Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| Клиникалық көрінісі.
Құрсақ ішілік инфекциялануға күмәнді жағдайлар көп уақытта жұқпалы аурулардың дамуына әкелмейді. Жаңа туған нәрестенің құрсақ ішілік инфекция- лануының клиникалық көріністерінің жиілігі микроорганизмнің қасиетіне, анасынан ұрыққа берілуі мен жұғу жолдарына байланысты. Барлық құрсақ ішілік инфициялану орташа алғанда 10% құрайды (таралу диапазоны 5-50%). Инфекция бала өмірге келудің алдында ғана жұққан болса, құрсақ ішілік инфекцияның клиникалық көріністері полиморфты және жедел өтеді. Бұл интоксикация, жайылған инфекция көрінісімен, әр түрлі мүшелердің зақымдалу симптомдарымен көрінеді. Көп жағдайда құрсақ ішілік инфекцияның айқын көріністері жоқ, басқа аурулардан ерекшеленбейді. Аурудың бастапқы көріністері алғашқы күннен бастап анықталады, немесе кеш білінуі де мүмкін. Туған кезде жағдайы ауыр болады. Неонатальды кезеңдегі құрсақ ішілік дамудың тежелуі, гепатоспленомегалия, сарғаю, бөртпелер, тыныс бұзылыс белгілері, жүрек-тамыр жетіспеушілігі және ауыр неврологиялық бұзылыстар инфекция көріністері болып табылады. Интоксикация симптомы жиі, нәрестенің алғашқы салмақ жоғалтуымен білінеді, көлемді құсу, ОНЖ-нің тежелу синдромы, бұлшық ет гипотониясы, тері калоритінің бозғылттығымен айқындалады. Осы симптомдардың ішінде лоқсу және құсу синдромы тұрақты болып келеді және көп салмақ жоғалтуға әкеледі. Тыныс бұзылыстарының құрсақ ішілік пневмония немесе өкпе ателектазымен жүреді (ол әсіресе шала туған нәрестелерде, генезі инфекциялық). Бірнеше күннен соң ателектаз фонында постнатальды пневмония дамиды. Геморрагиялық синдром нәресте өмірге келгеннен соң бірнеше күннен соң геморрагиялық бөртпемен және бас сүйек ішілік қан құюлармен айқындалады. Бұл синдром негізінде тромбоцит санының азаюы, К витаминге тәуелді қан ұю факторлары және капиллярлардың токсикалық зақымданулары жатады. Анасында Верльгоф ауруы және иммунологиялық сәйкессіздігі болмаған жағдайдағы жаңа туған балалардың алғашқы күндеріндегі тромбоцитопения құрсақ ішілік инфекция бар екенін көрсетеді. Сарғаю синдромы гепатит және конъюгациялық немесе гемолитикалық генездегі гипербилирубинемия белгілері негізінде дамиды. Құрсақ ішілік инфекцияның көрінісі ретінде анықталған конъюгациялық гипербилирубинемия (тіке емес билирубиннің 250 203 мкмоль/л – ден артып өсуі) кей жағдайда бауырдың гипоксиялық зақымдалу нәтижесінде де кездесетінін ұмытпаған жөн. ОЖЖ зақымдалуы неврологиялық белгілер тежелу немесе қозғыштықпен айқында- лады. Бұл белгілердің даму негізінде энцефалит, бас сүйек сауыты ішілік қан құйылулар, немесе іріңді менингит жатады. Энцефалит диагнозы қойылған нәрестеде неврологиялық симптомдар (әсіресе құрысу синдромында) интоксикацияның болуымен және ликворда белоктың (1,65 г/л және жоғары) мөлшерінің көбеюімен сипатталады. Бұл кезде цитоз сәл жоғарылаған немесе қалыпты болады. Бас ішілік қан құйылу жасы 4 күннен аспаған нәрестелердің ликворында айқын гемолиз байқалғанда диагностикаланады. Бас ішілік қан құйылу құрсақ ішінде және туғаннан кейін дамуы мүмкін. Сондықтан кей жағдайларда негізгі диагноздың дұрыс анықталмауы мүмкін. Құрсақ ішілік инфекцияның асқынуы болып табылатын миға қан құйылу белгілері негізгі ауру ретінде анықталуы мүмкін. Клиникалық көрінісінде түрлі құрсақ ішілік инфекциялардың симптомдары көбіне бір-біріне ұқсас келеді, дегенмен де әрқайсысының өзіндік ерекшеліктері бар, олар төменде көрсетілген. Құрсақ ішілік инфекцияның диагностикасы ҚІИ - диагностикасы өте маңызды мәселе. Бір жағынан уақытында анықтай алмау, уақытында ем жүргізбеу, екінші жағынан гипердиагностика негізсіз антибактериальды ем жүргізуге ықпал етеді. Бұл ұрық үшін қауіпті. Жүктілік кезіндегі клиниалық көріністердің айқындалмауы лабараториялық зерттеу әдісінің маңызын арттырады. Барлық лабораториялық диагностика әдістерінің өзіндік маңызы және кемшіліктері бар. Диагностикалық мақсатта әдістерді қолдану әр мекеменің мүмкіншілігіне байланысты. Ультрадыбыстың зерттеу әдісінің де маңыздылығы зор болып табылады. Ұрықтың құрсақ ішілік инфицияланудың УДЗ белгілері болып табылады: плацентит, плацентаның уақытына сай жетілмеуі, құрсақ ішілік дамудың қалыс қалу синдромы, іш көлемінің ұлғаюы, ұрық маңы суының көбеюі, ұрықтың гепатомегалиясы есептеледі. ҚІИ-ға күмәнданған жағдайда нәресте туылғаннан соң толық зерттеу әдістері жүргізіледі: тромбоцит саны есептелінген қан анализі, зәрдің клиникалық анализі, қандағы белок, белоктың фракцияларын анықтау, С-реактивті белок, кеуде қуысының рентгенографиясы. Мұрын, жұтқыншақ жұғындыларынан, көзден, жұлын суынан, қаннан, зәрден қоздырғыштарды табу ҚІИ диагнозын дәлелдейді. Арнайы емес ҚІИ-нің диагностикалық әдісіне нейтрофилдердің функциялық қасиетін анықтау жатады. Вирустар, микоплазма токсоплазмаларды анықтауда серологиялық реакция қолдана- ды. Ол қан сары суында арнайы антиденелер және олардың титрін анықтау арқылы жүзеге асады. Серодиагностикада үшін: комплемент байланыстыратын реакциясын (КБР), бояу реакциясын қолданатын Себин-Фельдман реакциясы (СФР), тікелей емес гемаглютинация әдісі (ТеГАӘ), иммуноферментті анализ (ИФА). РСК және ТеГАӘ 15%-ке дейін сезімтал. ИФА әдісі патологиялық материалдардағы қоздырғыштардағы антигендерді және антиденелерді анықтау ферментативті фотометриялық тәсіл арқылы жүргізіледі (ИФА- анализатор). Бұл әдістің сезімталдылығы 40-тан 80 %-ке дейін. Серологиялық диагностика жүргізу кезінде жалған нәтижелі анализдер де болуы мүмкін. Бұл түрлі вирустар белогы және вирустық, клеткалық белок арасындағы антигендердің қиылысу негізінде дамиды. Сонымен қатар жаңа туған нәрестелерде кей класстағы антигендерге антидене түзілуі анықталмайды. Арнайы диагностикалау әдісіне иммунофлюо-ресценция анализі (ИФА) жаңа туған нәрестелерде жиі төмен болады, себебі: әртүрлі контаминаттардың болуына байланысты. Ал, антигендердің өнімінің сезімталдығының төмендеуі, антиен деңгейінің төмен болуымен түсіндіріледі. Арнайы антиденелер биоденедегі жағындыны арнайы бояу иммунофлюоресценция әдісіне негізделген. Иммунофлюоресценция әдісі (тіке иммунофлюоресценция) негізінде 204 жалтыраған антиген кешенді қоздырғышы арнайы қарсы денені табуда люминесцентті микроскоп арқылы анықталаумен жүргізеді. Тікелей иммунофлюоресценция (ТИФ) арнайы жеткілікті сезімталдығы мен техникалық қарапайымдылығы нәтижесінде кең таралып отыр. Тіке иммунофлюоресценцияның (ТИФ) сезімталдығы клетка өсуінде, диагностикалауда 85-90 %. Соңғы жылдары қоздырғыштарды анықтауда жетілген молекулярлы биология әдісі қолданылады. Қазіргі уақытта медицина тәжірибесінде кеңінен қолданатын әдіс нуклеин қышқылының амплифликациялық полимеразды тізбекті реакциясын қолдану (ПТР). Ин- фекциялық аурулардың геномдық агенттерін қолдану ПТР қолдану, лабараториялық диаг- ностикадағы жеткілікті нәтиже беретін әдіс болып табылады. Әдістің негізгі маңыздылы- ғы жоғары сезімталдылығы. ПТР негізінде алынатын мүмкіншіліктер анализдің жоғары өзіндік сипатында, ұқсас микроорганизмдермен қиылысу реакциясының болмауы және белгілі инфекциялық агентке, ұқсас микроорганизм ДНК-сы және қожайын ДНК-сы болған жағдайда, өзінің ДНК-сын анықтай алатыны және генотипті жүргізе алуы. Қазіргі кезде бұл әдіс автоматтандырылған, сондықтан да сол күннің соңына анализ нәтижесін алуға болады. Түрлі инфекциялық ауруларда анализге келесі клиникалық материалдар алынады: қан, қан сары суы, қанның формалық элементтері, зәр, сілекей, шырыштармен, сілекей сұйықтығы, көпіршік құрамы, мүше мен тіннің биоптаты. ПТР әдісін клиникалық диагностикалауда қолдану аймақтары: Серонегативті жағдайда және ем тиімді болған жағдайда инфекциялық ауруларды ерте диагностикалау мақсатында; Үдемелі, жасырын, өршу және қайталамалы инфекциялық процесстерде. Жүргізілген емді бақылау барысында; Иммунды жетіспеушілікпен жүретін оппортунистикалық инфекцияны диагностика- лау кезінде, серологиялық тексеріс нәтижесімен диагноз қою мүмкіншілігі төмен болған жағдайда; - Серологиялық зерттеу нәтижелерінің күдікті жағдайларында; - Дәрілік заттардың резистенттілігін анықтау кезінде. ДНК-ның диагностикалық әдісі тұқым қуалаушылық ауруларды пренатальды анықтау үшін (муковисцидоз, фенилкетонурия, гемофилия және т.б) және әкесін анықтау үшін тиімді әдіс болып есептеледі.ДНК диагностикалау әдісін кеңінен қолдану, басқа да иммунохимиялық зерттеу әдісін қолдану мен (ИФА, РИФ және басқалар) бірге жүргізіле- ді, бұл бірін-бірі толықтыратын зерттеулер. Ауруды комплексті түрде зерттеу, дәрігерге инфекциялық агент туралы және аурудың иммунды статусы туралы толық мәлімет береді. Бұлар нақты диагноз, этиотропты ем тағайындау мен оны бақылауға септігін тигізеді. жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|