Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарын орындау тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
20
«Тепеңкөк» қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену
16
«Веснянка» украин биінің элементтерін оқып-үйрену
16
2-оқу жылының қорытынды сабағы
2
Украина, Паволжье және Словакия халықтары билері негізгі элементтерінің орындалу техникасын, стилі мен тәсілін игеру. Репертуар – педагогтің таңдауы бойынша
Барлығы:
136
Оқудың үшінші жылы. 6-сынып
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарының орындалу тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі.
18
Орыс билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Қазақ билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Башқұрт халқының «Жеті сұлу» әйелдер биінің элементтерін оқып-үйрену
12
Бірінші жарты жылдықтың қортынды сабағы.
2
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарын орындау тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
20
«Көбелек» қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену
16
Татар биінің элементтерін оқып-үйрену
16
3-оқу жылының аралық аттестациясы.
2
Орта Азия және Қазақстан халықтары билері негізгі элементтерінің орындалу техникасын, стилі мен тәсілін игеру. Репертуар – педагогтің таңдауы бойынша.
Барлығы:
136
Оқудың төртінші жылы. 7-сынып
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарының орындалу тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Қазақ биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
18
«Гопак» украин биінің элементтерін оқып-үйрену
12
Бірінші жарты жылдықтың қортынды сабағы
2
Халықтық-сахналық би экзерсисінің негізгі қимылдарын орындау тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
20
«Қазақ вальсі» қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену
16
«Авалюлька» мексика биінің элементтерін оқып-үйрену
16
4-оқу жылының қорытынды сабағы
2
Болгария және Польша халық билері негізгі элементтерінің орындалу техникасын, стилі мен тәсілін игеру. Репертуар – педагогтің таңдауы бойынша
Барлығы:
163
Оқудың бесінші жылы. 8-сынып
Халықтық-сахналық би экзерсисінің негізгі қимылдарының орындалу тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Қазақ биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Сыған биінің элементтерін оқып-үйрену
16
Бірінші жарты жылдықтың қортынды сабағы
2
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарын орындау тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
20
«Домбыра» қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену
16
Өзбек биінің элементтерін оқып-үйрену
16
Емтихан сабағы. 5-оқу жылының қорытынды сабағы
2
Молдавия, Венгрия және Испания халықтары билері негізгі элементтерінің орындалу техникасын, стилі мен тәсілін игеру
Барлығы:
136
Оқудың алтыншы жылы. 9-сынып.
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарының орындалу тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Орыс билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Қазақ билерінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
16
Поляк биінің элементтерін оқып-үйрену
12
Бірінші жарты жылдықтың қортынды сабағы
2
Халықтық-сахналық билер экзерсисінің негізгі қимылдарын орындау тәртібі мен оны оқып білу әдістемесі
18
Итальян биінің негізгі элементтерін оқып-үйрену
20
«Балбырауын» қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену
16
«Лезгинка» грузин биінің элементтерін оқып-үйрену
16
Емтихан сабағы. 6-оқу жылының қорытынды сабағы
2
Молдавия, Испания және Кавказ халықтары билері негізгі элементтерінің орындалу техникасын, стилі мен тәсілін игеру
Барлығы:
163
4-сынып. Бірінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Халықтық биге кіріспе.
Негізгі элементтер.
1. Аяқ қалыптары: 1-шіашық, түзу және жабық; 2-шіашық, түзу және жабық; 3-шіашық және түзу; 4-ші ашық және түзу; 5-ші ашық және түзу.
2. Қол қалыптары: 1-ші, 2-ші, 3-ші классикалық биге ұқсас; 4-шіқол белге қойылған; 5-шіқолдар кеуде тұсында айқасқан; 6-ші қолдар бас сыртынан желкеге тигізіледі; 7-шіқолдар арқа жақтан белге қойылады.
3. Қолдардың орналасу қалпы: дайындық – қолдар еркін түрде төмен түсірілген; 1-ші – дайындық және 2-ші қалып аралығындағы биіктікте екі жаққа ашылған; 2-ші – қолдар 3-ші және 2-ші қалып аралығындағы биіктікте екі жаққа ашылған.
4. Қолға арналған Preparation (2тактіге, музыка өлшемі 4/4).
10
2.
Халық билерінің экзерсисімен танысу.
1. Иілу.
2. Қолдарға арналған Preparation (4 тактіге, музыка өлшемі 4/4).
3. Demi және grandplie 1-ші, 2-ші және 3-ші ашық қалыптара (1 тактіге, музыка өлшемі 4/4) жайлап түсіру.
3. Battementtendu (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4): аяқ ұшынан өкшеге ауысу.
4. Battement tendu jete (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4): ықшамдалған табанмен.
5. Аяқпен еденге тарсылдату. (музыка өлшемі 3/4): 1-ші тура позиция бойынша толық табанмен және өкшемен соғуға дайындақ.
12
3.
Орыс биінің элементтерін оқып-үйрену.
1. Қолдардың негізгі қалыптары:
2. даярлық, бірінші, екінші,
3. қолдар үшін рreparation – жаттығу мен қозғауды бастауға дайындық (4 тактіге, музыкалық өлшем 4/4),
4. сыңарлы және «цепочка», «круг», «звездочка», «карусель», «корзиночка» сияқты топтық билердегі қолдардың қалыптары.
5. Қолдарды ашу және жабу:
6. бір қолды;
7. екі қолды,
8. қолдарды кезегімен ашу,
9. қолдарды түрлі қалыптарға ауыстыру.
10. Иілулер:
11. бір орында қолдарды қозғалтып және қолдарды қозғалтпай,
12. Алға және артқа қозғалып еңкею.
13. Бөлшекті қозғалыстар:
14. Бір, екі және үш рет жерту теуіп қалу;
16. Тебулер – түрлі ырғақтық суреттерде толық табанмен еденді тебу;
17. Үш рет теб.
18. Орыс (қарапайым қадамдар):
19. өкшеден басталатын қарапайым қадам;
20. аяқ ұшынан басталатын сахналық қадам;
21. ауыспалы қадам.
22. Қырынан жүру:
23. 3-ші ашық қалып бойынша бір аяққа отырып жүру;
24. «гармошка» және «елочка».
25. Секіру қимыл-қозғалыстары:
26. Бір аяқтан екінші аяққа секіріп түсу (өкшемен еденді соғу қимылдарына дайындық);
27. тұра позиция бойынша екі аяқпен секіру.
28. Бөлшекті қозғалыстар.
29. Аяқпен еденді ұру;
30. бір аяқпен бір рет және үш рет еденді өкшемен ұру;
31. бірден үш рет ұру.
32. Жарты башпаймен алға және артқа жылжып бір орында жүгіру.
4.
Қазақ биінің элементтерін оқып-үйрену.
1. Иілу.
2. Аяқ қалыптары: 1-ші ашық, түзу және жабық. 2-ші ашық, түзу және жабық. 1-ші ашық. 2-ші ашық және түзу. 1-ші ашық.
3. Аяқ қозғалыстары мен адымдар:ауыспалы қадам.
жарты башпаймен ауыспалы қадам. бір аяқтың өкшесімен бүйірлеп жүру.
4. Қол қалыптары: 1-ші – шыңтақ пен алақандары дөнгеленген қолдарды алға созып көтеру. 2-ші – алақан төмен қаратылып, шыңтақ еркін қолдар екі жаққа көтерілген.
3-ші – қолдар шыңтақ тұсы дөнгеленіп жоғары көтерілген, алақан төмен қаратылып.
5. Қол кимылдары: қолдардың бір жақтан екінші жаққа ауысу, бір қол 2-ші қалыпта, екінші қол 3-ші қалыпта, алақан төмен қаратылған; алақанды біресе жоғары, біресе төмен қарата отырып, қолдардың 1-ші қалыпта алға ашылуы; қолдарды кезек - кезек жоғары көтеру және төмен түсіру; қолдарды жайлап көтеру және түсіру.
6. Қол қалыптары: «Үшбұрыш»;«Киіз үй төбесі»; «Қос өркеш».
7. Тұла бойдың бүгілуі: алға, екі жаққа, айналып (оң жаққа, төмен қарай, сол жаққа)
12
4.
Белорус биінің элементтерін оқып-үйрену
1. Биді жеке орындау кезіндегі қол қалыптары:
екі қол алақанымен немесе сырт жағымен белге бүйір жақтан қойылуы; қос қол кеуде тұсында айқастырылуы; екі қолмен фартуктің етегінен ұстау.
1. Жұппен билеу кезіндегі қол қалыптары:
жұптардың қолдары алдыңғы жақта, оң қол оң қолмен, сол қол сол қолмен айқастырылады; «Қақпалар»; бір - бірінің белінен арқа жақтан ұстау.
1. Жеңіл секіріп түсіп қадам жасау
2. Бір жерде адымдай отырып секіріп түсу
3. Екі аяқты ауада қосып бүйірлеп секіру
4. Бір аяқпен үш рет еденді ұру
5. Екі аяқты ауада қосып өкшеге секіріп түсу
13
5.
Бақылау сабағы
Бірінші жарты жылдықтың қорытынды сабағы
2
Барлығы
48
Екінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок алдында жасалатын жаттығуларды оқып-үйрену
1. Demi және grand plie 1-ші, 2-ші және 3-ші ашық қалыптар бойынша (1 тактіге, музыка өлшемі 4/4):
жайлап, бірқалыпты түсіру.
2. Battement tendu (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4): аяқ ұшынан өкшеге ауыстырып.
3. Battement tendu jete (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4): ықшамдалған табанмен.
4. Rond de jambe par terre (2 тактіге, музыка өлшемі 3/4, 2/4): классикалық.
5. Battement fondu (музыка өлшемі 3/4, 2/4): классикалық (2 тактіге);
дайындық жаттығулары (4 тактіге).
6. Дайындық жаттығулары: «веревочка» тәсілінедайындық (4 тактіге 2/4); мықынға арналған жаттығу (4 тактіге 2/4).
7. Тоқылдату (музыка өлшемі 3/4)1-ші тура қалып бойынша дайындық - толық табанмен және өкшемен соғу.
8. Grand battement jete (2 тактіге музыка өлшемі 2/4): классикалық.
9. Тұла бойға және қолдарға арналған Port de bras
10. Аяқты астына бүгіп секіру
18
2.
Орыс биінің элементтерін оқып-үйрену
1. Дөңгелене және алға, артқа қозғала отырып секіріп түсу.
2. «Ковырялочка» тәсілі: аяқ ұшын өкшеге ауыстыру арқылы аяқты жанына созу; жартылай жүрелеп отыру тәсілімен үйлестіре отырып аяқ ұшын өкшеге ауыстыру арқылы аяқты жанына созу.
3. Шапалақ және шапалақтау (бекітілген): алақанмен; мықынға.
4. Толық отырып-тұру қимылдары: отырып-тұруға дайындық (жайлап және шапшаң төмен түсу) 1-ші түзу және еркін қалыптар бойынша; 1-ші түзу және еркін қалыптар бойынша екі аяқпен секіріп түсу.
5. «Ковырялочка» тәсілі: бір аяқпен еденді үш рет ұру; секіріп түсу арқылы.
6. «Моталочка» тәсілі түзу қалыпта жарты башпаймен.
7. Аяқпен еденді соғу қимылдары (толық табанмен соғу) қарапайым аяқпен еденді соққан қадам;
ауыспалы аяқпен еденді соққан қадам.
8. Шапалақ және шапалақтау (бекітілген): дөңгелене және алға қозғала отырып, мықынға шапалақ ұру; алға жылжи отырып, етіктің қонышының алдынғы және артқы жағынан шапалақ ұру.
10. Шапалақ және шапалақтау (тіркелген)өзін айналдыра, санын алдыға қарай жылжыту;яғын артқа және алдыға жылжыта отырып, алға жылжу үшін
16
3.
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену
1. Қол қалыптары.
2. Тұла бойға және қолдарға арналған Portdebras.
3. Жарты башпаймен ауыспалы қадам.
4. Бір аяқтың өкшесімен бүйірлеп жүру.
5. Өкшеден басталатын ауыспалы қадам.
15
4.
Литва биі элементтерін оқып-үйрену
1. Бидегі қол және аяқ қалыптары.
2. Жүрелеп жүрудегі қарапайым адымдар.
3. Бір орында және алға жылжып бір аяқтан екінші аяққа секіріп түсу.
4. 1-ші тура қалып бойынша «бірге-бөлек» секірулері.
5. Аяқты жанына созып секіру.
6. Аяқты астына бүгіп орнында және алға - артқа жылжып секіру.
12
5.
Сыныптан сыныпқа көшу емтиханы
Оқудың 1-жылындағы аралық аттестация.
2
6.
Педагогтің таңдауы бойынша репертуар
Қазақ, орыс, литва халықтары сипатындағы этюдтердің қойылымдары.
Барлығы
63
5 сынып. Бірінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1
Станок жанында жасалатын жаттығуларды оқып-үйрену
1. Қолға арналған Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4).
2. Demi және grand plie 1-ші, 2-ші және 5-ші ашық қалыптар бойынша (1 тактіге, музыка өлшемі 4/4): жайлап, бір қалыпты түсіру.
3. Battement tendu (4 тактіге, музыка өлшемі 2/4): аяқ ұшынан өкшеге ауыстырып; аяқ ұшынан өкшеге ауысу кезінде тірек аяқпен жартылай отырып - тұру.
4. Battement tendu jete (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4): ықшамдалған табанмен; табанның ықшамдалуы кезінде тірек аяқпен жартылай отырып - тұру.
5. Rond de jambe par terre (4 тактіге, музыка өлшемі 3/4, 2/4):дайындық жаттығу; бастың қимылымен.
6. Pas tortilla (4 тактіге,музыкаөлшемі 2/4): жекелеген бірқалыпты бұрылыс; бастың қимылымен.
7. Battement fondu (музыкаөлшемі 3/4, 2/4): классикалыққолдың жұмыс істеуімен (2 тактіге); бас қимылымен әдеттегі жаттығулар (4 тактіге).
8. Дайындық жаттығулары: «веревочка» тәсіліне дайындық (4 тактіге 2/4);
мықынға арналған жаттығулар (4 тактіге 2/4).
9. «Веревочка» тәсілі: станокқа қарама-қарсы (2 тактіге 2/4).
10. Flic-flac (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): 1-ші тура қалып бойынша дайындық жаттығуы.
11. Бұрылу (2 тактіге 2/4): 3-ші қалып бойынша толық табанмен және өкшемен.
12. Battement developpe (2 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 4/4): бірқалыпты классикалық қолдың жұмыс істеуімен.
13. Grand battement jete (2 тактігемузыкаөлшемі 2/4): классикалық қолдың жұмыс істеуімен.
14. Тұла бой мен қолға арналған Port de bras.
15. Аяқты астына бүгіп секіру.
18 с.
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену.
1. Тұла бой мен қолға арналған Portdebras.
2. Орамал ұстаған қолдың қалпын әр түрлі жағадайға келтіру.
3. Бүйірлеп жүру: жарты башпаймен арт жақтан еденді соғып бір аяққа отырып жүру.
4. Жарты башпаймен өзін айнала отырып жасалатын тұра қалыптағы «Моталочка» тәсілі.
5. Бір орында және алға жылжи отырып жасалатын «Молоточка» тәсілі.
6. Жарты башпаймен едендді соғу арқылы бүйірлеп секіріп түсу.
7. Қарапайым 1-ші түрдегі «Кілт» тәсілі.
8. «Веревочка» тәсілі: қарапайым.
9. Толық отырып – тұру қимылдары: бір аяқты жанына лақтыра сермей отырып тұру, екі аяқпен бір жаққа қарай жылжып толық отырып – тұру;
«ковырялочка» тәсілімен толық отырып – тұру.
10. Шапалақ және шапалақтау (бекітілген): алақанмен шапалақтау және тұла бойға шапалақ ұру; етік қоинышының алдынғы жағынан кезек-кезек айқастыра шапалақ ұру.
16
3.
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену.
1. Қол қалыптары: 4-ші – бір қол 3-ші қалыпта, алақан жоғары қаратылған, екінші қол 1- ші қалыпта, алақан алға қаратылған; 5-ші – бір қол 3- ші қалыпта, екінші қол 2-ші қалыпта, алақанды теріс қаратып көтеру; 6 - ші – қолдар белге қойылған, саусақтармен белдіктен ұстаған қалып.
2. Аяқ қимылдары мен адымдар: жарты башпаймен аяқты айқастыра отырып, кезек-кезек қадам басу; алға өкшеге, артқа жарты башпайға тұрып, бір орында жүру; жай секіру; сырғанаған ауыспалы қадам.
3. Қол қимылдары: «Айдай сұлу» - қолмен бетті айналдыра дөңгелету;
қол білектерін айқасқан түрде өзіне қарай айналдыру; қол білектерін айқасқан түрде өзінен әрі айналдыру; «Зигзаг» тәсілі – кезекпен–кезек бір қолды жоғары көтеру, екіншіні артқа шығару.
4. Қол қалыптары: «Ағаш кереует»; «Өрім»; «Айна».
5. Тұла бойдың бүгілуі: алға, жанына, артқа; дөңгелене (жанына, төмен, жанына)
1. Аяқ қалыптары.
2. Бидегі қол қалыптары.
3. Тамбуринмен қол қимылдары: саусақтармен соғу; буынның ұсақ, үздіксіз «трель» қимылы.
4. Тұла бойдың жартылай бұрылып артқа жылжыған pique қадамы:
тірек аяқпен бір орында артқа жылжи отырып секіру, кейіннен аяқ ұшымен еденге соғу.
5. Тарантелла (pas emboites) жүгірісі бір орында және алға жылжи отырып.
6. Бір мезгілде аяқты лақтыра көтеріп және бүгіп секіріп қадам жасау.
7. Бір мезгілде аяқты сермеп және тізеден бүгіп, секіріп қадам жасау (pas ballonne).
8. Жарты башапайларымен жартылай отырып 3-ші қалып бойынша бір орында және бұрылыста қарғу.
9. Тізеден бүгілген, екінші аяқтың алдынғы жағынан айқасқан аяқты көтеріп, екі аяқпен 2-ші қалыпқа секіріп тұсу.
12
6
Бақылау сабағы
Бірінші жарты жылдықтың қорытындысы.
2
Барлығы
64
Второе полугодие
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену
1. Қолдар үшін Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4).
2. Demiжәнеgrandplie- 1-ші, 2-ші, 4-ші және 5-ші ашық қалыптары бойынша(1 тактіге, музыка өлшемі4/4): жайлап түсіру;
бір немесе екі табанды бұру арқылы бір қалыптан екінші қалыпқа ауысу.
3. Battementtendu (4 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): өкшеден аяқтың ұшына ауыстырып, жартылай отырып және demirondжанына.
4. Battement tendu jete (2 тактіге, музыкаөлшемі 4/4): ықшамдалған табанмен, plie және demi rond жанына; қол жұмыстарымен.
5. Rond de jambe par terre (4 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 2/4): едендегі және ауадағы жаттығу; бас қимылымен.
6. Pas tortilla (4 тактігемузыкаөлшемі 2/4): табанның бір рет бұрылуы (2 тактіге 2/4); екі рет бірқалыпты бұрылыс (4 тактіге 2/4); бас қимылымен.
7. Battementfondu (музыка өлшемі 3/4, 2/4): классикалық қол жұмысымен (2 тактіге); бас қимылына тән жаттығу және тірек аяқпен demiplie(на 4 тактіге).
8. Даярлық жаттығулар: «веревочка» тәсіліне дайындық (2 тактіге 2/4);
мықынға арналған жаттығу (4 тактіге 2/4).
9. «Веревочка» тәсілі: бір қолмен станоктан ұстап (2 тактіге 2/4).
10. Flic-flac (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): 5-ші ашық қалып бойынша.
11. Тарсылдату (2 тактіге 2/4): бір және екі аяқпен ұсақ тарсыл, № 1 кілт.
12. Battementdeveloppe (2 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 4/4): қолдың жұмысымен бірқалыпты классикалық; plie.
13. Grand battement jete (2 тактігемузыкаөлшемі 2/4): қол қимылымен классикалық; tombe-coupe – ге дайындық.
14. Тұла бойға және қолға арналған Port de bras.
15. Аяқты астыға бүктеп секіру.
18
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену.
1. Тұла бойға және қолға арналғанPortdebras.
2. Орамал ұстаған қолдың қалпын әр түрлі жағадайға келтіру.
3. Аяқпен еденді ұрып, ауыспалы қадам жасау.
4. Еденді өкшемен ұру қимылдыры:
«дробная дорожка» - өкшенің еденге бір рет соғылуымен жасалатын ұсақ үзіліссіз қимыл; еденді өкшемен ұрып жай секіру – өкшемен және толық табанмен еденге өкшемен соғып бір аяқпен секіру.
5. Өкшемен еденге соға отырып, бүйірлеп секіріп түсу.
6. Жартылай және өзін айнала бұрылыспен «Молоточки» тәсілі.
7. Жартылай отырып – тұру қимылдары: алдында шапалақ ұрып, 1-ші қалып бойынша бір жақтан екінші жаққа жай секіру; өзін айнала «доп» тәсілімен отырып-тұру; «қаз қадамы» тәсілі.
8. Шапалақ және шапалақтау (бекітілген соққы): секіру кезінде мықынға шапалақ ұру; өз алдында етік қонышына шапалақ ұрып секіру; секіру кезінде етік қонышының алдыңғы және артқы жағынан кезек-кезек шапалақ ұру.
9. 1-ші қалып бойынша бір орында айналуға дайындық (ұсақ адымдар)
10. 1-ші тура қалып бойынша бір аяқпен айналуға дайындық.
11. Айналымдар: бір орында секіріп; «моталочки» қимылдарымен диагональ бойымен; бір орында «ковырялочки» қимылымен.
20
3.
«Тепенкөк» қазақ биі элементтерін оқып-үйрену.
1. Қамшы ұстаған қол қалыптары: қос қолмен 3 – ші қалыпта қамшыны бастан жоғары ұстайды; қос қолмен 1 – ші қалыпта қамшыны өзінің алдына ұстайды; бір қол қамышыны ұстап 2-ші қалыпқа ашық болады, екінші қол 3 – ші қалыпқа көтерілген; бір қол қамышыны 3- ші қалыпта ұстап, екінші қол 1 – ші қалыпта болады.
2. Тұла боймен бас қалыптары: алға және жанына бүгілу; артқа шалқаю.
3. Адымдар мен қимыл-қозғалыстар: жай секіре отырып адымдау; шоқырақтап жүгіру; тізені көтеріп алға жүгіру; өрім түріндегі ауыспалы қадам; кедергі –екінші аяқты тірек аяқтың тізесінің астынан қыстырып, бір аяқпен жай секіру; бір жақтан екінші жаққа секіру;тербеліс.
4. Айналымдар: 1-ші қалып бойынша аяқты кезек-кезек басу арқылы айналу; 4-ші қалып бойынша қол ұстасып жұптасып айналу, бір аяқ алды табанда, екінші аяқ артта жарты башпайда.
1. Жеке би орындауындағы қол қалыптары: екі қол жұдырығы белде; қолдар кеуде тұсында айқасқан; лента ұшынан ұстаған; бір қол моншақтан ұстаған, екінші қол жұдырығы белде.
2. Көпшілік бидегі қол қалыптары: бишінің оң қолы оң жақта тұрған, сол қолы сол жақта тұрғандардың арт жағынан белдеріне қойылған; әр биші өзінің жанындағыдан кейінгі адамның қолынан ұстайды (алдыңғы жақтан); бишінің қолдары алақан жағымен қасында тұрған адамның иығында жатады.
3. Бір орында қарапайым түрде иілу (қолдың көмегімен, немесе көмексіз);
4. Ауыспалы қадам.
5. Бір аяққа отырып жүру.
6. Бір аяққа қарай құлау.
7. Өрілген жол.
16
5
Бақылау сабағы
Екінші оқу жылының қорытындысы
2
6.
Педагог таңдауы бойынша репертуар.
Орыс биі – «Перепляс», қазақ биі – «Қара жорға», белорус биілері - «Лявониха», «Крыжачок», эстон билері – «Ямая лабаялг». «Йоксу-полька».
Барлығы
72
6 сынып. Бірінші жартыжылдық
Сынып №
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену.
1. Қолдар үшін Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4).
2. Demi және grand plie (ашық қалыптарда 1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): grand plie қалпында жайлап түсіру; demi plie қалпында тез түсіру; қолдың жұмыс істеуімен.
3. Battement tendu (2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): тірек аяқтың өкшесін көтеріп; қолдың жұмыс істеуімен.
4. Battement tendu jete (2 тактіге, музыкаөлшемі 2/4):тірек аяқтың өкшесін көтеріп; қолдың жұмыс істеуімен.
5. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre (2 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 2/4): ауада; қол және бас қимылымен.
6. Pas tortilla (2 тактіге музыка өлшемі 2/4): еденді соғып бір рет айналу; бас қимылымен.
7. Battement fondu (музыка өлшемі 3/4, 2/4):классикалық қол жұмысымен (1 тактіге); тән жаттығу (2 тактіге); қол және бас қимылымен.
8. Дайындық жаттығулар (музыка өлшемі2/4): «веревочка» тәсіліне дайындық (1 тактіге); мықынға арналған жаттығу (2 тактіге).
9. «Веревочка» тәсілі (музыка өлшемі 2/4): бір орында қадам жасау (бір рет) (1 тактіге).
10. Flic-flac (музыка өлшемі 2/4): жарты башпаймен 1–ші қалып бойынша бір орындағы қадам (1 тактіге).
11. Тарсылдату (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): 3-ші ашық қалып бойынша толық табанымен және өкшемен.
12. Battement developpe (2 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 2/4): бір қалыпты классикалық қол қимылымен; plie қол қимылымен.
13. Grand battement jete (1 тактіге музыкаөлшемі 2/4): классикалық қол қимылымен; tombe-coupe дайындығы.
14. Тұла бой мен қолдарға арналған Port de bras.
15. Аяқты астыға бүктеп секіру.
18
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену
1. «Моталочка» тәсілі: өкшемен және екі аяқпен секіріп түсу.
2. «Веревочка» тәсілі: бір орындағы адыммен.
3. 1-ші тура қалып бойынша бір орында ұсақ адымдар жасай отырып айналу.
4. 1-ші тура қалып бойынша бір аяқта айналу.
5. 3–ші еркін қалып бойынша айналуға дайындық (бір аяққа отырып жүру).
6. Айналымдар: бір орында жай секіріп; «моталочки» қимылымен диагональ бойынша; «ковырялочки» қимылымен бір орында.
7. Өкшемен еденді соғу: «үш аяқ» тәсілімен өкшемен еденді соғу; бір орында адымдап, «үш аяқ» тәсілімен өкшемен еденді соғу; алға жылжи және айнала отырып, өкшемен еденді соғып жүру.
8. Толық отырып – тұру қимылдары: 1-ші ашық қалып бойынша шапалақтай отырып, бір жақтан екінші жаққа жай секіру; «доп» тәсілімен өзін айналып жүрелеп отырып – тұру; «қаз қадамы»; «еңбектеу».
9. Шапалақ және шапалақтау (бекітілген соққылар): жай секіруде мықынға шапалақ ұру; жай секіруде етік қонышының алдыңғы жағынан; жай секіруде етік қонышының алдыңғы және артқы жағынан кезек-кезек шапалақ ұру.
10. «Ястреб» 1-ші ашық қалып бойынша, аяқты астыға бүктеп секіру.
16
3.
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену.
1. Қол қалыптары: «Бүркіт тырнақтары»; «Ожау»; «Тақия».
2. Қол қимылдары: «Қошқармүйіз»; «Гүл»; «Қос жылан».
3. Аяқ қимылдары мен адымдары: «Қосаяқ» - біресе өкшемен, біресе аяқ ұшымен секіру; бір аяқты екінші аяққа тақап, еденді соғып жүру; «Қанаттар».
16
4.
Башқұрт әйелдер биі «Жеті сұлу» элементте рін оқып үйрену.
1. 1-ші қалып бойынша бүйірлеп жүру.
2. Жарты башпаймен аяқты кезектестіріп қадам басу.
3. Тізені 90о-ға көтеру.
4. Жарты башпаймен диагональ бойымен артқа жүру.
5. Бүйірлеп жүру. «Трилистник».
6. Қолдардың шаш бұрымындағы қалпы.
7. Шынашақпен ұстасқан қолдар қалпы.
12
5.
Бақылау сабағы.
Бірінші жарты жылдықтың қорытындысы.
2
Барлығы
64
Екінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену.
1. Қолдар үшін Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 4/4).
2. Demi және grand plie (ашық қалып бойынша, 1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): grand plie-ге жайлап түсу; demi plie-ге тез түсу.
3. Battement tendu (2 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): тірек аяқтың өкшесін көтеріп.
4. Battement tendu jete (2 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): тірек аяқтың өкшесін көтеріп; plie-ге тірек аяқтың өкшесін көтеріп.
5. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre (2 тактіге, музыкаөлшемі 3/4, 2/4): ауада.
6. Pas tortilla (2 тактігемузыкаөлшемі 2/4): бір рет соғып айналу (қарқынмен); екі рет соғып табанмен айналу.
7. Battementfondu (музыка өлшемі 3/4, 2/4): классикалық, қолды жұмыс істету арқылы (1 тактіге); жарты башпаймен ерекше жаттығу (2 тактіге).
8. Дайындық жаттығулары (музыка өлшемі 2/4): «веревочка» тәсіліне дайындық (1 тактіге); мықынның ашық қалпынан ашық емесқалпына және керісінше орындалатын жаттығу (2 тактіге).
9. «Веревочка» тәсілі (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): 2-ші және 5-ші қалыптары бойынша аяқты бір рет соға отрып.
10. Flic-flac (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): жарты башпаймен 5-ашық қалып бойынша бір орында қадам басып орындау.
11. Тарсылдату (музыка өлшемі 2/4): үш рет және екі рет өкшемен еденді соғу.
12. Battementdeveloppe (2 тактіге, музыка өлшемі 3/4, 2/4): тірек аяқтың өкшесімен жайлап бір рет соғу арқылы орындау; тірек аяқтың өкшесімен бір рет кенеттен соғу арқылы.
13. Grandbattementjete (1/2 тактіге музыка өлшемі 2/4): классикалық, қолды жұмыс істетіп; tombe-coupe тұла бойды және қолды жұмыс істету арқылы.
14. Қолға және тұла бойға арналған Portdebras.
15. Аяқты астына бүгіп секіру.
18
2.
Орыс биі элементтерін
оқып үйрену.
1. «Веревочка» тәсілі: 2-ші және 5-ші қалыптар бойынша аяқты бір рет соға отырып.
2. Айналым: 1-тура қалып бойынша ұсақ қадамдармен; 1-қалып бойынша бір аяқпен;
3-қалып бойынша (бір аяққа отырып жүру); диагональ бойымен, аяқты артқа сермей отырып; «шене» тәсіліне дайындық.
3. «Моталочка» тәсілі: өкшеге басып адымдау; кесе-көлденең.
4. Өкшемен еденді соғу қимылдары: бір орында еденді екі рет ұрып, алға жылжи отырып қадам басу.
5. Шапалақ және шапалақтау (жылжымалы): өз алдында – жоғарыдан төмен қарай; оң және сол жақтан; жоғардан төмен қарай.
6. Толық отырып-тұру қимыл-қозғалыстары: 1-қалып бойынша тізені бұрып «доп» тәсілімен жүрелеп отыру; жүрелеп отырып – тұру «разножка»; аяқтарды 4-қалыпқа ашу арқылы; 4-қалыпқа тұла бойды жартылай бұрып.
7. Секірулер: қос аяқты кеуде тұсында бүгіп секіру; 1-ші ашық қалып бойынша, аяқты астыға бүгіп секіру «Ястреб».
20
3.
Қазақ биі «Көбелек» элементте рін оқып -үйрену
1. Аяқ қимылдары мен қадамдары: жарты башпаймен аяқты кезектестіріп қадам бастыру; жарты башпаймен шапшандатылған жүгіру; жарты башпаймен артқа жүру;
2. Айналымдар: диагональ бойымен бұрылып адымдау; оңға және солға бұрылу; жартылай отырып-тұрып бұрылу; бір орында айналу (бір орында қадам басу).
3. Кашне ұстаған қол қимылдары: кашнені екі қолмен ұстап арт жаққа жоғары көтеру; кашнені екі қолмен ұстап алдынан көтеру; кашнені алдынғы жақтан жоғары-төмен желпу.
4. Тұла бойдың бүгілуі: кашнемен алға еңкею; кашнемен оңға, солға иілу; кашнемен артқа шалқая отырып.
16
4.
Татар биі элементте рін оқып-үйрену
1. Қол қалыптары.
2. Жеке және жұптасып билеу кезіндегі тұла бой, бас және қол қалыптары.
3. Жүгірген қадам және орнындағы үш қадам.
4. Бір аяққа отырып бүйірлеп жүру.
5. Аяқты біресе ұшына, біресе өкшеге баса отырып бүйірлеп жүру.
6. «Брма» - аяқты тізе тұсынан ішке қарай бүгіп және сол аяқты жанына карай ашып жай секіру.
7. «Трилистник» тәсілі мен бір орында қадам баса отырып, еденді соғып жүру.
8. Екі және үш рет еденді аяқпен ұру.
9. «Гармошка» және «елочка» тәсілдері жартылай отырып – тұру, «гармошка» мен «кудепье» арт жақтан.
10. «Люлька» - бір аяқты алға сермеу және екінші аяқты артқа жиынқырап соғу.
11. Бір аяқтан екінші аяққа (өкшеге) секіріп түсу және бір орында қадам жасау.
12. 1-ші тура қалып бойынша «доп» айналыммен отырып - тұру.
13. Аяқты жанына ашып және қолды тірей отырып «Качалка» тәсілімен отырып – тұру.
16
5.
Сыныптан сыныпқа көшіру емтиханы.
3-ші оқу жылының аралық аттестациясы.
2
6.
Педагог таңдауы бойынша репертуар.
Орыс биі – «Тимоня», қазақ биі – «Балбырауын», украин биі – «Метелица», белорус биі – «Кружачок».
Барлығы
72
7-сынып. Бірінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену.
1. Қолдар үшін Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 2/4).
2. Ашық қалыптар бойынша Demi және grandplie қимылдары. (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): grandplie-ге жайлап түсіру; demi plie-ге тез түсіру.
3. Battement tendu (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): өкшемен орындау (еденге).
4. Battement tendu jete (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): plie-ге тірек аяқтың өкшесімен ұру; 1-қалып арқылы өтіп.
5. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4, 3/4): жартылай отырып- тұру арқылы және отырып тұрмай тірек аяқтың өкшесімен еденде бұрылу.
6. Pas tortilla (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): жарты башпайларда бір және екі рет жайлап жасау.
7. Battement fondu (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): жарты башпайда көтеріліп жасалатын ерекше жаттығу.
8. Дайындық жаттығулары (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): жарты башпаймен «веревочка» тәсіліне дайындық; секіру арқылы дайындалу; мықынға арналған жаттығу.
9. «Веревочка» (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): 2 рет, бір орында қадам басу арқылы; 1 рет, бұрылғанда.
10. Flic-flac (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): мықынды бұру арқылы жарты башпаймен орындау; «желпуішке» (веер) дайындық.
11. Тарсылдату (музыка өлшемі 2/4): кілт № 3; 2 рет тізені көтеру; ұсақ, бірқалыпты.
12. Battement developpe (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): өкшемен бір және екі рет соға отырып, plie-ге жайлап және тез түсу.
13. Grand battement jete (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): tombe-coupe-ге 1-2 рет табан жастықшасымен ұрып, тұла бой мен қолды жұмыс істете отырып.
18
2.
Орыс биі элементерін оқып-үйрену
1. Айналымдар: 3-ашық қалып бойынша айналу (бір аяққа отырып жүру);
тур en dedan қимылына дайындық, диагональ бойымен; «Шене» диагональ бойымен; жүгіру кезіндегі дайындық; «кілт» 3-түрі; «Веревочка» тәсілі «ковырялочкамен», сырғанай отырып өкшемен ұру.
2. Шапалақ және шапалақтау: жай секіру кезінде етік қонышының алдынғы жағынан екі қолмен шапалақ ұру; созылған аяқ қонышынан шапалақ ұру.
3. Толық отырып-тұру қимылдары: «қаз адымдары»; бір орында «еңбектеу».
13
3.
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену
1. Қиыстырылған қимылдар (қол қимылдары мен қадамдар): «Мүйіз»; «Ер-тоқым»; «Маралмүйіз»; «Бүркіт»; «Әнші»; «Көбелек».
2. Қолдардың әр қалыптағы күйінде тұла бойдың бүгілуі және иілуі.
16
4.
Украин биі «Гопак»-тың элементтерін оқып-үйрену
1. Қол қалыптары.
2. Жұптасып билеу кезіндегі тұла бой, бас, және қол қалыптары.
3. «Бегунец».
4. «Тынок» – падебаск.
5. «Выхилясник» с «угинанием» - аяқты ашып «ковырялочка» жасау.
6. «Голубцы» бір орында, жанына жылжи отырып және аяқты еденге ұра отырып.
7. «Выступцы» бір аяқпен екінші аяқты соғу.
8. «Веревочка» қарапайым, бір орында қадам жасай отырып, бұрылу арқылы, екі рет.
9. «Кружальце» - айналым.
10. «Разножка» өкшенің қырына қарай жанына.
11. Подсечка.
12. Мельница.
13. «Ястреб» - 1-ашық қалып бойынша аяқты астыға бүктеп секіру.
12
5.
Бақылау сабағы
Бірінші жарты жылдық қорытындысы.
2 сағат
Барлығы
64
7-сынып. Екінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену
1. Қолдар үшін Preparation (2 тактіге, музыка өлшемі 2/4).
2. Demi және grand plie тура қалыптар бойынша (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4, 6/8): grand plie – ге тез түсу; demi plie – ге тез түсу.
3. Battement tendu (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): өкшемен, мықынды бұра отырып.
4. Battement tendu jete (1/2 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): plie – дегі тірек аяқтың өкшесін соғу арқылы; 1 қалып арқылы өтіп.
5. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4, 3/4): тірек аяқтың өкшесін ауада plie –мен және plie – сіз бұра отырып; бас, тұла бой және қолды жұмыс істете отырып.
6. Pas tortilla (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): жарты башпаймен бір және екі соғып.
7. Battement fondu (2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): tize-bouchon тұла бой және қолды жұмыс істете отырып.
8. Дайындық жаттығулары (1/2 тактіге 2/4): «веревочка» тәсіліне дайындық; секіру арқылы дайындық; мықынға арналған жаттығу (жартыбашпаймен).
9. «Веревочка» тәсілі (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): екі рет, өкшеге қойып; екі рет, бұрылу кезінд.
10. Flic-flac (1/2 тактіге, музыка өлшемі): «желпуіш» (веер) еденде;
11. Тарсылдату (музыка өлшемі 3/4): 1-ші тура және 3-ші ашық қалыптар бойынша, испан биіне тән.
12. Battement developpe (1 такт, музыкаөлшемі 2/4): жарты башпаймен, тірек аяқ өкшесімен бір және екі рет соға отырып.
13. Grand battement jete (1 тактіге, музыкаөлшемі 4/4): күшейтілген екпінмен сермеп;
14. Port de bras тұла бой мен қол үшін.
15. Аяқты астыға бүгіп, секіру.
18
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену
1. Айналымдар: 3 - еркін қалып бойынша айналу (бір аяққа отырып-жүру); диагональ бойымен tour en dedan әрекетіне дайындық; «Шене» диагональ бойымен; жүгірудегі дайындық (бегунец); жай секірудегі.
2. Өкшені еденге ұру қимылдары: толық табанмен және өкшемен соғу қимылдарының үйлесімі; жай секірудегі; бір жерден екінші жерге секіріп түсудегі.
3. 1-қалып бойынша толық отырып-тұру қимылдары: аттаған аяққа салмақ түсіріп; бұрылуда аттаған аяққа салмақ түсіріп.
4. Секірулер: Қос аяқты астыға бүгіп, табандарды артқа қаратып; тізені бүгіп және жоғары, алға көтеріп аяқты астыға бүгу арқылы; тізелерді бұрып.
5. Жылжымалы шапалақ және шапалақтау: өзіне қарай және өзінен әрі мықынға шапалақ ұру; аяқ қонышынан өзіне қарай және өзінен әрі шапалақ ұру; мықынды екі қолмен соғу.
20
3.
«Қазақ вальсі» биі элементтерін оқып-үйрену
1. Бидегі бас, тұла бой және қол қалыптары.
2. Қол қимылдары: қолдарды түрлі қалыпқа ауыстыру; қолдың білезік буындарын айналдыру қимылдары; қол мен буынның толқынданған қимылдары.
3. Тұла бойдың жан-жаққа және артқа бүгіліп-иілуі.
4. Адымдар мен қимылдар: алға және артқа вальс ырғағымен қадам жасау; pas balance; өкшеден айналып бүйірлеп жүру; жарты башпаймен шапшандатып жүгіру.
5. Айналымдар: шеңбер бойымен вальс айналымдары; қолдарды екі жаққа ұстап, бір орында айналу; алға секіру және бір аяқта айналу.
1. Би кезіндегі тұла бой, бас, қол қалыптары.
2. Би кезіндегі аяқ қалыптары.
3. Жұп болып билеудегі тұла бой, қол қалыптары.
4. Қолдармен ұстаған етектің әр түрлі қалыпта болуы.
5. Алға жылжып және айналып, тарсылдаған қадам жасау (екі рет еденге ұрып).
6. Аяқты алға қарай көтеріп, артқа қадам жүру.
7. Pas de bouree – аяқтарды алма кезек ауыстыру.
8. «Плетенка» тәсілі қолдың толқынданған қимылдарымен.
9. «Мельница» тәсілімен айналу (ашық етекпен)
16
5.
Бақылау сабағы
Оқудың 4-жылының қорытындысы.
2
6.
Педагог таңдауы бойынша репертуар.
Орыс – «Кадриль» биі, қазақтың жұп биі – «Вальс бақыт құшағында», мексикан биі– «Сапатео», поляк билері – «Краковяк», «Куявяк», «Мазурка», молдаван биі – «Хора».
Барлығы
72
8-сынып. Бірінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену.
1. Қолдар үшін Preparation(1 тактіге, музыка өлшемі 2/4).
2. Demi және grandplie тура қалыптар бойынша (музыка өлшемі 3/4, 2/4, 6/8):
demi plie (1 тактіге); grand plie (2 тактіге); Port de bras, толқын.
2. Battement tendu (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4): өкшемен 90о-қа;
әрекеттегі аяқтың өкшесімен еденде сырғып.
3. Battement tendu jete (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): pointe аяқ ұшымен және өкшемен.
4. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre (1 тактіге, музыкаөлшемі 2/4, 3/4): тірек аяқтың өкшесін ауада бұрып; қарғи отырып дайындалу.
5. Pas tortilla (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): бір және екі рет жайлап секіру арқылы.
6. Battement fondu (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): өзіне тән жаттығу 90о-қа.
7. Дайындық жаттығу.(1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): секіре отырып дайындалу; секірудегі мықынға арналған жаттығу.
8. «Веревочка» тәсілі (1/2 тактіге, музыка өлшемі 2/4): бір рет кері қарай жасалатын; бұрылуда.
9. Flic-flac (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): tombe-coupe арқылы бір және екі рет соғып.
10. Тарсылдату (музыка өлшемі 2/4, 3/4): «фламенко».
11. Battement developpe (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): секіру арқылы.
12. Grand battement jete (1 тактіге, музыка өлшемі 2/4): balancoir аяқты соза керу арқылы.
13. Тұла бой және қол үшін Port de bras.
14. Аяқты астыға бүгіп секіру.
18
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену
1. Айналымдар: 3-ші еркін қалып бойынша айналым (бір аяққа отырып-жүріп); tour en dedan диагональ бойымен; бигунец (бұрылып жүгіру); жай секіріп; өкшемен еденді ұрып.
2. Шапалақ және шапалақтау (екі реттен): сырғытып соғу – мықынға ұру және шапалақтау; сырғытып соғу –мықынға екі рет ұру.
16
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену
1. Қиыстырылған қимылдар: «Бас киім»; «Беташар»; «Секірулер»; «Қарғулар»; «Домбыраны ұстап отыру»; «Домбыраны жоғары ұстау».
16
3.
Сыған биінің элементтерін оқып-үйрену.
1. Тұла бой, бас және қолдардың күй-қалыптары.
2. Аяқ қалыптары.
3. Толқынданған қол қимылдары (сегіздік).
4. Юбкамен түрлі қимыл-қозғалыстар жасау.
5. Жабық және ашық күйдегі табанды бұра отырып, бүйірлеп жүру.
6. Алға және артқа ауыспалы қадам жасау.
7. Өрім түрінде оңға және солға жасалатын қимылдар.
8. Бір аяққа отырып-жүрудегі айналымдар.
9. Por de bras тұла бой үшін.
10. Кең жүгіру адымдары.
11. «Чечетки» қимылдары (flic-flac) жай секіре отырып және бір орында қадам жасай отырып.
16
4.
Бақылау сабағы
Бірініші жарты жылдық қорытындысы.
2
Барлығы
64
8-сынып. Бесінші оқу жылы. Екінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену
1. Demi және grand plie тура қалыптар бойынша: «Восьмерка» (сегіздік); por de bras, толқын.
2. Battement tendu:мықынды 90о-қа бұра отырып.
3. Battement tendu jete: бірінші қалыптағы plie-ге өтіп, тірек аяқты өкшесімен соға отырып жасау.
4. Rond de jambe par terre және rond de pied par terre:қарғи отырып жасау.
5. Pas tortilla:секіріп бір және екі реттен соғу.
6. Battement fondu:tize-bouchon жарты башпаймен.
7. Дайындалу жаттығу: секірумен дайындалу; секіру арқылы мықын үшін жаттығу.
8. «Веревочка»: кейін қарай, екі реттен орындалу; бұрылуда.
9. Flic-flac:секіріп орындалу;«желпуіш» ауада 1/8 такт-ге.
10. Тарсылдату: «фламенко».
11. Battementdeveloppe: қарғи отырып.
12. Grand battement jete: balancoir.
1. Тұла бой мен қол қалыптары.
2. Аяқтың негізгі қимылдары мен адымдары: бір орында үш реттен қадам басып жүгіру; аяқты тізе тұсынан лақтыра отырып жүгіру;аяқ ұшын еденге соғып секіріп кетту.
3. Аяқты өкшесінен ұшына ауыстырып 5 қалып бойынша аяқ ұшымен секіру.
4. Жұмсақ Grand battement қозғалыс кезінде.
20
3.
«Домбыра» қазақ биі элементте рін оқып-үйрену
1. Домбыра ұстаған қол мен тұла бойдың күй жағдайлары:
1-жағдай – бір қол 3-қалыпта алақаны жоғары қаратылған, екінші қол 1-қалыпта, қолдың білезік буынымен жоғары және төмен сермеледі, ол домбырада ойнауды бейнелейді; 2-жағдай – бір қол 2-қалыпта шынтақтан бүгілген, екінші қолмен «сегіздік» жасайды; 3-жағдай – бір қол 2-қалыпта шынтақтан бүгілген, екінші қол білезік буынымен сол иық деңгейінде сыртқа қарай айналдырылады; 4-жағдай – бір қол 2-қалыпта шынтақтан бүгілген, екінші қол оң иықтан сол иыққа қарай және кері қарай толқынданған қимылдар жасайды; 5-жағдай – бір қол 2-қалыпта шынтақтан бүгілген, екіншісі де шынтақтан бүгілген және оң иықтан жоғары көтерілген, білезік буыны төмен түсірілген, өзінен әрі және өзіне қарай бұлғап сермейді.
1. Адымдар: өкшеден басталатын ауыспалы адым; аяқтын өкшеге қарай ашылу және бұрылу қадамы; оңға және солға бұрылу қадамдары; өкшемен соғу және кері шегіну арқылы қадамдар; бір аяқпен еденді ұрып жүру және аяқты айқастырып басу; кері шегініп және аяқты ауада көтеріп жүру.
16
4.
Өзбек биі элементтерін оқып-үйрену
1. Қол қалыптары.
2. Аяқ қалыптары.
3. Иілу, бүгілу.
4. Қол буындарының қимылдары: білек тұсынан бүгілу және жазылу; білек тұсының ішке және сыртқа бұрылуы; саусақтармен шерту; алақанмен шапалақтау.
5. Қол қимылдары: қолды түрлі қалыпқа жайымен ауыстыру; ерекше мән берілген қол сермеулері; шынтақтан бүгілу және жазылу; иықтан басталатын толқынданған қимылдар.
6. Иықтардың кезектескен және бірлескен қимылдары: алға, артқа;қысқа қимылдар – жоғары-төмен;айналмалы қимылдар;тез жасалатын қимылдар – (дірілдету).
7. Бастың бір жақтан екінші жаққа қозғалу қимылдары.
8. Адымдар: алға қарай жүру, кейіннен аяқты еденмен сырғаната отырып жүру;бір орында кезек-кезек қадам басу, бір аяқ толық табанмен, екінші аяқ дарты башпаймен.
9. «Гармошка».
10. Бір тізерлеп немесе екі тіземен отыра кету.
11. Бір аяқпен тұрып, екінші аяқты алға созып, тұла бойды артқа шалқайту.
16
5.
Емтихан сабағы
5-оқу жылының қорытынды аттестациясы.
2
6.
Педагог таңдауы бойынша репертуар
Орыс биі – «Сибирская кадриль», қазақ биі – «Былқылдақ», испан биі – «Арагонская хота», молдаван биі – «Молдавеняска», шығыс биі.
Барлығы
72
9-сынып. Бірінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену
1. Rond de jambe par terre:еденде сегіздік жасап.
2. Flic-flac: қарғып және мықынды бұрып.
4. Battement developpe:секіріп; tour арқылы en dehor және en dedan.
5. Grand battement jete:balancoir тізеге отырумен үйлестіріп.
14 с.
2.
Орыс биі элементте рін оқып-үйрену
1. Шапалақ ұру:етік қонышынан екі қолмен ұру; созылған аяқтың қонышынан ұру; жай секіре отырып, етік қонышынан алдынан және артынан кезек-кезек ұру.
2. Толық отырып-тұру: етік қонышының табанынан, алдынан және артынан ұру арқылы отырып-тұру;«ползунок» тәсілі – қолға тірелу арқылы; «метелочка» тәсілі.
3. Айналымдар: секіру кезінде аяқты астыға бүгіп ауада бұрылу; өкшемен «пируэт» жасау.
26 с.
3.
Қазақ биі элементте рін оқып-үйрену
1. Қиыстырылған қимылдар: «Домбыраны тура ұстау»;
тізеден тізеге секіру; «Бүркіт» - бүгілген аяқтармен секіру және тізеге отыру; «Қанаттар».
2. Шолпы ұстаған қол қимылдары: өзінің алдынғы жағында шолпыны сыңғырлату; шолпыны бастан жоғары сыңғырлату.
3. Шет жағына бағытталған қадам басу.
4. Өкшеден бастап алға қадам жасау және екінші аяқтың ұшымен еденді ұру.
5. Жұп пен билеуде иықтан иыққа бұрылу.
6. Бір аяқ оңға жылжып өкшеден басталатын қадам жасайды, екінші аяқ оған жақындатылады.
7. Аяқтарды бір-біріне тақап алға-артқа, оңға-солға жасалатын қадамдар.
8. Ауыспалы қадам.
9. Би суреттері: тізіліп жүру; ұлу тәрізді; жұлдызша тәрізді;
жартышеңбер.
28 с.
4.
Поляк биі элементтерін оқып-үйрену
1. Аяқ қалыптары мен орналасуы.
2. Бидегі қолдың орналасуы.
3. Қолдың толқынданған қимылдары.
4. «Кілт» - өкшемен еденді ұру:бір және екі реттен.
5. Pasbalance.
6. «Голубец» тәсілі.
7. pasgala - мазурканың негізгі қадамы.
8. pasmarche – жеңіл жүгіру.
9. Тізеге отыру.
10. Жұптасып айналу.
11. Тура қалпында 45о-қабағытталған «Кабриоль».
12. Қорытынды: қарапайым және екі еселенген.
13. «Переборы» –1-ші тура қалып бойынша бір орында үш ретқадам басу.
28 с.
Испан биі элементтерін оқып-үйрену
1. Бидегі бас және қол қалыптары.
2. Қолдарды түрлі күй-жағдайға ауыстыру.
3. Аяқ қалыптары мен орналасуы.
4. Жартылай отырып-тұру кезіндегі тура қалыпта алға қозғала отырып жасалатын ұзартылған адымдар.
5. Croisee арқылы алға қадам жасаған аяққа шағын салмақ түсіріп, шеңбермен жүру.
6. Croisee арқылы артқа қадам жасаған аяққа салмақ түсіріп, шеңбермен жүру.
7. Тура қалып бойынша өкшемен тарсылдатқан қадамдар.
8. Өкшемен және жарты башпайлармен тарсылдату.
5.
Бақылау сабағы.
Бірініші жарты жылдықтың қорытындысы.
2 с.
Барлығы
64
9-сынып. Алтыншы оқу жылы. Екінші жартыжылдық
№
Бөлім
Тақырып
Сағат саны
1.
Станок жанындағы жаттығуларды оқып-үйрену.
1. Rond de jambe par terre rond de pied par terre: ауада сегіздік жасау; еденде сегіздік жасау.
2. Flic-flac: «желпуіш» 1/16–ке еденге және ауға.
3. Flic-flac: қарғып және мықынды бұрып.
4. Flic-flac: қарғып және мықынды бұрып.
5. Battement developpe: tour арқылы en dehor.
6. Battement developpe:қарғи отырып; tour арқылы en dedan.
7. Battement developpe:ауадағы tourарқылыendehor.
8. «Веревочка» тәсілі: қарғи отырып.
9. Grandbattementjete: шеңбер бойымен батман.
10. Grand battement jete: balancoir тізеге отырумен үйлестіріп.
18
2.
Орыс биі элементтерін оқып-үйрену
Толық отырып – тұру: «доп» - 1- ашық қалып бойынша негізгі түрі; «доп» - 1- ашық қалып бойынша аяқты бүгіп; «ползунок» тәсілі – сырғи отырып өкшенің қырына ауысу.
2. Шапалақ ұру: етік қонышынан екі рет сырғытып ұру; етік қонышынан ұру және сырғытып шапалақтау.
3. Айналымдар: «мельница» тәсілі; «обертас» тәсілі.
4. Толық отырып – тұру: «закладка» тәсілі - бір орында; «ползунок» тәсілі - бір жағына.
Трюк элементтері: «Щучка» тәсілі - түзу және бүгілген аяқтармен; «Кольцо» тәсілі; «Разножка» тәсілі – ауада; «Колесо» тәсілі - бір қолмен.
20
3.
Қазақ биі элементтерін оқып-үйрену
1. Қол қимылдары мен қалыптары: 3-қалып; 5-қалып;
жұптасып билеудегі айқасқан қолдар.
1. Адымдар мен қимыл – қозғалыстар:«гармошка» тәсілі;
аяқ ұшынан ауыспалы қадам; өкшеден ауыспалы қадам;
«Киіз үй керегесі», «Беташар»; «мойын» қимылы; жай секіру және қол астынан айналу; арттан, алдан және оңға қозғала отырып табан жастықшасымен ұру арқылы адымдау; иілу.
3. Ер-балалар қимыл-қозғалыстары: бір аяқтан екінші аяққа секіріп түсу; 2-қалыпқа секіру және аяқты өкше жағына қарай ашу; 1-ашық қалып бойынша аяқты астыға бүгіп секіру; 1-тура қалып бойынша толық отырып-тұру және аяқты алға қарай ауаға ашу.
4. Аралас қимылдар: «Домбыра оң жақта »; «Өкшеден бастап жүру»; «Сырғыған қадам және өкшемен еденді соғу»; «Қарғу».
16
4.
Грузин биі элементтерін оқып-үйрену
1. Аяқ қалыптары.
2. Қол қалыптары.
3. «Хелсартави»:қолдың білезік сүйектері буындарының қимылдары (ішке, сыртқа);шағын айналымдар (әйелдер үшін);білекті толық айналдыру (ерлер үшін).
4. Қол қимылдары: түрлі қалыптарға жайымен ауысу;
«Картули»; «Давлури»; «Самтиулуро» - қолдарды сермей отырып бүгу, бір қолды алдыңғы жақтан (кеуде тұсында), екінші қолды арт жақтан (белдік деңгейінде); «Чагреха» - білектердің дөңгеленіп келіп кезек-кезек ауыспалы қимылдары (ерлер үшін).
5. Адымдар: «Сада сриала» - толық табанмен алға адымдау, кейіннен жарты башпайлармен сырғыған екі қадам жасау; «Ртуала» - алға бір қадам сосын екі қадам жасау, оның біріншісі - жарты башпайлармен, ал кейінгілері – толық табанмен жасалады;«Мухлура» - алға бір қадам жасап аяқты сонынан сырғыта отырып және сонымен қатар тура қалпында екінші аяқ тізе тұсынан бүгіледі; «Свла» - аяқ табанының жастықшасымен еденге ұра отырып, жарты башпайлармен бір орында үш рет қадам жасау (алға, бір жағына, артқа және өзін айнала жылжи отырып).
6. «Гасма» - аяқтың сырғытылған қимылдары: «Сада сриала» - кесе-көлденең алға қарай үш рет сырғу;
«Сарули» - екінші аяқтың ұшына тіреліп тоқтап үш рет кезектестіріп сырғу; «Чакрули» (5-тура қалып бойынша бір аяқтың жарты башпайларымен арт жақтан соғу және алға қарай екі рет сырғу арқылы кезек-кезек соғу).
7. «Чаквра» ( аяқпен соғу қимылдары (ерлер үшін)): «Сада»
- бір аяқпен екі рет жай секіру, екінші аяқ өкшеге қойылып келесі қимыл бойынша екінші аяқ аяқтың ұшына қойылады; «Пехшлили» (2-жабық қалыптағы жарты башпайға секіріп түсу арқылы 5-ашық қалып бойынша жартылай отырып-тұру қимылдары).
16
5.
Бақылау сабағы
Алтыншы оқу жылының қорытындысы
2
6.
Педагог таңдауы бойынша репертуар
Молдаван биі – «Сырба», испан биі – «Фламенко», грузин биі – «Картули», поляк биі – «Краковяк», венгр биі – «Пантазоо» және тағы басқалары
