Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы

486 
калық тұрғыдан дизуриялық бұзылыстармен (поллакурия немесе зәр шығарудың жиілеуі, 
зәр шығару сезімінің күшеюі немесе әлсіреуі, зәрін ұстай алмауы). КЗҚ-да пиеолонфрит, 
ЗШЖИ-ға қарағанда зәр синдромында өзгерістер мен активтілік белгілері болмайды.
НЗҚ - жіктеп
 емдеу
үшін екі түрге бөледі 
(122 кесте).
122 КЕСТЕ 
ЗӘР ҚАБЫНЫҢ НЕЙРОГЕНДІ ДИСФУНКЦИЯСЫНЫҢ ӘТРҮРЛІ ТҮРЛЕРІНІҢ 
АЖЫРАТУ КРИТЕРИЙЛАРЫ ЖӘНЕ ЕМІ 
Белгілері, дәрілер 
Гиперрефлекторлы НЗҚ
Гипорефлекторлы НЗҚ 
Зәр қабының тонусы
Зәр шығару саны 
Зәр шығару сезімінің сипаты 
Зәр шығару сипаты 
Зәр қабының көлемі 
Қалдықты зәр 
Асқынулары 
Антихолинэстеразды дәрілер 
Холиномиметиктер 
Холинолитиктер 
Альфа-адреномиметиктер 
Бета-адреномиметиктер 
Альфа-адреноблокаторлар 
Бета-адреноблокаторлар 
Транквилизаторлар 
Ноотоптар 
Трицикликалық 
антидепрессанттар 
Дәрумендер 
Жоғары 
Жиі , аз мөлшерден 
Күшейген, императивті 
сезімдер 
Екпінді 
Азайған 
Жоқ 
Жиі болмайды 
- 
- 
++ 
- 
++ 
++ 
+ 
+ 
++ 
++ 
+ 
Төмен 
Азайған 
Әлсіреген немесе болмайды 
Жәйлап, бірнеше бөліктен 
тұруы мүмкін 
Үлкейген 
Болады 
Жиі ЗШЖИ 
++ 
++ 
- 
++ 
- 
- 
+ 
- 
+ 
+ 
++ 
Ескерту. «-»- тиімсіз; «+»- тиімділігі шамалы; «++»- тиімділігі жақсы 
Апостематозды нефрит
(бүйрек карбункулы) балаларда жедел ауру түрінде, 
дене қызуының өте жоғары болуымен, айқын интоксикация белгілерімен, жалпы 
жағадйы ауыр (құсу, жүрек айну, сусыздану), басталады
. Бүйрек зақымдалған жағында 
Пастернацкий белгісі оң. Зәр синдромында өте шамалы өзгерістерден бастап (абсцесстің 
жинақтаушы жүйеге қосылмаған жағдайда), айқын лейкоцитоурия және бактериурияға 
дейін байқалады. УЗД диагноз қоюға көмектеседі. Экскреторлы урограммада карбункул 
басылу синдромымен, бір немесе бірнеше тостағаншалардың «ампутациямен» білінеді. 
Емдеу үшін антиботикотерапия қолданылады, тиімсіз болса оталау тәсіліне жол беріледі.
Пиелонефритті, бүйрек туберкулезінен
ажырату
керек. Оған тән: 
- анамнезінде туберкулезбен ауыратын науқастпен қатынаста болғаны анықталады; 
- туберкулинмен тірілік сынама оң; 
- өкпе рентгенографиясында арнаулы қақымдалуы мүмкін; 
- зәр түнбасында туберкулез микобакткриясы анықталады; 
- зәрде әдетте, гематурия басым келеді. 
Пиелонефриттің диффузды гломерулонефриттен ажыратуы 
123 кестеде
берілген. 
123 КЕСТЕ 
ДИФФУЗДЫ ГЛОМЕРУЛОНЕФРИТ ПЕН ПИЕЛОНЕФРИТТІҢ АЖЫРАТУ 
ДИАГНОЗЫ 
Белгілері 
Жедел гломерулонефрит 
Пиелонефрит 
Арудың басталуы 
Стрептококкты инфекциядан, Жедел бактериялық және 

487 
Дизурия 
Белдің ауырсынуы 
Дене қызуы 
Зәр синдромы:
Зәр анализі 
Диурез 
Салыстырмалы тығыздық 
Зәр себуі 
Қан креатинині, 
мочевинасы 
Ісіктер 
Гипертензия 
Бүйрек сүзу функциясы 
Бүйрек морфологиялық 
өзгерістері
скарлатинадан, ОРЗ-дан 
кейін 2-3 аптадан соң 
басталады. 
Тән емес 
25-30% науқастарда
Қалыпты немесе
субфебрильді 
Гематурия, цилиндрурия, 
алғашқы 2-3 күнде 
лейкоцитоурия 
Олигоурия 
Қалыпты немесе жоғары 
Әрқашан стерильді 
Жоғары 
Тән 
Науқастардың көбінде 
Төмен 
Шумақ капиллярларының 
зақымдалуы, шумақ 
капсуласы жасушаларының 
пролиферациясы 
вирустық инфекциялар 
фонында басталады 
Тән 
Науқастардың көбінде 
Фебрильді немесе 
субфебрильді 
Лейкоцитоурия, 
бактериоурия 
Қалыпты немесе полиурия 
Қалыпты немесе төмен 
85% -да оң 
Қалыпты 
Болмайды 
Тән емес 
Қалыпты 
Негізінен бүйрек 
интерстициальды тіндерінің 
зақымдалуы 
Пиелонефрит, көбіне зәрмен аминоқышқылдардың (тәулігіне қалыпты – 0,001-0,005 
г\кг), кальцийдің (қалыпты 0,004-0,008 г\кг, тәулігіне 300 мг-нан артық емес),
фосфаттардың (тәулігіне қалыпты 0,01-0,04 г\кг, 1 граммнан төмен), оксалаттардың 
(тәуліктік қалыпты – 0,001 г\кг, тәулігіне 40 мг-нан төмен), зәр қышқылының (1 жастан 
асқан бала-ларда тәулігіне 0,09-0,12 ммоль\л, тәулігіне 20 мг\кг-ден артық емес) тәуліктік 
экскрециясының артуы тән болып келетін, тұқым қуалайтын тубулопатиялардың асқынуы 
болып келеді.
Емі. 
Тәртібі: Жедел кезінде төсек тәртібін сақтап, жылы жерде болуы керек, 
аэрация (ашық дәлізде ұйықтау, ұзақ уақыт таза ауада болу), мұқият күтіну, тыныштық 
сақтау керек. Дене қызуы қалпына келіп, жалпы жағдайы түзелгесін массаж бен ЕДТ 
тағайындалады. Кеңеюі және айналу. 
Диета: Тағайындалғанда, пиелонефриттің активтілігін ескеру керек. Қызба, 
дизуриялық бұзылыстар және интоксикациямен жүрген созылмалы пиелонефриттер және 
жедел пиелонефритте 7-10 күн бойына белогы шектелген сүт-өсімдік диетасы /1,5-2,0 
г/кг/ тағайындалады және тұздар тәулігіне 2-3 г-дай болуы керек. Аурулардың жағдайы 
жақсарған соң, диетаны белок-май, көмір-су құрамын жасына сәйкес етіп, тағайындайды. 
Тұзды, қуырылған тағамдар, бұрыш, қыша беруге болмайды. Тамақты күніне 5-6 рет 
ішу керек. Жасқа дейінгі балаларда ана сүтімен тамақтандырып, жеміс-жидек, көкөніс 
берген дұрыс. Жастан асқан балаларға сүт, сүзбе, айран, қаймақ, сыр, піскен сиыр етін, 
тауық етін, сорпа, ботқалар, жеміс-жидек, компот, морстар беру керек. Өсімдік 
тағамдарын әрбір 5-7 күн сайын тағамдармен алмастырып берген дұрыс. 
Зат алмасу бұзылыстары кезінде дамыған пиелонефриттің диетасының орны бөлек. 
Оксалуриядан кейін қымыздық қышқылына бай тағамдарды бермей, диетаға піскен ет, 
балық, картофель, капуста, жарма қосу керек. Бұндай науқастарға В
1
-В
6
витаминдері, 
минеральды сулар /Смирнов, Славяндық, Ессентуки/ берген дұрыс. 

488 
Несепқышқылы диатезінде (уратурияда) пурин негіздері аз тағамдар беріледі: 
бауыр, ми, бөтеке т.б. беруге болмайды. Сүт-өсімдік диатезі тағайындалады, себебі бұндай 
тағамдар несептің сілтілігін қамтамасыз етіп, тастың пайда болуына жол бермейді. 
Фосфатурияда – сары май, капуста, помидор итмұрын тұндырмасы, «Нафтус» 
минеральды суы тағайындалып, сүтпен жұмыртқаның сарысын беруге болмайды. 
Соңғы жылдары антибиотиктерді жалпы ереже бойынша қолданады: антибиотиктер-
ді микробты қоздырғышына қарсы әсер етуіне байланысты іріктеу, несептегі микрофлора-
ларға сезімталдығын, фармакокинетикалық ерекшеліктерімен, олардың нефротоксикалы-
ғына байланысты әсерінің болмауы жатады, себебі дәрінің бұндай әсерінен абактериальды 
интерстециальды нефрит дамуы мүмкін. Нефротоксикалық антибиотиктерге: монамицин, 
полимиксин, канамицин, стрептомицин, метицилин жатады.

жүктеу/скачать 11,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: