Тәжирибелік сабақтардың мазмұны, олардың сағаттық көлемі

7. Тәжирибелік сабақтардың мазмұны, олардың сағаттық көлемі

1. Ауызша сурау

2. Есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1. Оқытушының рұқсатысыз ПЭЕМ-ды қосуға мен сөндіруге болмайды. Өрт қауіпі мен жарылыс қауіпі бар кезінде ПЭЕМ-ды электр желісінен сөндіру керек. ПЭЕМ-ның блоктарын желіден сөндірген кезде ғана орын ауыстыруға болады. ПЭЕМ-ды занулениясыз қолдану болмайды.

ПЭЕМ-да жұмыс жасаған кезде проводтағы үзілімдерді қолмен ұстауға, су қолмен жұмыс жасауға болмайды.

Жұмыстың зертханалық бөлімін орындау методикасы. Төменде көрсетілген негізгі қорларды қайта бағалау бойынша жиынтық ведомостьін құрастыру қажет. Обьектілердің баланстық, қалдықтық және қайта қалыптастыру бағаларының мәнін, сонымен бірге тозу бағасын млн. теңгемен есептеу керек. Есептеу алгоритмі келесідей:
ОС=БС-И,

ВП=БС*К,

БС – баланстық баға;

ВП – толық қайта қалыптастыру бағасы;

ВО – қалдықтық қайта қалыптастыру бағасы;

К – түзетілім коэффициенті (К=3, егер баланстық баға 500 млн. теңгеден артық немесе тең, кері жағдайда К=2).
Бұл мәндерді есептеу үшін ЕСЛИ логикалық функциясын қолдану керек.

Кесте 1 – Негізгі қорларды қайта бағалау

Осыдан кейін ведомостьқа жаңа Обьект түрі бағанын қосу керек және барлық Цех № 1 – Цех № 8 обьекттеріне Негізгі түрін, ал қалған обьекттерге Көмекші түрін қолдану керек.

Объект түрлерінің өсуі бойынша және әр түр ішінде объект атауларының өсуі бойынша ведомостьтің сұрыптауын орындау керек.

Данные_→_Фильтр_→_Автофильтр'>Данные → Фильтр → Автофильтр менюі арқылы көмекші объектілерді ғана қалдырып, ведомостьқа фильтрация жасау. Нәтижелерді талдап болғаннан кейін кестені алғашқы қалпына, яғни ол объектілердің барлық түрлерін қамтыған қалпына келтіру.

Данные → Итоги командасы арқылы объектілердің барлық негізгі және көмекші түрлерінің жалпы (жиынтық) баланстық бағасын, тозуын және жалпы қалдықтық бағаны есептеп шығару. Нәтижелерді талдап болғаннан кейін кестені алғашқы қалпына келтіру керек.

Данные → Фильтр → Расширенный фильтр командасы арқылы баланстық бағасы 500 млн.теңгеден артық объектілер бойынша жиынтық ведомостьін қалыптастыру керек.

Содан кейін графикте (гистограммада) негізгі түрдің барлық объектілері үшін баланстық, қалдықтық және толық қайта қалыптастыру бағаларының құрылымын көрсету керек. Графикте легенданы және «Негізгі өндірістік құралдарды қайта бағалау» деген графиктің атауын көрсету керек.

Жеке жұмыстық Excel бетінде аралас диаграмма(график/гистограмма) құрастыру, онда барлық көмекші обьекттілердің баланстық және қалдықтық баға көрсеткіштерін гистограмма түрінде көрсету, ал қайта қалыптастыру (толық) бағаларының көрсеткіштерін сол диаграммада график түрінде көрсету.

Алғашқы жиынтық ведомость негізінде (кесте 1) құрама кесте 2 құру.

Кесте 2 – Құрама кесте

	Объект түрі
Мәліметтер	негізгі
Орташа баланстық баға	2226,55
Максималды тозу	658,2
Минималды тозу	120,3
Максималды қалдық баға	11707,1
Орташа калдық баға	1849,9
Объекттілер саны	8

Нәтижелерді көрнектілеу

Нәтижелер электронды кесте түрінде көрнектіледі.

1 ЕСЛИ функциясының логикасын түсіндіріңіз.

2 Фильтрация (фильтрлердің әр түрлерінің көмегімен), мәліметтерді сұрыптау және нәтижелерді қорытындылау қалай орындалады?

3 Диаграммаларды құру кезеңдерін түсіндіріңіз.

4 Құрама кестені құрудың мақсатын түсіндіріңіз.
Әдебиет

1. 
   Гарнаев А. Использование MS Excel и VBA в экономике и финансах. – Киев - Москва - Санкт-Петербург, 2007. – С. 54-67.
   
2. 
   Николь Н., Альбрехт Р. Электронные таблицы Excel: Практическое пособие. – М. : 2008. – С. 16-25.
   

1. Ауызша сурау

2. компьтермен есептерді шығару

Тапсырмалар

Тапсырма 1 Төменде көрсетілген негізгі қорларды қайта бағалау бойынша жиынтық ведомостьін құрастыру қажет. Обьектілердің баланстық, қалдықтық және қайта қалыптастыру бағаларының мәнін, сонымен бірге тозу бағасын млн. теңгемен есептеу керек. Есептеу алгоритмі келесідей:

Өндірістің негізгі құралдарын қайта бағалау ведомост 1.6 суретте көрсетілген

Ведомость жасауға байланысты кеңестер:

а) А1 ұяшығына ведомость атын енгізіңіз;

ə) А4:F4 ұяшықтарына ведомость өрістерінің аттарын енгізіңіз: Нысан аты, Баланстық құны (БҚ), Нысанның ескіруі (НЕ), Қалдық құны (ҚҚ),Қалпына келтіру толық құны (ҚТҚ), Қалпына келтіру қалдық құны (ҚҚҚ).

мұндағы К - коэффициент мәні: 3,3 - егер БҚ 650-ден кем немесе тең болса; 4,2 - егер БҚ 650-ден үлкен немесе 1000-нан кем болса; 5,1 - егер БҚ 1000-ға тең немесе одан үлкен болса.

Осы формулалар бойынша есептеулер жүргізу үшін төмендегі формулаларды көрсетілген ұяшықтарға енгіземіз:

D5 ұяшығына: = B5 - С5

E5 ұяшығына :

= В5*ЕСЛИ(В5<=650;3,3;ЕСЛИ(И(В5>650;В5<1000);4,2;5,1))

F5 ұяшығына:

в) Барлыгы жолындағы мәндерді есептеу үшін саймандар тақтасынан автоқосынды батырмасын басамыз, немесе В12 ұяшығына

= СУММ(В5:В11) формуласын жазамыз.