Үшінші апта
№3 дәрістің тақырыбы: Қайта өркендеу дәуірі мен XVII-XVIII ғасырлардағы тіл білімі.
Қарастырылытын мәселелер:
1. Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі
2. ХVII- XVIII ғасырлардағы тіл білімі
3.Универсалды грамматика
Терминдер мен анықтамалар:
Аморф - формасыз деген мағынаны білдіреді.
Ареалдық тіл білімі – (лат.аrea – кеңістік, аудан) – лингвистикалық география әдістері арқылы тіл құбылыстарының таралу жайын, тіларалық (диалектаралық) байланыстарды зерттейтін тіл білімінің саласы.
Интеграция - өзіндік тілдік ерекшеліктері бар қауымдардың бір – бірімен жақындасуларының, араласып бірігулерінің нәтижесі.
Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі. Бұл дәуірдің өзіндік сипатына қысқаша шолу.Жаңа жерлердің, бұрын белгісіз халықтар мен тілдердің ашылуы, соның негізінде тіл білімінің жаңа сипатта дамуы. Бұл дәуірдің тіл біліміндегі негізгі проблемалары: 1) Ұлттық тілдерді қалыптастырып, дамыту; 2) Жаңадан ашылған тілдерді үйреніп, зерттеу; 3) Көне заман тіл біліміндегі ой- пікір, филологияны көркейтіп дамыту. Ұлттық сезімнің оянуына байланысты ұлттық тіл мен ұлттық мәдениетті, әдебиетті дамытуға күш жұмсау.
ХVII- XVIII ғасырлардағы тіл білімі. Бұл кезеңде тілдің шығуы туралы мәселені қайтадан көтерілуі. Тілдің шығуы туралы Ж.Руссо, Н.Гердер тұжырымдары. Тілдің даму сипаты жөнінде зерттеушілердің әр түрлі пікірлер айтуы. Бұл туралы ағылшын ғалымдары Дж.Пристоли, Дж. Монбодо көзқарастары.
XVII-XVIII ғасырларда жарық көрген әр түрлі нормативтік сөздіктер, көптілділік сөздіктер. Жинақталған материалдар негізінде әр түрлі тілдер фактілерін бір- біріне салыстыра зерттеу бағытының біртіндеп көріне бастауы, сонын нәтижесінде тілдердің өзара туыстас, төркіндес болатындығы туралы пікірлердің тууы.
Универсалды грамматика. Бұл еңбектің француз ғалымдары Антуан Арно мен Колод Ланслоптың 1660 жылы жаряланған. Еңбектің әр түрлі аталуындағы себептер. Универсалды грамматиканың логика- типологиялық еңбек екендігі.Грамматиканы жазушылардың ұстанған принциптері. Универсалды грамматиканың құрылымы, оның тарауында қарастырылған мәселелер.Бұл грамматиканың өз кезеңінде Батыс Еуропа зор беделге ие болды. Грамматикадағы жетістіктер мен кемшіліктер.
№3 практикалық сабақтың тақырыбы: Тіл білімінің қайта өркендеу дәуірі мен XYII-XYIII ғасырларда дамуы.
Тапсырмалар:
Қайта өркендеу дәуіріндегі тілдік зерттеулердің ерекшеліктері.
XYII-XYIII ғасырлар тіл біліміндегі басты еңбектер.
Пор-Рояль грамматикасының өзгешеліктері.
Достарыңызбен бөлісу: |