Ұйымдастыру бөлімі - 6% - 10,8 мин

7. Ұйымдастыру бөлімі - 6% - 10,8 мин.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тізіммен тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

Ауызша сұрау, үлестірмені кеспе қағаз түрінде қолдану

• 
  Эпидемиология және жұқпалы аурулар туралы түсініктерін
  
• 
  Жұқпалы аурулардың алдын-алу негіздерін
  
• 
  Аллергия және анафилаксия туралы түсініктерін
  

• 
  Жұқпалы аурулар диагностикасының маңызды тәсілдерін
  
• 
  Жұқпалы аурулары бар науқастардың емін, күтімін
  

Жұқпалы аурулардың басқа аурулардан ерекшелігі:

• 
  контактылығы – жұқпалы ауру қоздырғышының сау адамға берілу қабілеттілігі.
  
• 
  арнайылық - әрбір патогенді микроорганизмдер процестің белгілі бір орналасуы мен және зақымдалуымен сипатталатын ауру.
  
• 
  циклділігі – аурудың кезеңдерінің кезектесіп ауысуы: жасырын кезең – бастапқы - өршу – жазылу.
  
• 
  Залалданған ағзаның микроорганизмге әсері – жұқпалы процесс даму барысында макроорганизм жүйелі түрде әсер етеді (жүрек қан тамыр, жүйке, ас қорыту, эндокринді,несеп шығару жүйелері).
  
• 
  Спецификалық иммунитеттің қалыптасуы – жұқпалы процесс даму барысында спецификалық иммунитет қалыптасады оның ұзақтығы әр ауруда әртүрлі болады.
  
• 
  Этиотропты препараттарды қолдану – жұқпалы аурулармен ауырған науқастарды емдеу кезінде қолданылатын препараттар ауру қоздырғыштарына тікелей әсер етеді.
  

Эпидемиялық үдеріс деп жұқпалы аурудың қоздырғыштары түрлі жұғу жолдарымен берілетін және тұрғындар арасында таралу әсерінен инфекциялық үдеріс дамиды.

Эпидемиялық үдерістің дамуы үшін міндетті турде 3 фактордың болуы қажет:

1 инфекция көзі

2 қоздырғыштың берілу механизмі

3 қабылдағыш макроорганизм

Инфекция көзі деп тірі немесе абиотикалық объект болып келеді, оның табиғи тіршілік ортасында қоздырғыш көбейеді және жиналады және олардан дені сау адамдарға жұғуы мүмкін. Патогенді микробтардың табиғи тіршілік ортасын немесе мекендейтін жерін резервуар деп атайды. Осы резервуарына байланысты жұқпалы аурулардың қоздырғыштарын 3 топқа бөлуге болады: антропоноздар, зооноздар және сапроноздар.

Топтар	Негізгі инфекция көзі	Мысалдар
Антропоноздар	Адам	Іш сүзегі, вирусты гепатит А, дифтерия, қызылша, бөртпе сүзегі, эпидемиялық паротит және т.б
Зооноздар (зооантропоноздар)	Жануарлар (сирек жағдайда адамдар)	Құтыру, сарып, геморрагиялық қызба, Қу-қызбасы, туляремия және т.б
Сапроноздар (сапрозоноздар)	Топырақ, су (жануарлар да болуы мүмкін)	Ботулизм, иерсиниоздар, легионеллездар, лептоспироздар, сібір күйдіргісі, сіреспе және т.б.

Инфекциялық аурулар кезінде қоздырғыштардың берілу жолдары мен механизмі

Берілу механизмі	Берілу жолдары	Берілу факторлары
Фекалды – оралды	Алиментарлы Су Тұрмыстық - қатынас	Тағам, су, ыдыс және таза емес қолдардан
Аэрогенді	Ауа – тамшылы Ауа – шаң тозаң	Ауа шаң
Трансмиссивті	Қан сорушылардың шаққанынан, парентералды	Қан сорғыштар, қан, қан препараттары, шприцтер, хирургиялық құрал жабдықтар
Қатынастық	Жарақаттық Жыныстық - қатынас	Топырақ, бездің сөлдері, қан компоненттерінің болуы
Вертикалды	Трансплацентарлы, ана сүті арқылы	-

Қазіргі кезде жұқпалы аурулардың нақты бір жіктелуі жоқ , бір жағдайларда этиологиясына қарап бөлінсе, бірде қоздырғыштың резервуарына байланысты бөлінді. Ал, қазіргі таңда Л.В Громашевскидің жітелуі бойынша қоздырғыштың орналасуына және жұғу механизміне бағытталған: ішектік, тыныс алу, қанды және тері жабынды инфекциялары.

• 
  Өзіндік жұмысты орындау үшін қажетті материалдар мен тапсырмалар беру
  

• 
  Сабақты қорытындылау, оқушылардың білімін бағалау
  

1. Инфекционные болезни. Учебник для медучилищ. Антонов ТВ. - СПб.,

Специ­алист, 2000.

2. Сестринское дело при инфекционных болезнях с курсом ВИЧ-инфекции и эпидемиологии. Антонов ТВ., Антонов М.М., Барановская В.Б., Лиознов Д.А. -М., 2011.-300 с.

3. Инфекционные болезни с сестринским уходом. Муратбекова С.К., Лученко Н.В., Юрашик Л.Н. - Кокшетау, 2010.

Қосымша (Қ)

1. Атлас инфекционных заболеваний. Эмонд Р.Т.Д., Уэлсби Ф.Д., Роулэнд

Х.А.К. / пер. с англ. под ред. В.В. Малеева, Д.В. Усенко. - М., 2010. - 480 с.

2. Муратбекова С.К., Сергалиева Н.С. «Жұқпалы аурулардағы мейірбикелік

күтім». – Көкшетау, 2009.

3. Инфекционные болезни с курсов ВИЧ-инфекции и эпидемиологии»

Рубашкина Л.А. - Ростов-на-Дону, Феникс, 2002.