Коэффициент
|
|
|
|
Көтергіш күшінің коэффициенті мен формуласы
|
х
|
х
|
|
|
Маңдай кедергісінің коэффициенті мен формуласы
|
х
|
х
|
|
|
Қанат пен фюзеляж аймағындағы үш өлшемдік әуе ағыны
|
|
|
|
|
Ламинарлық ағыс:
1) қанат серпуі бойынша ағынды бөлу және оның себебі
2) соңғы ұйықтама мен шабуыл бұрышы;
3) соңғы ұйықтама үшін ағыс және жантаю
4) ұшақтың ізінен турбуленттік (себептері, бөлу және құбылыстың ұзақтығы).
|
х
|
х
|
|
|
Индуктивтік кедергі:
соңғы ұйықтаманың шабуыл бұрышына әсері;
индукцияланған жергілікті шабуыл бұрышы;
индукцияланған шабуыл бұрышының көтергіш күш векторына бағытына әсері;
индукцияланған кедергі және шабуыл бұрышы.
|
х
|
х
|
|
|
Кедергі
|
|
|
|
|
Зиянды кедергі:
қысым кедергісі,
өзара қатысу кедергісі,
қажалу кедергісі,
|
х
|
х
|
|
|
Зиянды кедергі және жылдамдық
|
х
|
х
|
|
|
Индуктивті кедергі және жылдамдық
|
х
|
х
|
|
|
Жалпы кедергі
|
х
|
х
|
|
|
Жердің ықпалы
|
|
|
|
|
Ұшу мен қонуға жер ықпалының әсері
|
х
|
х
|
|
|
Ағын кедергісі
|
|
|
|
|
Шабуыл бұрыштарының үлкеюімен ағынды бөлу :
1) шектес қабат:
- ламинарлық шектес қабат;
- турбулентті қабат,
- өтпелі қабат,
- үзілу нүктесі,
- шабуыл бұрышының әсері:
- қысымды бөлуге,
- қысымның ортаға орналасуына,
- Cl;
- CD,
- бойлық кезеңдер.
- баффет,
- басқару органдарын қолдану.
|
х
|
х
|
|
|
Құлау жылдамдығы:
1) көтергіш күш формуласында,
2) 1G құлау жылдамдығы;
3) әсер етуі:
4) салмақ ортасы,
5) қуатты орнату,
6) биіктіктер (IAS),
7) қанат жүктемесі,
8) N артылу коэффициенті:
9) анықтау;
10) бұрылулар;
11) күш.
|
Х
|
х
|
|
|
Қанаттардың қарқыны бойынша бағытта кедергінің басталуы:
1) жоспарда нысанның әсері,
2) геометриялық есу,
3) элерондарды қолдану.
|
х
|
х
|
|
|
Құлатудың жақындығы жайлы ескерту:
1) құлатудың жақындығы жайлы ескерту,
2) жылдамдық бойынша шектеулер;
3) баффет;
4) кедергі жолақтары;
5) жабылуларда ауыстырып-қосықыш (ток аударғыш);
6) құлатудан кейінгі қорытынды.
|
х
|
х
|
|
|
Құлаудың ерекшеліктері:
1) жұмыс істеп тұрған қозғалтқыш кезінде,
2) жоғарлық пен төмендеулерді алған кезде,
3) Т-ұшақ құйрығындағы жазық жерлі ұшақтар,
4) штопорды болдырмау:
5) штопорды дамыту;
6) распознание штопора;
7) штопордың нәтижесі.
8) мұз (сыни межелдерде және үстінде):
Құлау жайлы ескертудің болмауы;
Құлау кезіндегі ұшақтың жалпы нормадан ауытқыған құбылысы.
|
х
|
х
|
|
|
CL коэффициентін арттыру
|
|
|
|
|
Жабылулар және оларды ұшу мен қону үшін қолданылу себептері:
1) CL әсері - CL - α кестесі,
2) жабылулардың түрлі үлгілері,
3) жабылулардың асимметриясы,
4) тангажға жабылулардың әсері.
|
х
|
х
|
|
|
Алдыңғы қанат жиегінің механизациясы және оны ұшу мен қону үшін қолданылу себептері
|
х
|
х
|
|
|
Шектес қабат
|
|
|
|
|
Түрлі үлгілері:
1) ламинарлы,
2) турбулентті
|
х
|
х
|
|
|
Ерекше жағдайлар
|
|
|
|
|
Мұз және басқа да ластанулар
1) тежелу орнында мұздың болуы,
2) үстіңгі қабатта мұздың болуы (аяз, қар мен көктайғақ кезінде),
3) жаңбыр;
4) алдыңғы жиегінің ластануы;
5) құлауға тигізетін әсері;
6) басқарушылықты жоғалуға тигізетін әсері;
7) басқаратын жабдықтардың істен шығуына әсері;
8) ұшу, қону және төмен жылдамдық кезіндегі қанат механизіміне әсері.
|
х
|
х
|
|
|
Тұрақтылық
|
|
|
|
|
Көлденең ұшуда тұрақтылық шарттары
|
|
|
|
|
Статикалық тұрақтылыққа араналған шарттар
|
х
|
х
|
|
|
Тепе-теңдік:
1) көтергіш күш және салмақ,
2) кедергі және күш.
|
х
|
х
|
|
|
Тепе-теңдікті сақтау әдістері
|
|
|
|
|
Үйрек тұмсықты ұшақтардың қанаты мен құйрығындағы жазық жер
|
х
|
х
|
|
|
Шектерді басқарушылар
|
х
|
х
|
|
|
Балласт және салмақты триммирлау
|
х
|
х
|
|
|
Статикалық және динамикалық бойлық тепе-теңдік
|
|
|
|
|
Тепе-теңдіктің негіздері, анықтаулар:
1) статикалық тепе-теңдік, позитивті, бейтарап және негативті,
2) динамикалық тепе-теңдікке арналған алғышарт,
3) динамикалық тепе-теңдік, бейтарап және негативті
|
х
|
х
|
|
|
Күш ортасының орналасуы:
1) шегіне жеткен орталандыру мен тепе-теңдіктің ең төмен запасы;
2) алдыңғы орналасуы;
3) Статикалық және динамикалық тепе-теңдікке әсері.
|
х
|
х
|
|
|
Динамикалық бүйір және курстық динамикалық тепе-теңдік
|
|
|
|
|
Спираль және түзеткіш әрекеттер
|
х
|
х
|
|
|
Басқару
|
|
|
|
|
Жалпы негіздер
|
|
|
|
|
Үш сызық пен үш өзек
|
х
|
х
|
|
|
Шабуыл бұрышын өзгерту
|
х
|
х
|
|
|
Тангаажды басқару, биіктік тұтқышы
|
х
|
х
|
|
|
Ағын құлауыныі әсері
|
х
|
х
|
|
|
Ауырлық орталығының орналасуы
|
х
|
х
|
|
|
Жорту
|
|
|
|
|
Басқыштар мен бұрылу тұтқышын басқару
|
х
|
х
|
|
|
Жантаю бойынша басқару
|
|
|
|
|
Элерондар: ұшудың түрлі кезеңдеріндегі міндеттері
|
х
|
х
|
|
|
Қолайсыз жортулар
|
х
|
х
|
|
|
Қолайсыз жортуларды болдырмайтын құралдар:
1) элерондарды қалқыту,
2) элерондардың дифференциалды істен шығуы.
|
х
|
х
|
|
|
Аэродинамикалық баланс жолымен басқару жабдықтарының күшін төмендетуге арналған құралдар:
1) теңгеру және теңгеруге қарсы пластиналары;
2) сeрвoтриммерлер.
|
х
|
х
|
|
|
Масса мен тепе-теңдік
|
|
|
|
|
Тепе-теңдік үшін қажетті құралдар:
|
х
|
х
|
|
|
Триммирлеу
|
|
|
|
|
Триммирлеу себептері
|
х
|
х
|
|
|
Триммерлер
|
х
|
х
|
|
|
Қолдану шектеулері
|
х
|
х
|
|
|
Флаттер бойынша шектеулер
|
х
|
х
|
|
|
VFE,, VНО, VNE
|
х
|
х
|
|
|
Оңтайландыру – артық жүк арту диаграммасы:
1) жүктеме коэффициенті,
2) артық жүк артылған кездегі жылдамдықтың олқылығы,
3) оңтайландыру, алдыңғы артық жүк арту факторы мен категория сертификаттау
|
х
|
х
|
|
|
Массаның әсері
|
х
|
х
|
|
|
Қарқын бойынша шектеулер
|
|
|
|
|
Қарқынға бойланысты артық жүк арту диаграммасы
|
х
|
х
|
|
|
Қарқыннан артық жүк артуға тиетін факторлар
|
х
|
х
|
|
|
Пропеллерлер (бұранда)
|
|
|
|
|
Тарту қозғалтқышының айналу кезеңін өзгерту
|
|
|
|
|
Бұранда адымын түсіну
|
х
|
х
|
|
|
Бұранда қалағын айналдыру
|
х
|
х
|
|
|
Мұздың аинтка әсері
|
х
|
х
|
|
|
Қозғалтқыштың істен шығу немесе тоқатп қалуы
|
|
|
|
|
Авторотацияның кедергісі
|
х
|
х
|
|
|
Бұранданың жұмыс кезіндегі жағдайлар
|
|
|
|
|
Реактивті айналу кезі
|
х
|
х
|
|
|
Бұранданын әуе ағынының асимметриялық әсері
|
х
|
х
|
|
|
Қалақтың асимметриялық әсері
|
х
|
х
|
|
|
Ұшу механикасы
|
|
|
|
|
Ұшаққа әсер ететін күштер
|
|
|
|
|
Тура тұрақты көтеру
|
х
|
х
|
|
|
Тура тұрақты төмендеу
|
х
|
х
|
|
|
Тура тұрақты жоспарлау
|
х
|
х
|
|
|
Тура тұрақты сырғу
|
х
|
х
|
|
|
Тұрақты үйлестірілген бұрылыс:
1) жантаю бұрышы,
2) артық салмақ коэффициенті,
3) бұрылу радиусы,
4) бірден бұрылудың стандартты жылдамдығы.
|
х
|
х
|
|
|
|
|
|
|
|
|