Бағдарламасы титулдық парағы (syllabus) Нысан пму ұс н 18. 4/19
жүктеу/скачать 1,46 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мастер функций
- Тақырып 8
|
Корреляциялық талдау өткізу үшін Сервис менюсінің Анализ данных модулін, оның ішінде Корреляция таолдау құралын қолдануға болады. Бұл жағдайда Корреляция сұхбат терезесі ашылады, онда ұсынылған өрістерді толтыру керек. Толтыру реті келесідей болуы мүмкін. Біріншісі - кіру диапазоны. Талданылатын мәліметтерді қамтитын $B$7:$D$31 ұяшықтар диапазонына сілтеме енгізіледі. Ескерту – Сілтеме баған немесе жол түрінде ұйымдасқан ең кемінде екі көрші диапазондардан тұру керек. Екіншісі - шығу диапазоны. $S$7 шығу диапазонының сол жоғары ұяшығына сілтеме енгізіледі. Ескерту – Мәліметтердің екі жиынтығының корреляция коэффициенті оларды өңдеудің реттеулігіне тәуелді болмағандықтан, шығу облысы оған арналған орынның жартысын ғана алады. Баған және жолдарының координаттары сәйкес келетін шығу дапазонының ұяшықтары 1-ге тең мәнді қамтиды, өйткені әрбір жол немесе баған кіру диапазонында толықтай өз өзімен корреляциялайды. Үшіншісі - топтасу. Ол үшін ауыстырып қосуды баған бойынша жағдайға қойып ОК басу керек. S7:V10 ұяшықтарының блогына шығу мәліметтері бар корреляциялық матрица енгізіледі. Алынған есептеулерден поддиагоналды элементтер корреляцияның пар-пар коэффициенттері: rxy, rxz, rvz болатыны көрінеді. Корреляция коэффициенті -1-ден + 1-ге дейінгі интервал арасындағы мәндерді қабылдайтыны белгілі. Егер сәйкес ығысулардың (хi -  ) және (yi - ) арасында тура байланыс болса, онда корреляция коэффициенті +1 мәніне жетеді, ал егер олардың арасында кері байланыс болса, онда – -1. Неғұрлым бұл шамалардың арасындағы байланыстардың мәндері тура немесе керіден айрықша болса, соғұрлым ығысу саны нөлге жақындайды.
Корреляцияның оң коэффициенті кезінде оң корреляция туралы, ал кері коэффициенті кезінде – кері корреляция туралы айтады. Неғұрлым корреляция коэффициенті ±1 мәніне жақын болғанда, соғұрлым байланыс тығыз және интенсивті болады. у және х айнымалылардың арасындағы сызықтық өспелі функционалды тәуелділігі кезінде rух=+ 1, сызықтық кемімелі кезінде ryx= -1. Неғұрлым кореляция коэффициенті нөлге жақын, соғұрлым зерттелінетін байланыс әлсіз болады. Екі айнымалы арасындағы сызықтық байланыс жағдайында бір ғана корреляция коэффициенті болады. Екі мәліметтер жиынтығының арасындағы корреляция коэффициентін есептеу үшін КОРРЕЛ статистикалық функциясын қолдануға болады. Ұяшықтарға келесі формулаларды енгізу керек: rxy V15: =КОРРЕЛ(В7:В31;С7:С31); rxz V16: =КОРРЕЛ(В7:В31;Б7:О31); rvz V17: =КОРРЕЛ(С7:С31;О7:В31). Ол үшін функция мастерін қолданамыз: Мастер функций терезесінде Статистические категориясын, ал оның ішінде КОРРЕЛ функциясын таңдап аламыз, мұнда массив1 – мәндер интервалының ұяшығы; массив2 – мәндері бар екінші ұяшықтар интервалы. Берілген функция массив1 және массив2 адресімен анықталған ұяшықтар интервалдарының арасындағы корреляция коэффициентін қайтарады. Корреляция коэффициенті екі қасиет арасындағы өзара байланысын анықтау үшін қолданылады. Алынған есептеулер негізінде келесі тұжырым жасауға болады. Әрбір зерттелінген кәсіпорын жұмысының тиімділік көрсеткіштерінің басқалармен тығыз байланысы дәлелденді (детерминацияның барлың көп санды коэффициенттері мәнді және 0,8-ден асады). Әсіресе тығыз байланыс қор қайтарымы мен қалаған басқа көрсеткішетер – еңбек өнімділгі және материал сыйымдылығы арасында байқалады. Қор қайтарымын орташа 84,25 % өзгерту еңбек өнімділігі мен материал сыйымдылығының өзгертуімен түсіндіріледі (қор қайтарымын орташа 17,75 % өзгерту бақыланбайтын факторлар, белгілерге әсер етуімен түсіндіріледі). Және де еңбек өнімділігін 1 млн.-ға көбейтсе қор қайтарымы орташа есеппен негізгі өндіріс қорлары теңгесіне 0,55 теңгеге өседі. Материал сыйымдылығын 1 % азайтса, қор қайтарылымы орташа есеппен 0,48 %-ға өседі. Зерттеліп жатқан көрсеткіштер өздерінің орташа деңгейінен аса үлкен емес мөлшерге ауытқитын болса, онда көрсетілген нормативтер қатыстық тұрақты (тұрақтылық сенімділік интервалдарымен және 0,95 ықтималдылығымен көрсетіледі). Берілген шарттар негізінде материал сыйымдылығы мен еңбек өндірісі (қор қайтарымдылығын есептеусіз) арасындағы өзара қатыстық дәлелденген жоқ (pxz/y корреляцияның жеке коэффициенті аса мағыналы емес). Мұндай байланысты нақты тексеру үшін бізде бар таңдау көлемінен қарағанда, көп мөлшерде таңдау көлемі қажет.
Тақырып 8 Сызықты және сызықсыз онтайландыру (оптимизация) Жоспар 1. Ауызша сурау 2. компьютермен есептерді шығару
Екі түрлі өнім көтерме саудаға түседі. Бояларды өндіру үшін екі бастапқы өнімдер А және В пайдаланылады. Тәуліктік максималды қоры 6 және 8 тонна құрайды. А және В өнімдерінің сәйкесінше бояулардың бір тоннаға шығындары 1.1 кестеге келтірілген. 1.1-кесте– Бояу өндірісін жоспарлау есебінің бастапқы мәндері
Өткізу нарығын зерттеуі І бояуының тәуліктік сұранысы Е бояуынан ешқашан 1 тоннаға артық болмағанын көрсетті. Осыған қоса, І бояуына деген сұраныс күніне 2 тоннадан артық емес екенін көрсетті. Бояулардың көтерме сауда бағалары: Е бояуы үшін 3000 тенге және І бояуы үшін 2000 тенге. Өнімді ақшаға айналдырудың табысы максималды болуы үшін фабрика әр бояудың қандай мөлшерін өндіру керек? Осы есепті шығару үшін математикалық моделін құру керек. Моделді құру процессін бастау үшін келесі үш сұраққа жауап беру керек: - модел қандай шамаларды анықтауға құрылады (яғни айнымалы моделдер); - мүмкін болатын айнымалы шамалардың көбінен тиімдіні таңдау мақсаты неден құрылады; - белгісіздер қандай шектерден аспауы керек. Біздің жағдайымызда табысты барынша көп алу үшін фабрика дұрыс өндіріс көлемін жоспарлау керек. Осыған сәйкес айнымалылар: хІ І бояуының тәуліктік өндіріс көлемі және хЕ Е бояуының тәуліктік өдіріс көлемі. Тәуліктік табыс жиынтығы z І бояуының өндірістік хІ және Е бояуының х2 z=3000х1+2000хЕ тең болады. Мүмкін болатын хЕ және хІ шамалардың ішінен фабрика мақсаты табыс жиынтығын максималданатын, яғни мақсатты z функциясын анықтау. Енді х1 және хЕ қойылатын шектерге көшейік. Бояларды өндіру көлемі теріс бола алмайды, яғни х1 , хЕ >= 0 Бояулардың екі түрін өндіруге қажетті бастапқы өнім шығыны мүмкін болатын бұл бастапқы өнім қорынан артық бола алмайды. Яғни,  ,
жүктеу/скачать 1,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||