Н. М. Таланчук: «жеке адам үйлесімділігі дегеніміз – әлеуметтік рольдер жүйесінің өлшемі, оның меңгерілу және орындалу деңгейі»- деген қорытындыға келеді. Н. М. Таланчук: «жеке адам үйлесімділігі дегеніміз – әлеуметтік рольдер жүйесінің өлшемі, оның меңгерілу және орындалу деңгейі»- деген қорытындыға келеді.
Тәрбие механизмінің мәні болып оқушыларға әлеуметтік рольдерді меңгеруі мен орындауына педагогикалық көмек көрсету арқылы әлеуметтік мұра формалары мен тәсілдерін мақсатты бағытта қолдану табылады. Бала бұл рольдерді меңгере және орындай отырып, ең алдымен оны өзіне «көшіреді» немесе оларды өзіне «меншіктеп алғандай» болады, содан кейін өзінің жасампаз іс-әрекетімен оны әрі қарай көбейтеді.
Мұндай тәрбие механизмінің әсері тек педагог тәрбие қызметтерін ойдағыдай жүйелі іске асырғанда пайда болады:
а) диагностикалық (оқушыларды, олардың тәрбиелілігі мен тәрбиеленуін, тәрбие жағдайы мен ортасын зерттеу);
ә) мақсатты бағыт (тәрбие мақсатты мен міндеттерін таңдап алу);
б) жоспарлау (тәрбие процесінің ұйымдастырылу мазмұны мен тәсілдерін, жоспарланған жұмысты орындаушылармен оған қатысушыларды, өткізілу мерзімін анықтау);
в) ұйымдастырушылық (тәрбие процесін ұйымшылдықпен қамтамасыз ету);
г) жұмылдыру - қозғаушылық (оқушылардың қойылған міндеттерді шешуге дайындығын қалыптастыру);
