Аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуын пайымдау

Аудан өнеркәсібі электроэнергия, газ және су бөлу және шығарумен айналысатын жүйелі кәсіпкерліктермен, сондай-ақ кен өндіру және өңдеу салаларымен таныстырылады.

Осакаров ауданы өнеркәсібінің негізін Республикалық Мемлекеттік Кәсіпорынының шаруашылық жүргізу құқығындағы «Қаныш Сәтпаев атындағы канал» Қарағанды филиалы болып табылады.

Осакаров ауданы белгілі табиғи потенциалмен сипатталады, тас көмір қорымен, флюстік әктаспен, құрылыстық тастармен.

Кен өндіру кәсіпорындарының негізгі басымдығы флюстік әктас және құрылыстық тастар өндіру болып табылады.

Өндірістің үздіксіз дамуы және сапа басымдығы - бұл өнімнің бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін қызметтің бағыты.

Бүгінде өзімізге белгілі, күрделі қаржы жұмсалымының белгілі бөлігі кен өндіру өнеркәсібіне жұмсалады. Солай, 2009 жылы осы сектордағы инвестиция үлесі экономикалық қызметтің барлық түрлерінің жалпы көлемінің 49 – 68% шамасында болды

Аудан экономикасына бес жылдық кезеңде 11,6 млрд. теңге, оның ішінде өндірісте 7,9 млрд. теңге инвестицияланды.

Инвестицияның өсу көлемі 2005 жылдың деңгейіне 178% құрады.

«Борлы» КД кен өндіру өнеркәсібінде тас көмірді ыдырату үшін жаңа құрылғылар сатып алынды, қалақ сыйымдылығы 10м.куб ЭШ -1070 эксковаторлары, сонымен қатар, жүк көтерімі 130 тонн БЕЛАЗ самосвал автомашиналары.

2009 жылы «Борлы» КД бойынша тас көмір өндіру көлемі «Казақмыс» бас кәсіпорын корпорациясына есептеледі, бұрынырақ осы көлемдер аудан есебіне жатқызылатын.

Өнеркәсіп өндірісінің кен өндіру саласы есебінен өсуіне қарамастан, өңдеуші өнеркәсіптің рөлін бағаламауға болмайды.

2005 жылдан 2008 жылдарда тау-кен секторындағы өндіріс көлемі физикалық тұлғалауда 2 есеге өссе, ендеше, өңдеуші өнеркәсіпте олар 2,3 есеге өсті.

Бәсекеге қабілетті және экспортқа бағытталған тауарлардың, жұмыстың, өңдеуші өнеркәсіптегі қызметтер және қызметтер саласындағы қызметтер шығарылымы 2015 жылға дейінгі өңірлік индустриалды-инновациялық саясаттың басты құралы болып табылдаы.

Берілген мақсатқа жету өңдеуші өнеркәсіптің қосылған бағасын өнімнің өндірісі көлемін өсіру жолымен ғана емес, адамның және шығарылған капитал қолданысы пайдалылығын арттыру есебінен де көтеруге мүмкіндік береді.

Өнімнің ұдайы өндірісі үрдісіне және халықтың өмір сүру деңгейін арттыруға оң әсер етеді.

Содан басқа, босатып алынған еңбек ресурстары, материалдарды жаңа өндірістің құрылуына бағыттау мүмкін болады.

Қарастырылатын кезеңде өндірісте өсу беталысы байқалады.

2009 жылы өнеркәсіп өндірісінің көлемі 1 574,5 млн.теңгені құрады, шығарылым көлемінің төмендеуі 2009 жылдың деңгейіне 9%, бұл Молодежный» көмір қиығының көлемі «Казақмыс» бас кәсіпорын корпорациясына есептеле бастауымен түсіндіріледі.

2005 жылдан 2009 жылдар кезеңіндегі «Борлы» КД есебінсіз, өнеркәсіпте еңбекпен қамтылған халық саны 1008 адамға дейін артты немесе 1,1 пайыз пункті, 2005 жылы - 910 адам.

Қарастырылған кезеңде өнеркәсіп жұмыскерлерінің еңбекке ақы төлеу қорының 293,8 млн.теңгеден 470,2 млн.теңгеге дейін немесе 60% өсуі байқалады.

Еңбек өндірімділігі «Қарағанды арнайы ферроқорыту» ЖШС кәсіпорынының флюстік әктас өндіруінің төмендеуіне, өткізу нарығының болмауына байланысты, 2005 жылы 1,9 млн.теңгеден, 2009 жылы 1,6 млн.теңге немесе 18% дейін төмендеді.

Бұл осы кәсіпорындағы жұмыспен қамту санының 40% қысқаруына әкелді.

2011 жылға «Қарағанды арнайы ферроқорыту» ЖШС кәсіпорыны «АрселорМиталл Теміртау» АҚ және «Казақмыс» корпорациясымен флюстік әктасты жеткізуге келісімшартқа қол қойды.

Ауданның кен өндіру саласы шағын бизнесте жұмыс жасайтын екі кәсіпорынмен таныстырылады: «Қарағанды арнайы ферроқорыту» ЖШС және ҚР Статистика бойынша агенттігі тоқсан сайын есептеу жүргізетін «Болашақ МТ» ЖШС.

«Қарағанды арнайы ферроқорыту» ЖШС кәсіпорыны флюстік әктас өндіруге мамандандырылады, 1964 жылы Қарағанды металлургиялық комбинатының қоры ретінде барланған флюстік әктастың кен орындарын жасайды.

Кен орынының қоры 300 жылға көзделген.

Кәсіпорын 2009 жылы ыдыратуды жетілдірді және өнімнің сапасын біршама жақсартты.

2006 жылдан 2009 жылдарда «Қарағанды арнайы ферроқорыту» ЖШС кәсіпорыны бойынша кен өндірісі өнімінің көлемі 241,3-тен 40,3 млн. теңгеге немесе 60%-ға азайды.

Кәсіпорындағы жұмыспен қамтылғандар саны, 2009 жылғы жұмыс көлемінің азаюына байланысты, 120-дан 49 адамға дейін азайды.

Төрт жылдық кезеңде еңбекке ақы төлеу қоры 60480-ден 8232 мың теңгеге дейін азайды.

Саладағы еңбек өндірімділігі 2006 жылы 2011 мың теңгеден, 2009 жылы 822 мың теңгеге немесе 41% азайды.

Өндіріс көлемінің төмендеуі өткізу нарығының жоқтығына және дағдарыс жағдайының салдарынан шығарылған өнімге сұраныстың азаюына байланысты.

Кен орынының шикізат базасы негізінде ауданда, құрылыстық тас және қиыршық тас өндіретін «Болашақ МТ» ЖШС кен өндіретін кәсіпорыны ұйымдастырылған.

Нысандағы тау массасын өндіру ашық әдіспен жүргізіледі.

Қиыршық тас сапа көрсеткіштері жағынан құрылыста ауыр бетонды толтырушы ретінде және жол салу құрылысында (оның ішінде, тас жолды бетон қоспаларын дайындауда) жабындарды орнатуда, автомашиналық жолдар салуда, автожолдардың жан-жағын және балласт қабатын бекітуге жарайды.

Өндірістік қызметін кәсіпорын 2009 жылы бастады.

2009 жылда «Болашақ МТ» ЖШС кәсіпорынының өнім көлемі 13,3 млн.теңгені құрады.

Кәсіпорындағы жұмыспен қамту саны - 4 адам, еңбекке ақы төлеу қоры 1920,0 мың теңге. Саладағы еңбек өндірімділігі – 3 325 мың теңгені құрады.

«Болашақ МТ» ЖШС

өндірістік қызметінің негізгі көрсеткіштері

Көрсеткіш	2009
Кен өндіру өнеркәсібінің өндірістік көлемі, млн.теңге	13,3
Еңбекке ақы төлеу қоры, мың теңге	1 920
Орта есеппен жылға жұмыскерлердің тізімдік саны, адам	4
Еңбек өндірімділігі, мың тг.	3 325

Өңдеуші өнеркәсіп

2005 жылдан бастап өңдеуші өнеркәсіптегі жағдай тұрақты қарқынмен өсуімен сипатталады.

Әсіресе, азы-түлік өндірісі саласы жедел дамуда.

Осакаров ауданындағы өңдеу саласындағы шағын өнеркәсіп кәсіпорыны есебіне, сүт өнімдерін шығару бойынша «Тонус» шаруа қожалығы, өсімдік майын шығару бойынша «Ремэнерго» ЖШС, ұн шығаруға мамандандырылған «Дамир АА» ЖШС филиалы.

Тағам өнімінің мол қызметіне қарамастан, сүт тобына баса назар аударылады.

Сарапшылар болжағандай, жыл сайын сүт өнімдерін қолдану орта есеппен 1,2%.

Нарықтың өсуі белгілі деңгейде сүт өнімдері бағасының тұрақтануына уәде береді.

2000 жылы Осакаров ауданында «Тонус» шаруа қожалығы құрылды.

Кәсіпорын қышқыл сүтті өнімдер шығарумен және сүтті қайта өңдеумен айналысады.

Жобалық күші күніне 8 тонна немесе жылына 2880 тонна шикізатқа, дайын өнімге күніне 2 тонна, жылына 7250 тонна.

Кәсіпорын халықтан сатып алынған шикізатқа жұмыс жасайды.

Өнімнің 36 атауы шығарылады.

Республикалық конкурстың «Сүт бизнесі ауылда» номинациясының, «Сапа глобусы» республикалық көрмесінің жеңімпазы.

2011-2015 жылдарға кәсіпорынды дамыту бағдарламасымен екі сүт дайындау пунктерін ашу, 200 ірі қара мал басына арналған ферма құрылысы, өнімнің түрлілігін кеңейту қарастырылған. Астана қаласының нарығын игеру.

2005 жылдан 2009 жылдар кезеңінде «Тонус» ш/қ кәсіпорынының өнім көлемі 7,1-ден 30,2 млн. теңгеге дейін немесе 4 есе артты.

Кәсіпорындағы жұмыспен қамтылғандар саны 19-дан 37 адамға дейін өсті. Бес жылдық кезеңде еңбекке ақы төлеу қорының 2 736-дан 17 760 мың теңгеге артқаны байқалады.

Саладағы еңбек өндірімділігі 2005 жылы 373,7 мың теңгеден 2009 жылы 816,2 мың теңгеге дейін немесе 2,2 есе артты.

«Тонус» ш/қ кәсіпорынында өнімнің сапасын арттыру, өндірісті кеңейту, техникалық қайта жабдықтау бойынша үздіксіз жұмыстар жүргізіледі. «Тонус» шаруа қожалығы Осакаров ауданындағы жалғыз сүт өнімін шығарушы және сүт өнімін сату нарығы бойынша көшбасшы болып табылады.
«Тонус» ш/қ өндірістік қызметінің негізгі көрсеткіштері

Көрсеткіш	2005	2006	2007	2008	2009
Азық-түлік өнеркәсібінің өндіріс көлемі, млн.теңге	7,1	13,1	14,6	20,0	30,2
Еңбекке ақы төлеу қоры, мың теңге	2736	5760	10800	14700	17760
Орта есеппен жылға жұмыскерлердің тізімдік саны, адам	19	24	30	35	37
Еңбек өндірімділігі, мың тг.	373,7	545,8	486,7	574,3	816,2

Аудан аумағында күнбағыс тұқымынан өсімдік майын шығарумен айналысатын, Қарағанды кәсіпорынының филиалы «Ремэнерго» ЖШС орналасқан.

2005 жылдан 2009 жылдарда «Ремэнерго» ЖШС бойынша өндіріс көлемі әрекет етуші бағаларда 20,6-дан 22,9 млн. теңгеге дейін немесе 11% өсті.

Кәсіпорындағы жұмыспен қамтылғандар саны өзгерген жоқ және 44 адамды құрады, еңбек өндірімділігі 2005 жылы 468,2 мың теңгеден 2009 жылы 520,5 мың теңгеге дейін немесе 11% артты.

«Дамир АА» ЖШС Қазақстанның ауыл шаруашылығы тауарларын шығарушылардың ішіндегі ұн шығару бойынша ең таңдаулы компанияларының бірі деп мойындалды.

Кәсіпорын 2006 жылдан бастап аудан аумағында қызметін жүзеге асыруда.

2005 жылдан 2009 жылдарда «Дамир АА» ЖШС филиалы бойынша өндіріс көлемі әрекет етуші бағаларда 73,9-дан 83,7 мың теңгеге дейін немесе 13% артты.

Кәсіпорындағы жұмыспен қамтылғандар саны 42-ден 45 адамға дейін өсті, ал еңбек өндірімділігі 2005 жылы 1050,2 мың теңгеден, 2009 жылы 1074,4 мың теңгеге дейін немесе 5% артты..

2005 жылы «Дамир АА» ЖШС кәсіпорынына 43,6 млн. теңге сомасына, шығарылған өнімнің сапасын жақсартуға және өткізу нарығын кеңейтуге мүмкіндік берген, қайта қалпына келтіру жүргізілді.

2006 жылы «Таңдаулы өнім» номинациясында жоғарғы сұрып ұны бірінші орынды алды.

Өнім тек қана Қарағанды облысы аумағында ғана емес, сонымен қатар, Маңғыстау, Атырау, Оңтүстік Қазақстан, Қызылорда, Алматы облыстарында сұранысқа ие.

2011 жылы макарон өнімдерін шығару желісін жіберу жоспарлануда.
«Дамир АА» ЖШС филиалы

өндірістік қызметінің негізгі көрсеткіштері

Көрсеткіш	2005	2006	2007	2008	2009
Өндіріс көлемі, млн.теңге	73,9	79,4	81,0	82,6	83,7
Еңбекке ақы төлеу қоры, мың теңге	6048	10800	13500	14580	16920
Орта есеппен жылға жұмыскерлердің тізімдік саны, адам	42	45	45	45	45
Еңбек өндірімділігі, мың тг.	1074,4	1021,4	1018,5	1013,3	1050,2