсир арқылы жаралғанының жетілдіруі. Олар мақсатты табысқа жету үшін - таусылмайтын байлықты жарату, алхимиктар көптеген практикалық мақсаттарды рұқсат етті, жаңа үдерістің көпшілігін ашты, түрлі реакцияларды бақылады, жаңа ғылым - химияның пайда болуына жол ашты.

Араб еліндегі алхимия. Арабтар 7 ғасырда Мысырды жаулап алып, александр кезінен сақталған шығыс - гректердің мәдениетін меңгерді. Ескі билеушілерге еліктей, халифтар ғылымға үлес қоса бастады. 8 – 12 ғасырлардың арлығы араб елдерінде химия ғылымының өрлеу дәуірі болды. Қабақ бол – химияның (қарамастан және ғылымдар сірә) таң кезімен тап арабтың елінде. Арабтар ғылымның алғашқы атауын «химияны» «алхимия» деп ауыстырды (арабтарға тән "ал" сөзін қосылуы арқылы).

Ең дарынды және атақты арабтың алхимикы Джабир ибн Хайян, кейіннен Европада Гебер атымен танымал болды. Джабирдің жоруы бойынша, бір- біріне қарама қарсы күкірт пен сынап жеті басқа металдардың түзілуінің бастамасы; барлығынан қиыны алтынның түзілуі: ол үшін ерекше зат керек. Оны гректер xerion - "құрғақ", ал арабтар al – iksir деп атады (осылай "эликсир" деген сөз пайда болды). Эликсир бұдан басқа да ерекше қасиеттерді иелену керек: барлық аурудан емдеп, ұзақ өмір сүруді қамтамасыз етеді. Арабтың басқа алхимигі ар – Рази де (Еуропада Разес атымен белгілі) медицинамен айналысқан. Сонымен қатар, ол гипсты жасау әдістемесін және сынық жерлерді тану әдістерін суреттеді. Алайда ең атақты дәрігер бухаршы Ибн Сина болды. Ол Авиценна атымен белгілі. Оның шығармаларын көп ғасырлар бойы дәрігерлер қызметтерінде қолданып келе жатыр.



Батыс Европадағы Алхимия. Арабтардың ғылыми көзқарасы 12 ғ. ортасында Солтүстік Африка, Сицилия, Испания арқылы Еуропаға енді. Арабтардың алхимиктарының еңбектері латын тіліне аударылып, кейіннен басқа да еуропа тілдеріне аударылды. Басында алхимия Еуропадағы Джабир сияқты кемеңгерлердің еңбектеріне сүйенді. Бірақ үш жүзжылдық өткеннен кейін Аристотель іліміне деген қызығушылық пайда болды. Әсіресе неміс философы және теологадоминикандық, Париж университетінің профессоры Ұлы Альберт және оның оқушысы Фома Аквинскийдің еңбегіне деген қызығушылық артты. Ұлы Альберт грек және араб ғылымының христиан доктринасымен үйлесімділігін, олардың кіріспесінің схоластикалық курстарына тәжірбие жүргізді. 1250 жылы Аристотель философиясы Париж университетінде оқыту курсына кіргізілді. Ағылшын философы және жаратылыс сынаушысы, монах франциялық Роджер Бэкон алхимияның мәселелерімен қызықты; ол селитра және басқа да заттардың қасиеттерімен танысты және де қара оқдәрінің жасалу жолын тапты. Басқа еуропа алхимиктарының арасынан Арнальдо да Вилланова (1235 – 1313), Раймонда Луллия (1235 – 1313), Валентин Василийін (15 – 16 ғасырдағы неміс монахы) атауымыз тиіс.

Алхимия жетістіктері. 12 - 13 ғасырда Батыс Еуропа қалаларында қаракеттің және сауданың дамуынан ғылым және өнеркәсіп дами бастады. Алхимиктердің рецепттері металды өңдеу сияқты технологиялық үрдістерде пайдаланылды. Осы жылдары систематикалық ізденістер және жаңа заттың бірдейлестіру әдіс-айласы басталады. Спирт өндірісінің рецепттері және оның жетілдіру үдерісі пайда болады. Ең маңызды табыс - күкірт, азот сияқты күшті қышқылдардың ашылуы болды. Енді еуропа химиктері көптеген жаңа реакцияларды ашып және азот қышқылы тұздарын, купоросты, ашудастарды, күкірт және тұз қышқылын жасай алды. Сондай ақ, алхимиктар әдеттегі металдың алтынға айналу трансмутациясының құпиясын иеленді. 14 ғасырдың аяғында бір заттың басқа затқа айналуы алхимиктардың қызығушылығын мыстың, жездің, сірке суының, зәйтүн майының және түрлі дәрілердің өндірісіне аударды. 15 - 16 ғасырда алхимиктардың тәжірибесі көбінесе тау ісінің және медицинада пайдаланылды.

4. Қазіргі химияның пайда болуы. Орта ғасырдың аяғы оккультизмнен алыстау, алхимияға деген қызығушылықтың құлдырауы және механистикалық көз қарастың табиғатқа таратуымен белгілі.

Ятрохимия (гр. тілінен Jatros-дәрігер). Алхимияның мақсаттарына деген көзқарасты Парацельс (1493-1541) ұстанды. Өздерінің таңдаған атымен (аса басым түсетін Цельса) тарихқа швед дәрігері Филипп фон Гогенгейм енді. Парацельстың да ойы Авиценна сияқты, алхимияның негізгі мақсаты – алтынның алыну жолдарын іздеу ғана емес, дәрілік заттарды дайындау жолдарын іздестіру. Ол алхимиялық оқудың дәстүрін материаның негізгі бөлімнің болуымен байланыстырды. Олар катты, жаңғыш, ұшпа қасиеттері тән - тұз, күкірт, сынап.Осы үш элемент макрокосманың (Әлемге) негізі және рух, жан, дене микрокосмоның (адаммен) байланысы. Аурудың пайда болу себебіне қарай Парацельс ағзада күкірттің артық болуынан безгек және оба аурулары, ал сынаптың артық болуынан сал ауруына шалдығады деп бекітті. Ятрохимиктардың принципі бойынша, медицина химияның бір саласы, барлық дәрігерлердің таза емес субстанциядан тазаны ажырату қабілетіне байланысты. Ағзаның барлық атқаратын қызметтері химиялық үдерістерге байланысты. Және алхимиктардың мақсаты медициналық қажеттіліктерге химиялық заттардың дайындалу жолын табумен қорытындылайды.

Ятрохимиялық бағыттың негізгі өкілдері Ян Гельмонт (1577-1644) болды, ол кәсібі бойынша дәрігер; Франциск Сильвий (1614-1672) медик ретінде ятрохимиялық ілімі "рухани" бастау дегенді қолдады; Андреас Либавий (шамамен 1550-1616) Ротенбург дәрігері. Оның зерттеулері химияның құралымын дербес ғылым ретінде тәжірибеден өткізді.



Механистикалық философия. Ятрохимияға деген ықпалдың кемуімен натурфилософтар табиғат туралы ескі оқу-жаттығуларға қайта оралды. Бірінші жоспарда 17 ғасырда атомистикалық (корпускулярлық) көзқарас болды. Ең көрікті ғалым - корпускулярлық теорияның авторы - философ және математик Рене Декарт болды. Ол өзінің көзқарасын 1637 жылы «Әдістер туралы пайым» атты шығармасында баяндады. Декарттың жоруы бойынша, бүкіл дене «ашық аралар қалмайтындай, бір бірімен сәл дәлдікте тұтасатын, түрлі пішіндегі және өлшемдегі көптеген ұсақ бөліктерден тұрады». Декарт өзінің "кіші бөлшектерін" бөлінбейтін атомдар деп есептемеді; ол заттардың шексіз бөлінгіштігідеген көзқараста болды және қуыстың тіршілігі бар дегенді жоққа шығарды. Декарттың ең көрнекті қарсыластарының бірі франциялық физик және философ Пьер Гассенди болды. Гассендидің атомистикасы Эпикурдің ілімінің мазмұны болды. Алайда, соңғысынан өзгешелігі, Гассенди атомның Құдай арқылы пайда болатынын мойындады; бүкіл денеде болатын құрамдас және айтпас атомдардың белгілі бір санын Құдай жаратты; атомдардің арасында абсолютті қуыс болу керек. 17 ғасырдағы химияның дамуында ирландық зиялы Роберт Бойль айрықша рөл атқарды. Бойль бұрынғы философтардың элементтер аспан әлемі, оларды ақылмен тағайындауға болады деген пікірлерін қабылдамады; бұл оның Химик – скептик атты кітабының шығуына алып келді. Химиялық элементтің анықтамасына эксперименталды тіл табудың (ақыр соңында қабылданған), ол шынайы элементтің тіршілігін білмеді,олардың бірі – фосфор – бірақ оны да өзі ашпады. Бойль кіріспе еңбегін химия термині "анализбен" қосымша жазады. Өзінің тәжірибелерінде ол сапалы анализға түрлі индикаторларды қолданды және химиялық туысқандықтың ұғымын кіргізді. Бойль онымен сконструировалық әуе сорапты және ауаның майысқақтығын анықтау тәжірбиесін U-тәрізді түтік арқылы суреттеді. Осы тәжірибелердің нәтижесі бойынша қарама-қарсы пропорционалдық көлем және ауаның қысымы туралы заң белгілі болды. 1668 жылы Бойль жаңа ғана ұйымдасқан Лондондық хан қоғамның алғыр мүшесі болды, ал 1680 жылы оның президенті болды.

Техникалық химия. Ғылыми табыс және ашылымдар техникалық химияға әсер етпепей қоймады, 15-17 ғасырларда элементтерді табуға болған. 15 ғасырдың ортасында воздуходувных горнов технологиясы болды. Әскери өнеркәсіптің қажеттіліктері оқдәрі өндірісінің технологиясының жұмысын жетілдірді. 16 ғасырда алтын өндірісі екі есе және күміс өндірісі тоғыз есеге көтерілді. Металдар және құрылыста қолданылатын әр түрлi материалдардың өндiрiсiне, кездемелердiң бояуын, шынының жасалуына, азық-түлiк өнiмдерiнiң сақталуына, терiлердiң өңдеп шығаруына iргелi еңбектер кетеді. Спирттік сусындарды тұтынудан айырудың әдiстерi кеңеюде. Ол үшін тұтынудан айыратын жаңа аппараттар құрастырады. Ең алдымен, көптеген өндiрiстiк лабораториялар пайда болады. Оның ішінде металлургиялық лабораториялар. Сол уақытқа дейiнгі химик - технологтардың арасынан – 1540 жылы пиротехника туралы классикалық еңбегi Венецияда жарық көрген Ванноччо Бирингуччоны (1480-1539 ) айтуға болады. Пиротехника туралы классикалық еңбегi 10 кiтаптан тұрып, кітапта бұлақтар, минералдарды сынау, металдарды даярлау, металдарды айыруға, әскери көркемөнер және нұршашулар туралы сөз болды. Басқа белгiлi трактат, Георгий Агрикола (1494-1555 ) Тау iсі және металлургия туралы жазды. Голландиялық химик Иоганн Глаубер (1604-1670 ) глаубер тұзын жасаушы екенін де ұмытпауымыз керек.
Өздік бақылау сұрақтары:

1. Қолөнер өндiрiсiнің салалары.

2. Грегі натурфилософия.

3. Алхимия ерекшеліктері, алхимия жетістіктері.

4. Қазіргі химияның пайда болуы негіздері.

Әдебиет:

1. Касымова Ж.С. ВВЕДЕНИЕ В СПЕЦИАЛЬНОСТЬ для студентов специальности 5В072000 – Химическая технология неорганических веществ / учебное пособие – Семей, 2013. – Б.30-40.

2. Эрдман С.В., Фролова И.В., Коробочкин В.В.Химическая технология неорганических веществ: учебное пособие. - Томск: Изд-во Томского политехнического университета, 2011. – 194 с.

2. Интернет ресурстар.


5 Дәріс.

Химиялық технология ғылым ретінде және оның есептері

Мазмұны:

1. Түсінігі, түрлері, салалары, есептері.

2. Химиялық технологияның негізгі түсініктері мен терминдері. Инженер-технолог кәсібінің ролі және мәні.

3. Бейорганикалық заттар химиялық технологиясы саласында қазіргі мәселелер және олардың шешілу жолдары.


1. Химиялық технология-(грек тілінен аударғанда «қолөнер туралы ғылым»), ол қандай болсада бастапқы материалдарды тұтыну заттарына немесе өндіріс тәсілдеріне айналу жолдары мен әдістерін зерттейді.

Технологиялар

Механикалық-заттың пішіні Физикалық- химиялық-заттар-

Мен мөлшері өзгереді, моле- дың химиялық құрамы, қасиет-

кулалық құрлымы өзгермей- тері өзгереді. Мысалы: айдау,еру,

ді. Мысалы: араластыру, езу, ұн- тотығу,жану.

тақтау.

Бейорганикалық заттың технологиясы:


  1. Негізгі химиялық өндірістің технологиясы (қышқылдарды, негіздерді, тұздарды, минералды тыңайтқыштарды алу)

  2. Силикаттарды алу (шыны, керамика)

  3. Қара металлургияны алу (шойын, болат)

  4. Түсті металлургияларды алу ( мырыш)


Каталог: ebook -> umkd
umkd -> Мамандығына арналған Сұлтанмахмұттану ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені
umkd -> Қазақстан Республикасының
umkd -> Қазақстан Республикасының
umkd -> Студенттерге арналған оқу әдістемелік кешені
umkd -> ПӘннің ОҚУ Әдістемелік кешені 5В011700 «Қазақ тілі мен әдебиеті» мамандығына арналған «Ұлы отан соғысы және соғыстан кейінгі жылдардағы қазақ әдебиетінің тарихы (1941-1960)» пәнінен ОҚытушыға арналған пән бағдарламасы
umkd -> «Балалар әдебиеті» пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар 2013 жылғы №3 басылым 5 в 050117 «Қазақ тілі мен әдебиеті»
umkd -> ПӘннің ОҚУ-Әдістемелік кешенінің
umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
umkd -> 5 в 011700- Қазақ тілі мен әдебиеті
umkd -> «Филология: қазақ тілі» мамандығына арналған


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет