Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| Айқын түрi.
Бұл тетаниянын жиi кездесетiн түрi – ларингоспазм (дауыс жарықшақтануы) – баланың айқайлаған, жылаған кезiнде бiлiнетiн көмейдiң құрысуы, Ол ауа жұтудың қиындауымен көрiнедi. Көмей түгел жабылса, сәби түрi қошқылданып, цианоз байқалуы мүмкiн, қорқу, терлеу, кейде есiнен айырылу болады. Әдетте, көмей құрысу талмасы сәттi аякталады, бiрнеше секундтен соң құрысу тиылып, ауру шуылдата ауа жұтады да, бiрте-бiрте дем алып қалпына келедi. Бiр күнде талма бiр-екi рет қайталануы мүмкiн. Сирек те болса кездесетiн – карпопедальдық құрысу – табан мен қол еттерiнiң тоникалық құрысуы. Ол ұзақ, бiрнеше сағатқа, кейде бiрнеше күндерге созылуы мумкiн. Бұл кезде қол денеге жабысып, ал қолдың басы иiлiп, ІІ-ІІІ-саусақтары құрысудың «акушер қолына» ұқсас болады. Тiзесі жартылай бүгiлiп, табаны салбырап (реs eguinus – «ат табаны») тұрады. Кейде емшектегi балалардың қысқа уақытқа зәр шығаруы қиындайды, бұл несеп, iшек, кеңiрдек жұмсақ еттерiнiң ұзақ уакыттық құрысуының көрiнiсi. Көздiн, жақтың, мойын бұлшықеттерiнiң тартылуы көздiң уақытша қылилануына, жақтың қарысуына, мойынның ригидтiлiгіне әкеледі. Жүрек бұлшықетiнiң құрысуы кейде өлiмге әкелуi де мумкiн, сол сияқты дем алуды реттейтiн еттердiң құрысуы тынысты мүлдем тоқтатып тастау қаупiн туғызады. Тетанияның ауыр түрi – эклампсия. Ол клоникалық-тоникалық құрысу түрiнде білінiп, сәби есiнен танып қалады. Сирек кездеседi. Бұндай құрысу талмасы, әдетте, беттен басталып, жаққа ауысады және дем алу бұлшыкеттерiмен қоса дене еттерiнiн бәрiне таралады, осының салдарынан дем алу нашарлайды, цианоз пайда болады. Бұлшықеттің ретсiз дiрiлi салдарынан бала денесi түгел қалтырайды, тыныстық және дыбыстық бұлшықеттiң құрыусы нәтижесiнде өксуге ұқсас дем алып, цианозға ұласады. Баланың басы артка шалқайып, бетi қисайып, аузынан көбiк шығып, бүкiл денесi ырғақты түрде селкiлдейдi. Тамыр соғуы жиiлейдi, ерiксіз тыс зәр, нәжiс бөлiнедi. Көз қарашығы үлкейiп, жарықты сезбейдi. Талма ұзактығы қысқа, 20-30 секундқа дейiн созылады. Кейде талма бiрнеше сағат бойы жиi-жиi қайталануы мүмкiн. Спазмофилияның эклампсиялық түрiн анықтау біршама қиын. Құрысу белгiсi жұқпалы ауруда улану, қояншық және мидың зақымдалуы салдарынан болатын құрысуға ұксас болады. Диагноз қою үшiн баланың жасын, рахит белгiлерiнiң бар-жоғын, тамақтану жайын анықтау, жыл мезгiлiн ескеру аса маңызды. Механикалық және гальваникалық қозғыштық (беттiк феномен, Труссо мен Эрб белгiлерi), гипокальциемия, гиперфосфатемия, алкалоздың шешушi мәнi бар. Диагнозы және ажырату диагнозы. Көмей құрысуын стридор, көмейдiң жалған қабынуы, көкжөтел сияқты аурулардың ажырату қажет. Спазмофилияның құрысуға бейiмдiлiгi бар және құрысулармен ұштасатын гипокальциемия көрінісімен ажыратады. Олар: өмiрiнiн алғашқы күндерiндегi тетания (қалқаншамаңы бездерiнiң құрсақiшiлiк қызметiнiң әлсiреуi, кальцийдiң және паратгормонның ана қанында көптiгi және т.б.), сонымен қатар, сиыр сүтiн берiп жасанды тамақтандыруға тез арада көшiргенде, шығатын екiншiлiк гипокальциемия. Буның білінуінің басқада себептерi болуы мүмкiн: үстемелi дем алу нәтижесінде респираторлық алкалоз бен иондалған кальций денгейiнiң төмендеуi, 226 қайталамалы құсулар мен iш өтулер, созылмалы бүйрек жетiспеушiлiгi, натрий бикарбонатымен бақылаусыз емделу нәтижесінде пайда болатын ацидоз және кальцийдi аз бергенде дамитын ятрогендiк тетания. Конституция аномалиялары мен энергия алмасу бұзылыстары, ацидозбен (В, В 6 витаминдерi, АТФ аздығы) қабаттасқан постгипоксиялық энцефалопатиясы бар, төрт жасқа дейiнгi балалардағы фебрильдiк құрысулардың жоқ екендiгiне көз жеткiзу керек. 38,5 градустан жоғары гипертермияда байқалатын құрысулар жыл мезгiлдерi мен рахит белгiлерiнде байланысты болмайды, оларға қандағы биохимиялык өзгерiстер де тен емес. Жасырын спазмофилия белгiлерi iштен бiткен және жүре пайда болған шын гипопаратиреоидизмге ұксас. Соңғысы баланың жасына, жылдың мерзiмiне немесе рахит белгiлерiнiң бар-жоғына байланысты емес және гиперестезия, ақыл-ой дамуының кешiгуi, ЭЭГ-дағы өзгерiстермен сипаталаттын неврологиялық бұзылытстар, тұрақты блефарос- пазм, хрусталиктiң бұлдырлануы сияқты көздiң анық өзгерiстерiмен және үнемi қайталап тұратын диарея, стеатореямен білінетін кызметiнiң бұзылыстарымен бірге бiлiнедi. Жалған гипопаратиреодизмде де, яғни паратгормон жеткілікті болғанымен, бүйрек өзекшелеріне оның тиісті әсері болмағандада, шын гиперпаратиреодизмдегі бет әлпетнің жалпақтығы, аласа бойы, денесінің кішкенелегі, табан сүйектерінің қысқалығы, метафиздегі бұдырлар, жұмсақ тіндегі кальцинаттар диагнозды дәл қоюға жәрдем береді. Анасының екіқабат кезіндегі токсикоз, эклампсия, эндокриндік өзгерістері, науқас қанындағы магний деңгенйінің төмендеуі де тетания синдромына себеп болуы мүмкін. Емі. Ауыр түрдегі жалпылама, клоникалық-тоникалық құрысулар, ларингоспзам жә- не тынысы бітіп, ес жоғалту ұстамасы тез жандандыру шараларын қажет етеді: жасанды дем алдыру, 100% оттегі, құрысуды тарататын дәрі-дәрмектер беру. Әсіресе тәуір әсер беретін 0,5% седуксен бұлшық етке жіберіледі. Тездетіп қандағы кальций деңгейін анықтаған соң 10% кальций хлоридін немесе глюканатын 0,05 -0,5-1,0 мл венаға жібереді. Кейін оны ішкізеді. Нейроинфекциямен ажырату үшін жұлын пункциясын жасайды. жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|