Қолбасы сүйектеріне – білезік, алақан, саусақ сүйектері
жатады. Білезікте (запястья) 2 қатар орналасқан 8 сүйек, алақанда 5
сүйек, саусақтарда 14 сүйек болады. Саусақ сүйектерінің басбармақтан
басқасының әрқайсысында 3 қысқа сүйек (фаланги), ал басбармақта
екеу болады (42-сурет).
Аяқ қаңқасына – жамбас белдеуі мен аяқ сүйектері жатады.
Жамбас пен сегізкөз тұтасып жамбас қуысын құрайды.
Жамбастың өзі
бір-бірімен тұтасып кеткен 3 сүйектен (мықын, шат, шоңданай) тұрады
.
Әдебиеттер: [ 1-9]
Мультимедиялық құралдар тізімі: 1. Тірек-қимыл жүйесі.
2. Адам қаңқасы.
3. Сүйектердің құрылысы мен құрамы.
3 Тақырып Ас қорыту жүйесі.
1. Ауыз қуысы. Сілекей бездері. Тістердің құрылысы және мамандалуы. Тіл.
2. Жұтқыншақ. Өңеш.
3. Қарын құрылысы.
4. Ащ ішеі. Тоқ ішек.
5. Қарын асты безі. Бауыр.
Асқорыту мүшелері мен асқорыту бездері қосылып
асқорыту жүйесін құрайды. Асқорыту жүйесінде тағам әр түрлі механикалық
және химиялық өзгерістерге ұшырайды. Тағам құрамындағы
нәруыздар, майлар, көмірсулар суда ерімейді. Сондықтан олар қан мен
лимфаға өте алмайды. Асқорыту мүшелерінде тағамның шайналып
ұсақталуы
механикалық өңдеу делінеді. Асқорыту бездерінен бөлінген
сөлдің әсерінен ыдырауы
химиялық өзгерістерге жатады.
Асқорыту мүшелеріне –
ауыз қуысы, жұтқыншақ, өңеш, асқазан (қарын), аш ішек және тоқ ішек жатады. Асқорыту мүшелерінің іші
қуыс, түтікке ұқсас.
Асқорыту мүшелерінің қабырғасы негізінен үш қабаттан тұрады:
сыртқы қабаты – дәнекер ұлпадан тұратын сірқабат.
Ортаңғысы –
бұлшықет қабаты,
ішкі қабаты – эпителий ұлпасынан тұрады.
