Барлығы – 180 сағат

Шіркеулік жанрдың логикалық ашылуына жоғарғы топтық драматургияның сарайлық және ХV ғасырдың аяғы мен ХVІ ғасырдың бас кезіндегі мектебі – гуманистік театрдың дамуына студенттердің көңілі тереңірек аударылады.

Әсіресе Испан халықтық театрының атасы – Лопе де Руэда (1510-1565) шығармашылығының мәнділігі студенттерге түсіндіріледі. Оған кейінгі испан драматургиясының дамуы Сервантес (1547-1616) драматургиясына байланысты болады. Бұл тақырыпты толық түсіну үшін оның драматургиясындағы екі ұдай өрбіген тенденцияны айқындаймыз.

1. 
   Реконкистік эпостың түп нұсқасындағы үйрету драматургиясы негізіндегі батырлық драма.
   
2. 
   Интермедия халықтық фарс.
   

Рохас Ф. Де Селестина «Трагикомедия о Калисто и Мелибее».

Сервантес М. «Нумансия», «Саламанская пещера», «Театр чудес».

Лопе де Вега «Фуэнте Овехуна», «Звезда Севиьи», «Собака на сене».

Тирсо де Молина «Севильский озорник», «Благочестиван Марта», «До Хиль зеленые штаты».

Кальдерон П. «Жизнь есть сон», «Саламейский алькальд», «Стойки принц», «Дама невидимка».

1. 
   Державин К. Вступит.статья в кн. «Лопе де Вега. Избранные драматические произведения» в 2-х т. М., 1955.
   
2. 
   Балашов Н.И. Религиозно-философская драма Кальдерона и идейные основы барокко в Испании – в кн.ХVII век в мировом литературном развитии. М., 1969.
   
3. 
   Симонас В. Вступит.статья в кн. «Тирсо де Молина. Комедии» в 2-х т. М., 1969.
   
4. 
   Узин В.С. Общественная проблематика драматургии Сервантеса и Лопе де Вега. М., 1963.
   

10 кредит сағат

Тирсо де Молинаның (1583-1648) шығармашылығын оқып білгенде оның драматургиясынан Ренессанс католиктік шіркеу оқуының мәдени идеясы негізімен астасқанын баса көрсетеміз. Кальдерон драмаларындағы (1600-1681) моральдік философия шым-шытырығының көтерілгеніне студенттердің көңілін аударамыз.

1. 
   Державин К. Вступит.статья в кн. «Лопе де Вега. Избранные драматические произведения» в 2-х т. М., 1955.
   
2. 
   Балашов Н.И. Религиозно-философская драма Кальдерона и идейные основы барокко в Испании – в кн.ХVII век в мировом литературном развитии. М., 1969.
   
3. 
   Симонас В. Вступит.статья в кн. «Тирсо де Молина. Комедии» в 2-х т. М., 1969.
   
4. 
   Узин В.С. Общественная проблематика драматургии Сервантеса и Лопе де Вега. М., 1963.
   

Хроника, трагедия, комедия жанрларының процесін талдаудың көп мәні бар.

Ағылшын ұлттық дараматургиясының алғашқы драматургиялық шығармаларының туып қалыптаса бастауына алаңдағы халықтық театрдың тәжірибесі, ренессанс драмасының өзіндік үлгі жолы, драматургияның көне және итальяндық үлгілері әсер етті. Шекспирден бұрынғы «университеттің ақыл» жұлдызды топтарының драматургиясы басты тақырып болуы тиіс. Олардың театр қайраткерлік ісінің негізін тауып әсіресе Кристофер Марле (1564-1593) сияқты ең мықты жарқын драматургтың шығармашылығына терең тоқталу шарт.

Олардың шағармаларында гуманистік бағыт халықтың жолымен астасып жатқанын студенттерге түсіндіру керек. Шекспирге дейінгілер ренессанс драмасының жаңа үлгісінің қалағанын баса айту қажет. Әсіресе олардың шығармашылығының басты жетістігі алаң театры жолын жаңа драманың қаңқасы ете білуі болады.

1. 
   Аникст А.А. Театр эпохи Шекспира. М., 1965. Шекспир. Ремесло драматурга.
   
2. 
   Лосев А.Ф. Эстетика Возрождения. М., 1982.
   
3. 
   Морозов М. Кристофер Марло в кн. Морозов М. Избранные статьи и переводы. М., 1954. О Шекспире – вкн.:М. Избранное. М., 1979.
   
4. 
   Стендаль. Расин и Шекспир. Собр.соч. Т.7. М., 1959. Театр французкого классицизма. Пьер Корнель, Жан Расин. М.,1970.
   
5. 
   Бартошевич А. Шекспир в Англии между двумя войнами. В кн. Шекспировские чтения. М., 1980.
   
6. 
   Комарова В.П. Личность и государство в исторических драмах Шекспира. Л., 1977.
   
7. 
   Шведов Ю.Ф. Эволюция шекспировской трагедии.
   

3-ші кезеңде талқылағанда байқағанымыз, драматург шығармаларын сол кездегі тартыс – қайшылықты утопиялық ертегілердей жақсылық жағынан шешуге тырысады. Дүние жүзі театр тарихынан Шекспир шығармашылығының мықты орын алатынын студенттерге түсіндіріледі. Бұл жөнінен әртүрлі қырынан келген жөн: дүние жүзі драматургиясының қалыптасуына Шекспирдің әсері: актер шеберлігі және Шекспир: Шекспир бүгінгі сахнада т.с. қорытындысында ағылшын профессионалды театрының қалыптасуны тоқталған дұрыс. Сол кездегі Шекспир формасының өмір шеңдігін байқаймыз. Алдыңғы қатарлы актерлердің мыс: Ригада Бербедж, Ричард Тарльтон, Вильям келіп ойнау шеберліктерін талдаған жөн болады.

1. 
   Аникст А.А. Театр эпохи Шекспира. М., 1965. Шекспир. Ремесло драматурга.
   
2. 
   Лосев А.Ф. Эстетика Возрождения. М., 1982.
   
3. 
   Морозов М. Кристофер Марло в кн. Морозов М. Избранные статьи и переводы. М., 1954. О Шекспире – вкн.:М. Избранное. М., 1979.
   
4. 
   Стендаль. Расин и Шекспир. Собр.соч. Т.7. М., 1959. Театр французкого классицизма. Пьер Корнель, Жан Расин. М.,1970.
   
5. 
   Бартошевич А. Шекспир в Англии между двумя войнами. В кн. Шекспировские чтения. М., 1980.
   
6. 
   Комарова В.П. Личность и государство в исторических драмах Шекспира. Л., 1977.
   
7. 
   Шведов Ю.Ф. Эволюция шекспировской трагедии.
   

Бұл тақырыпты бұдан да тереңірек түсіну үшін Корнельдің монументальді батырлық трагедиясының және Расиннің шығармашылық әдістерінің ерекшеліктеріне талдау жасау қажет. Мұнымен қоса Н.Буалоның «Поэтикалық өнеріне» мұқият тоқталып классицизмнің эстетикасына толық енгенін мойындаймыз.

П.Корнель «Сид», «Гораций».

Расин Ж. «Андромаха», «Федра».

Әдебиет:

1. 
   Артамонов С. Бомарше: очерки жизни и творчества. М., 1960.
   
2. 
   Бахтин М.М. Творчество Француа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. 1965. История западноевропейского театра. Т.1. М., 1956. Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.
   
3. 
   Мокульский С.С. Расин. Л., 1940. Вступит. Статья в кн.: Гоции К. Сказки для театра История западноевропейского театра. История зарубежного театра. Ч.1. Под общей редакцией Г.Н.Бояджиева. М., 1972.
   
4. 
   Державин К.Н. Театр французской революции. Л., 1932.
   

П.Корнель «Сид», «Гораций».

Расин Ж. «Андромаха», «Федра».

Әдебиет:

1. 
   Артамонов С. Бомарше: очерки жизни и творчества. М., 1960.
   
2. 
   Бахтин М.М. Творчество Француа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. 1965. История западноевропейского театра. Т.1. М., 1956. Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.
   
3. 
   Мокульский С.С. Расин. Л., 1940. Вступит. Статья в кн.: Гоции К. Сказки для театра История западноевропейского театра. История зарубежного театра. Ч.1. Под общей редакцией Г.Н.Бояджиева. М., 1972.
   
4. 
   Державин К.Н. Театр французской революции. Л., 1932.
   

Мольер шығармашылығына тоқталмас бұрын Францияның ұлттық комедиясының негізін салып жаңалық әкелуші Мольер екені студенттерге түсіндіріледі. Және оның шығармашылығынан бұдан былай қандай сахналық дәстүр алғаны айтылады.

Мольердің актерлігі, режиссерлігі және драматургтігі оның шығармашылығы логикалық даму, өсу процесінің даңғыл жолы болды. Міне бұл да студенттерге ашылатын тақырып.

Мольер комедиясын аналитикалық талдай отырып, оның жаңа типтегі спектакль үшін күресін тілге тиек етеміз.

1. 
   Мольер шығармашылығындағы халықтық дәстүр.
   
2. 
   Мольер Франциядағы ұлттық комедияның негізін салушы.
   

Мольер. «Смешные жеманницы», «Школа жен», «Тартюф», «Дон Жуан», «Мизантроп», «Скупой», «Мещанин во дворянстве».

Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.

Әдебиет:

1. 
   Артамонов С. Бомарше: очерки жизни и творчества. М., 1960.
   
2. 
   Бахтин М.М. Творчество Француа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. 1965. История западноевропейского театра. Т.1. М., 1956. Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.
   
3. 
   Мокульский С.С. Расин. Л., 1940. Вступит. Статья в кн.: Гоции К. Сказки для театра История западноевропейского театра. История зарубежного театра. Ч.1. Под общей редакцией Г.Н.Бояджиева. М., 1972.
   
4. 
   Державин К.Н. Театр французской революции. Л., 1932.
   

Мольер комедиясын аналитикалық талдай отырып, оның жаңа типтегі спектакль үшін күресін тілге тиек етеміз.

3. 
   Мольердің «Тартюф» комедиясын аналитикалық талдау.
   
4. 
   Жаңа типті спектакль үшін Мольердің труппасы.
   

Мольер. «Смешные жеманницы», «Школа жен», «Тартюф», «Дон Жуан», «Мизантроп», «Скупой», «Мещанин во дворянстве».

5. 
   Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.
   

1. 
   Артамонов С. Бомарше: очерки жизни и творчества. М., 1960.
   
2. 
   Бахтин М.М. Творчество Француа Рабле и народная культура средневековья и Ренессанса. 1965. История западноевропейского театра. Т.1. М., 1956. Мольер. М., 1957. Мольер. Исторические пути формирования жанра. Высокой комедии. М., 1976. Вечно прекрасный театр эпохи Возрождения. М., 1973. Гений Мольера. Выступ.статья к собр.соч. Мольера в 4-х т. Т.1. М., 1965.
   
3. 
   Мокульский С.С. Расин. Л., 1940. Вступит. Статья в кн.: Гоции К. Сказки для театра История западноевропейского театра. История зарубежного театра. Ч.1. Под общей редакцией Г.Н.Бояджиева. М., 1972.
   
4. 
   Державин К.Н. Театр французской революции. Л., 1932.
   

Г.Фильдинг «Судья в собственной ловушке», «Дон Кихот в Англии».

Голдсмит О. «Ночь ошибок».

Шеридан «Соперник», «Дуэнья», «Школа злословья».

1. 
   Абуш А. Шиллер. Величие и трагедия немецкого гения. М., 1964.
   
2. 
   Акимова А.А. Дидро. М., 1963. Вольтер. М., 1970.
   
3. 
   Аникст А.А. Театр эпохи Шекспира. М., 1965. Шекспир. Ремесло драматурга.
   
4. 
   Артамонов С. Бомарше: очерки жизни и творчества. М., 1960.
   
5. 
   Балашов Н.И. Религиозно-философская драма Кальдерона и идейные основы барокко в Испании – в кн.ХVII век в мировом литературном развитии. М., 1969.
   

1. 
   Француз ағартушылығының сатылы жолдары.
   
2. 
   Дидро драматургиясы «Актер парадоксы».
   
3. 
   Бомарше триллогиясы.
   
4. 
   ХҮІІІ ғасырдағы француз актер шеберлігінің дамуы.
   

Вольтер «Заира», «Магомет»

Д.Дидро «Отец семейства», «Парадокс об актере»

Бомарше «Севильский цирюльник», «Женитьба Фигаро», «Преступная мать».

1. 
   Бурхгардт Я. Культура Италии в эпоху Возрождения в 2-х т. Спб., 1905-1906.
   
2. 
   Булгаков М. Жизнь господина Мольера. М., 1962.
   
3. 
   Головня В.В. История античного театра. М., 1972.
   
4. 
   Гольдони К. Мемуары К.Голдони, сожержащие историю его жизни и его театра. В 2-х т. Л., 1933.
   
5. 
   Гончарова Т. Еврипид. М., 1984.
   
6. 
   Гликман И. Мольер. Критический биографический очерк. М., 1966.
   

1. 
   Гольдони және дель арте комедияларының дәстүрі.
   
2. 
   Гольдони мен К.Гоцци екеуінің арасындағы идеялық шығармашылығы талас.
   
3. 
   К.Гоцци фьяблары.
   
4. 
   ХҮІІІ ғасырда Италияның актерлік өнері.
   

Гольдони «Слуга двух господ», «Трактирщица», «Кьюджински перепалки».

К.Гоции «Любовь к трем апельсинам», «Ворон», «Принцесса Турандот», «Зеленая птичка».

Әдебиет:

1. 
   Ступников И. Англиский театр. В конец ХVII - начало XVIII вв. 1986.
   
2. 
   Симонас В. Вступит.статья в кн. «Тирсо де Молина. Комедии» в 2-х т. М., 1969.
   
3. 
   Томашевский Н.В. Вступит. статья в кн. «Кальдерон. Пьесы» в 2-х т. М., 1961.
   
4. 
   Тронский И.М. История античной литературы. М., 1988. Античные свидетельства о жизни и творчестве Менандра. Маски средней и новой комедии в кн. Менандр. Комедии. Фрагменты. М., 1982. Хрестоматия по истории западноевропейского театра. Т.1. М., 1953.