Бейімделу физиологиясы

жүктеу/скачать 2,79 Mb.

бет	3/3
Дата	16.12.2023
өлшемі	2,79 Mb.
	#197366

1 2 3

Байланысты:
Бейімделу физиологиясы (2)
Текстовый редактор, ҰБТ 2023 ТЕ ТАРИХТАН КЕЛЕТІН СҰРАҚТАР

Тау ауруының симптомдары

Лоқсу
Құсу
Асқорытудың бұзылыстары
Бас ауруы
Дене, ой еңбектірінің тез қажуы

Бейімделу синдромының механизмі

Бейімделу синдромы – кез-келген төтенше немесе патолигиялық тітіркендіргіштің әсерінен организмде бір-бірімен байланысты және тізбекте туындайтын, организмнің төзімділігін шыңдауға бағытталған өзгерістер жиынтығы: адаптация синдромының дамуына басты рольді гипофиз – бүйрек үсті безі жүйесі атқарады.

Г.Сельенің пікірі бойынша стрессор алдыңғы гипофизге әсер етіп, онда кортикотропин түзіліп шығуын күшейтеді. Ол өз алдына бүйрек үсті бездерінің сыртқы қабатына әсер етіп, глюкокортикоидтық гормондардың өндірілуін арттырады. Осыдан қолайсыз ықпалдардың әсерлеріне организмнің тқзімділігі көтеріледі. Кортикотропин мен глюкокортикоидтық гормондарды адаптациялық гормондар деп атайды.

Абыржу

Синдром 3 сатыдан өтеді:

Абыржу сатысы талықсу (шок) және оған карсы кездерден тұрады. Шок кезінде орталық жүйке жүйесінде шалық пайда болады, жабырқау, гипотония, гипотермия, мембрананын өткізгіш қасиеті мен зат алмасуы нашарлайды.

Абыржу сатысы талықсу (шок) және оған карсы кездерден тұрады. Шок кезінде орталық жүйке жүйесінде шалық пайда болады, жабырқау, гипотония, гипотермия, мембрананын өткізгіш қасиеті мен зат алмасуы нашарлайды.
Төзімділік сатысы әркелкі зиянды түрткілер әсер еткендегі организмнің орнықты күйін көрсетеді, яғни оларға төтеп беретін касиеті. Бұл сатыда бүйрекүсті безінің қыртысты қабаты белсендіріліп, кортикостероидтар келіп түзіледі.
Әлсіреу сатысы күйзеліс тудыратын түрткілер ұзақ уақыт әсер еткенде, жүйке және эндокриндік жүйелердің шамасыздығынан пайда болады. Мұны психикалык дизадаптация күйі деп атайды. Күйзеліске ұшыраған адамдарда депрессия, қамығу, түнжырау, тән және жан ауруларының асқынуы байқалады.

Қорытынды

Бейімделу – организмдердің әрбір түрге тән белігі шектері бар ортаның жағдайларына бейімделу процесі. Организмнің осы қасиетінің арқасында жасуша, ұлпа, мүшелер қоршаған ортаның қолайсыз, жағымды әсерлеріне үйренісіп, бейімделеді. Организмнің бейімделуі мерзімге, әсеріне байланысты бөлінеді. Бейімделу синдромының механизмін Г.Селье зерттеген.

Назарларыңызға рақмет!

жүктеу/скачать 2,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3