Біліктілігі: 0302033 Курс: 3 Семестр
Ұйымдастыру бөлімі - 6% - 5 мин
жүктеу/скачать 0,97 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 7. Ұйымдастыру бөлімі
7. Ұйымдастыру бөлімі - 6% - 5 мин.Оқушылардың сабаққа қатысуын тізіммен тексеру. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсаты мен міндеті. 8. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру – 14 мин (15%) 9. Жаңа сабақты түсіндіру – 27 мин (30%) АИТВ инфекциясының этиологиясы, инфекция көзі Берілу механизмдері Патогенез, алдын алу шаралары Емдеу, арнайы профилактика АИТВ инфекциясының эпид.ерекшеліктері Ақпараттық-дидактикалық блок АИТВ–инфекция - перкутантты зақымдалу механизммен жүретін, оппортунистік инфекция, қатерлі ісік және аутоиммунды эффектінің дамуымен болатын иммунды жүйені зақымдайтын өршімелі антропонозды ауру. Этиологиясы. Қоздырғышы – ретровирус әулетіне жататын (Retrovirus), баяу вирустар (Lentivirus) болып табылатын бірінші және екінші реттегі адамның иммунтапшылық вирусы (АИЖ-1,АИЖ-2) HIV-1, HIV-2, Human Immunodeufi ciency viruces, tupes I, II). Вириондар сфера тәрізді бөлікшелер диаме,трі 100-140 нм. Құрамында нуклеокапсид және суперкапсид болады. Нуклеокапсидте вирус геномы, ол қос тізбекті РНК және қайтымды транскриптазадан, екі қабатты ақ уызды футлярлы ревертазадан тұрады. Қабықша фосфолипид және гликопротеиннен тұрады. Глюкопротеин құрылымы қожайынын әртүрлі клеткаларын вирус троптылығын анықтайды HIV-CD4 –антигендердің ерекше ақуызды құрылымдарды мембранада тасымалдаушы клеткаларға тропты болады. Салмағы 120 кДж мембраналы вирусты гликопротеиндер нысана клеткалардың СД4 антигендерімен әсерлесіп, трансмембраналы gp 41 босап шығады, ол эндоцитоз арқылы вирусты геном және ревертазаның клетка ішіне енуін қамтамасыз етеді. Ауру жұқтырған адамдардың ағзасында HIV әртүрлі орталарда болып, көбіне көп мөлшерде қан, сперма, қынап бөліндісінде, ана сүтінде, жұлын сұйықтығында және ішкі мүшелерде аз мөлшерде көз жасында, сілекейде, тері бездерінің сөлінде болады. HIV сыртқа ортаға тұрақсыз. Ол 56С-та қыздырғанда 30 мин. қайнатқанда 1-5 мин. ішінде активтілігі төмендейді. Орта рН өзгергенде (1-ден төмен және 13-тен жоғары) әртүрлі дезинфектанттардың қалыпты концентрациясына (3% -ті сутек асқын тотығы ерітіндісі, 5%-ті лизол ерітіндісі, 0,2% натрий гипохлорид ерітіндісі, 20% этанол, эфир, ацетон және т.б) инактивацияланады. Бірақ ультракүлгін сәулеге және йондаушы радиацияға тұрақты.
Вирустың жасанды жолмен берілуі гемотрансфузия әртүрлі емдік диагностикалық парентералды манипуляциялар, мүше мен ұлпалар трансплантациясында, жасанда ұрықтандыруда және медициналық емес парентералды манипуляциялар барысында, наркотикалық заттарды күре тамырға енгізгенде, әртүрлі татуаж жасағанда беріледі. Сонымен қатар – трансплацентарлы, интранаталды және постнаталды жолмен де беріледі. Патогенезі. АИЖ –инфекциясы өршімелі ағымды, науқастарда иммундытапшылық және өлімге алып келеді. Адам ағзасына енген HIV макрофагтарға ұсталып сол арқылы әртүрлі жүйелерге түседі, соның ішінде гематоэнцефалды тосқаудан өтіп бас миына және эндоцитоз арқылы CD4 тасымалдаушы клеткаларға енеді. Вирустың шоғырлануы кезінде интоксикациялық синдром, лимфа түйіндерінің гиперплазиясы, бауыр және көкбауыр ұлғаюы байқалады, бұл инфекцияның жедел фазасын сипаттайды. HIV-тің негізгі нысанасы Т4 –лимфоциті, ал көп мөлшерде СД4 –антигенін тасымалдайды. Залалданған клеткада ревертаза әсерінен вирусты РНК негізінде ДНК көшірмесінің вирусты синтезі жүзеге асады, ал вирусты ферменттердің интегразды активтілігі әсерінен қожайынның хромосомды ДНК–сын түзіп, провирусқа айналады. Бұл кезде науқастың жағдайы нашарламайды. HIV иммунды клеткаларды Т-лимфоциттерді (хелперлер) зақымдап, нәтижесінде олар жойылады. Осылайша біртіндеп лифоциттер санының азаюының нәтижесінде иммунды жүйенің қызметі айтарлықтай төмендеп, кез келген инфекцияға төзімді болып, өлімге алып келеді. Клиникасы. АИЖ- инфекциясын зерттеу барысында көптеген әртүрлі жіктемелер дасалды, біздің елімізде акдемик В.И Покровскидің клиникалық жіктемесі қолданылады: I. Жасырын кезеңі. II. Біріншілік көріністер кезеңі. А) жедел қызбалы фаза Б) симптомсыз фаза В) персистенттік жайылмалы лимфоаденопатия III. Екіншілік аурулар кезеңі А) дене салмағын 10%-ке жоғалту, тері дәне кілегейлі қабаттың беткей саңырауқұлақтық, бактериалды және вирусты зақымдалуы, белдемелі ұшық, қайталамалы фарингиттер, синуситтер Б) өршімелі дене салмағын 10%-дан көп жоғалту, түсініксіз диарея немесе 1 айдан көп қызба, «түкті» тілдің лейкоплакиясы, өкпе туберкулезі, тері және кілегей қабаттың қайталамалы немесе тұрақты бактериалды, саңырауқұлақты, вирусты және протозойлы зақымдалуы, қайталамалы немесе жайылмалы белдемелі ұшық, Капоши саркомасының ошақты түрі. В) тері және кілегей қабаттың жайылмалы бактериалды, саңырауқұлақты, вирусты және протозойлы зақымдалуы, пневмоцисті пневмония, өңеш кандидозы,атипиялық микобактериоз, өкпеден тыс туберкулез, кахексия, жайылған Капоши саркомасы, әртүрлі этиологиялы орталық жүйке жүйесінің зақымдалуы. IV. Терминалды кезең. Жасырын кезеңі орташа 1-3 айға, кейде 6 айға дейін созылады. Біріншілік көріністер кезеңінің жедел фазасында клиникалық симптомдар көбіне айқын емес ағымда өтеді, бірақ кейбір науқастарда (20-25 %) ұзаққа созылмаған қызба болуы мүмкін, перифериялық лимфа түйіндерінің (әсіресе мойын) үлкеюі, тонзиллит, жоғарғы тыныс жолдарының катаралды зақымдалуы, бауыр мен көк бауырдың үлкеюі, эфимерлі бөртпе 1-2 ай ішінде бұл «тұмау тәрізді» немесе «мононуклеоз тәрізді» симтомдар өшеді, симтомсыз фазасы дамиды. Бұл бірнеше айдан бірнеше жылға дейін созылады. Кейіннен персистерленген жайылмалы лимфаденопатия фазасына өтеді . Бұл фазада бірнеше ай немесе жыл көлемінде екі топтың немесе бірнеше перифериялық лимфа түйіндерінің үлкеюі байқалады (шап түйіндерінен басқасы). Біріншілік көріністер кезеңінде науқастарда АИЖ-инфекцияның спецификалық маркерлері анықталады, вирусты антиген түрінде немесе оларға антидене түрінде науқастың биологиялық субстратынан қоздырғышты бөліп алуға болады. Екіншілік аурулар кезеңінде аурудың тұрақты белгісі тері және кілегейлі қабатты әртүрлі зақымдалулар болады. Науқастардың көп бөлігінде бірінші және екінші типтегі герпесті инфекция дамиды. Белдемелі ұшықтың қайталанулары терінің атрофиясына және тыртықты өзгерістеріне, көп науқастарда ірі ойылулар болып, бактериалды инфекциямен асқынады. Аурудың өршу кезеңінде кандидозды зақымдалу жұтқыншақ, өңеш, трахея және бронхтарға таралады. Кейде токсикодермия, инфекциялы-аллергиялық васкулит дамиды. Өкпенің ең ауыр және қолайсыз болжамы пневмоцисті пневмония – қарапайымдалармен шақырылатын. Терминалды кезеңінде кахексия, психикалық бұзылыстармен жүретін энцефалопатия, полиорганды декомпенсация және науқас өлімі. Аурудың өршуі ЖИТС-ның кері көрінісінде көбінесе ерте жастағы балалар, гомосексуалистерде және нашақорларда болады.
ол кезге дейін ғылыми жетістіктердің арқасында жаңа препараттар табылуы және жасырын кезең ұзақ уақытқа созылуы мүмкіндігін, науқасқа өзінің ауруы туралы медбике толық ақпарат беруі керек. Науқас мұнымен қатар зиынды әдеттерінен арылуы қажет (темекі тарту, алкоголды ішімдіктерден бас тарту), спортпен шұғылданып, иммунитетін күшейту керек. науқас біріншіден өз туыстарына өзінің ауруы туралы айтып білдіруі керек, бұл кезде медбике науқастың туыстарына айту барысында кеңесші болуы керек. науқас инфекция көзі ретінде өзінің жағдайын қай кезде қауіпті екенін (жыныс жолдары арқылы, парентералды, трансплацентарлы), қандай жыныстық жолдар қауіпсіз екенінде толық ақпарат алуы тиіс. Науқас қарсыласқан жағдайда қылмыстық жауапкершілікке тартылады. науқас жұмыс орнын және достық айналасын жоғалтпау үшін медбике науқастың ауруын медициналық құпия түрінде ұстауы қажет. медбике әркезде барлық адамдарға АИЖВ-инфекциясының тұрмыстық жағдайда қауіпті емес екенін түсіндіріп отыру керек. егер науқас және оның жолдасы бала босануды көздейтін болса, онда медбике 50% жағжайда босану барысында берілу мүмкіндігін, ал емделген жағдайда ол 8-2%-ға төмендеуіне ықпал ететінін ескерту мідетті. клиникалық симтомдарды жеңілдету. максималды түрде науқас ағзасының қарсы тұру қабілетін жоғарлату керек. науқасты қоршаған ортадан қорғау. Науқасты бөлек палатаға немесе боксқа жатқызып, бөлмені үнемі желдендіріп тұру қажет, арнайы өзіндік ыдыстар беріледі, және де бөлмені үнемі дезерітінділермен өңдеп, ылғалды тазалап отырады. Барлық бұл ережелер науқасты қоршаған ортадағы инфекцияны қабылдағыштығы жоғары болғандықтан сақтау керек. Науқастың күтім жағдайы туындаған ауруларына байланысты жүргізіледі, егер ол шигеллез болса онда ол ішек аурулары кезіндегі күтімді талап етеді. Емі. Қорғау-психомоторлық режиммен қамтамасыз ету. Вирусқа қарсы емді өз уақытында бастау. Екіншілік ауруларды мүмкіншілігінше ерте анықтау және емдеу. Дезинтоксикациялық терапия контрикал, гемодез, декстранды қосумен және т.б. Симптоматикалық ем. Иммунитетті көтеретін ем (лейкомасса, эритромассаны, сары суды құю, тимоген, тималин, интерферондар, интерферонның индукторын қолдану). Иммуномодуляторларды тек қана бастапқы немесе аралық кезеңде егер екіншілік аурулар болса тағайындалады, себебі осы кезеңде ғана иммундық жүйені күшейтуге болады. ЖИТС кезеңінде – иммуноалмастырушы терапия жүргізіледі. Егер иммунды процесс айқын болса, онда иммунодепрессанттар қолданылады. Витаминдер. 10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы – 31 мин (35%) Өзіндік жұмысты орындау үшін қажетті материалдар мен тапсырмалар беру 11. Жаңа тақырыпты бекіту – 9 мин (10%) 12. Сабақты қорытындылау – 2 мин (2%) Сабақты қорытындылау, оқушылардың білімін бағалау 13. Үйге тапсырма беру – 2 мин (2%) 17 сабақ 1. Сабақтың тақырыбы: Тілме. Сіреспе.Сібір жарасы.Құтырма. Мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру. 2.Сағат саны: 4 сағ. 200 мин. (100%) 3. Сабақ түрі: түсіндірмелі, аралас сабақ 4. Сабақтың мақсаты: оқыту: сыртқы жамылғы инфекциялары тілменің, сіреспенің эпидемиологиялық ерекшеліктерін үйрету тәрбиелік: жеке бас гигиенасын сақтауға, ұқыптылықты, тәртіп сақтауға тәрбиелеу дамыту: гигиенаның дағдыларын, болашақ мамандықтарының қызығушылығын дамыту 5. Материалды-техникалық жабдықталуы: а) техникалық құралдар: компьютерлер, мультимедиялық құрылғы ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ. б) оқыту орны: Даумед клиникасы №1 бөлме, №2 бөлме. 6. Әдебиеттер: Негізгі (Н) 1. Инфекционные болезни. Учебник для медучилищ. Антонов ТВ. - СПб., Специалист, 2000. 2. Сестринское дело при инфекционных болезнях с курсом ВИЧ-инфекции и эпидемиологии. Антонов ТВ., Антонов М.М., Барановская В.Б., Лиознов Д.А. -М., 2011.-300 с. 3. Инфекционные болезни с сестринским уходом. Муратбекова С.К., Лученко Н.В., Юрашик Л.Н. - Кокшетау, 2010.
1. Атлас инфекционных заболеваний. Эмонд Р.Т.Д., Уэлсби Ф.Д., Роулэнд Х.А.К. / пер. с англ. под ред. В.В. Малеева, Д.В. Усенко. - М., 2010. - 480 с. 2. Муратбекова С.К., Сергалиева Н.С. «Жұқпалы аурулардағы мейірбикелік күтім». – Көкшетау, 2009. 3. Инфекционные болезни с курсов ВИЧ-инфекции и эпидемиологии» Рубашкина Л.А. - Ростов-на-Дону, Феникс, 2002.
7. Ұйымдастыру бөлімі - 6% - 5 мин.Оқушылардың сабаққа қатысуын тізіммен тексеру. Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақтың мақсаты мен міндеті. 8. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру – 14 мин (15%) 9. Жаңа сабақты түсіндіру – 27 мин (30%) Тілме, сіреспе,сібір жарасы,құтырма этиологиясы, инфекция көзі Берілу механизмдері Патогенез, алдын алу шаралары Емдеу, арнайы профилактика Тілме, сіреспе,сібір жарасы,құтырма эпид.ерекшеліктері Ақпараттық-дидактикалық блок Тілме сыртқы тері жабындылар инфекциясына жатады. Инфекция көзіне қандайда болмасын стрептококкты ауруы бар адамдар, сондай-ақ бактерия тасымалдаушылар жатады. Тілме – терінің зақымдануымен, интоксикация белгілерімен, қайталамалы ағымымен сипатталатын инфекциялық-аллергиялық ауру. Бұл аурудың дамуында жұқпалы агентке қарағанда, жеке бейімділіктің ролі жоғары. Тілме науқастарының көбісі үйінде емдеуге қалдырылады. Ауру белгілерін уақытында анықтап, дұрыс емдеу оның қайталануларын болдырмауға септігін тигізеді, сондай-ақ басқа да терінің зақымдануларымен өтетін жұқпалы және жұқпалы емес аурулардан ажырату диагнозын жүргізу үшін аталған тақырыпты оқып-үйрену қажет. Сіреспе – қатерлі дерт, бұл аурудың қоздырғышы жарақаттанған тері және кілегей арқылы жұғады. Соңғы кездегі жарақаттанушылықтың жоғарылығына және оның түрлі мамандық дәрігерлерді практикасында кездесетіндігіне байланысты аталған аурудың тән клиникалық белгілерін, емін және жарақаттанған кездегі көрсетілген аурудың алдын алатын медициналық іс-шараларды жүргізуді меңгеруі тиіс. Сібір күйдіргісі – жалпы уыттану белгілерімен, терінің серозды-геморрагиялық және некрозды зақымдануымен, лимфа түйідерінің және жайылмалы түрде ішкі ағзаларды зкақымдайтын, жедел бактериалды зоонозды инфекция. Этиологиясы. Сібір күйдіргісінің қоздырғышы – Bacillaceae туысына, Bacillus тұқымдастығына жататын, ірі спора түзетін, грам оң таяқша. Олар капсулалы және асоматикалық антигендерден тұрады, экзотоксин бөлуге қабілетті, белокты жиынтықтан тұратын және ісікті шақыратын протективті және леталды компоненттерден тұрады. Сібір күйдіргісінің қоздырғышының вегетативті формалары қайнатқанда және дезерітінділерге сезімтал. Көбінесе споралары шыдамды болып келеді. Олар топырақта бірнеше жылдар бойына сақталына алады. Спорацидті әсер ететін активті ерітінділерге мыналар жатады: хлорамин, ыстық формальдегид және сутегі тотығы. Эпидемиологиясы. Инфекция көзі болып ауырған үй жануарлары: ірі қара мал, жылқы, есек, ешкі, қой, бұғы, түйе, шошқа. Бұл жануарларда ауру жайылған түрде өтеді. Көбінесе жиі жұғу жолы болып жанасу арқылы (ауру жануарлардың бөліндісі, терісін өңдегенде, топырақ), сирек жұғу жолы алиментарлы (ет өнімдері, су), ауа-шаң және трансмиссивті. Сібір күйдіргісінің үш түрлі ошағын анықтайды: 1) профессионалды-ауыршылық; 2) профессионалды-индустриалды; 3) тұрмыстық. Патогенезі. Қоздырғыштың ену қақпасы болып жарақат алған тері саналады. Сирек жағдайда тыныс жолдарының кілегей қабаты және асқазан ішек жолдары арқылы енуі мүмкін. Қоздырғыштың теріге енген жерінде сібір күйдіргісінің карбункулы пайда болады (сирек эдематозды, буллезды және эризепелоидты түрлері кездеседі). Ошақты серозды геморрагиялық қабыну некрозбен, ісік (ұлпаға жабысып тұрады) және регионарлы лимфаденитпен сипатталады.Лимфадениттің дамуы қоздырғыштың макрофагтар арқылы жақын орналасқан регионарлық лимфа түйіндеріне енуі. Жергілікті патологиялық процесс қоздырғыштың экзотоксиннің әсеріне байланысты. Ал септикалық түрінің туындауы қоздырғыштың қанға өтуімен түсіндіріледі, аурудың кез-келген түрі жайылмалы түрге өтіп, септицемияға әкелуі мүмкін. Аурудан кейін тұрақты иммунитет түзіледі, бірақ 10-20 жылдан кейін ауру қайта жұғуы мүмкін. Клиникасы. Жасырын кезеңі 2-14 күн, орта есеппен 2-3 күн. Клиникалық көрінісі екі түрде көрінеді – жергілікті (терілік) және жайылмалы-септикалық (өкпелік, ішектік). Терілік түрі. Сібір күйдіргісінің бұл түрі 98-99% жағдайда кездеседі. Көбінесе карбункулезді түрі жиі кездеседі, ал эдематозды, буллезды және эризепелоидты түрлері сирек кездеседі. Орналасуы дененің ашық жерлерінде. Кабункул – баста, мойында, мұрын және ауыздың шырышты қабатында орналасқан түрлері ауыр ағымда өтеді. Карбункул дара, кейбір кезде оның саны 10-20 және одан да көп кездесуі мүмкін. Инфекцияның енген жерінде: дақ, папула, везикула, жара болып рет-ретімен дамиды. Дақтың көлемі 1-3 мм қызыл-көк түсті, ауырмайды, қараған кезде жәндіктің шаққан ізіне ұқсайды. Бірнеше сағаттан кейін дақ папулаға айналып, сарғыш-қызыл түсті болады. Бұл жерде жергілікті қышыну және күйдіру сезімі артады. 12-24 сағат өткеннен кейін папула көпіршікке айналып, көлемі 2-3 мм, іші серозды толған, ол сероздысұйықтық қарайып, қан аралас сұйықтыққа айналады. Қасу кезінде немесе көпіршік жарылып оның қабырғасы отырып, қоңыр-қара түбімен жара пайда болады (anthrax – «көмір»). Жараның жиектерін екіншілік везикулалар пайда болады. Бұл везикулалар да жарылып жараның көлемінің үлкеюіне алып келеді. Бір күн өткеннен кейін жараның көлемі 8-15 мм-ге жетеді. Некроз себебінен жараның орталық бөлімі 1-2 аптадан кейін қара түсті ауырмайтын тығыз струпқа айналады. Қабыршақтың (струп) айналасында қызыл түсті қабыну білікшесі (валик) орналасқан. Карбункулдың көлденең өлшемі бірнеше мм-ден 10 см-ге дейін жетеді. Карбункулдың бетте орналасуы (мұрын,ерін, бет) өте қауіпті. Септикалық түрі – сирек кездеседі. Ауру жедел басталады, қатты діріл және дене қызуының өте жоғары болуы. Алғашқы сатысында тахикардия, тахипноэ, ентікпе байқалады. Кеуде қуысында ауырсыну, жөтелген кезде қанды көпіршікті қақырық шығады. Рентгенологиялық зерттеуде пневмонияның және плевриттің дамуын байқаймыз. Күтім ерекшеліктері. Сібір күйдіргімен ауырған науқастарды міндетті түрде оқшауландырамыз. Олардың әр қайсысына бөлек ыдыс, киім және күтім заттары беріледі. Ішектік, өкпелік және септикалық түрлермен ауыратын аурулар күтімі, арнаулы киімдегі қызметкерлерге жүктеледі. Аурулар бөлмесінде ағымды, ылғалды дезинфекция жүргізіледі (сулема ертіндісі 1:500 + 3% фенол ертіндісі). Ауру қолданған ыдысты ұзақ уақыт қайнатады. Таңып байлау заттары өртелінеді. Аурулардың қақырық, нәжіс және несебі сол жерде 5% карбол қышқылы ертіндісіне немесе 10% хлор етіндісіне 2-3 сағатқа салынады. Осы ауруларға қатысты барлық іс-әрекет резиналы қолғаппен орындалады, ал аурудың өкпелік түрінде қосымша көзілдірік және дәкелі бет пердесі пайдаланады. Сібір күйдіргінің терілік түрімен ауырған аурулар қабыршақтың алынуымен тырықтың пайда болуынан кейін ғана ауруханадан шығарылады. Ішектік, өкпелік және септикалық түрлерімен ауырған ауруларды тек толық клиникалық жазылуымен және аралығы 5 күн, екі рет өткізілген бактериологиялық зерттеудің теріс нәтижесімен ғана ауруханадан шығарылады. Ауру түріне байланысты реконвалесценттердің қанын, қақырығын, нәжісін және несебін сібір күйдіргінің таяқшасының барына зерттейді. Аурулармен қарым-қатынаста болған адамдар 8 күн медициналық бақылауда болады. Емі. Науқас міндетті түрде стационарға жатқызылады. Сібір күйдіргінің этиотропты емі антибиотиктермен және сібір күйдіргісіне қарсы иммуноглобулинмен қосып жүргізіледі. Пенициллин б.е 6-24 млн. ХБ, сібір күйдіргісіндегі менингитте гидрокортизонды 300 мг. қосып беріледі. Және де мұнымен қатар мынадай антибактериалды препараттарды беруге болады: тетрациклин, левомицетин, стрептомицин, неомицин, ципрофлоксацин, доксициклин, гепотомицин. Дезинтоксикация мақсатында – тұзды ерітінділер, гемодез, полиглюкин тағайындалады. Жүрек қан-тамыр жүйесінің дәрілерін, В,С тобындағы витаминдер, оттегімен емдеу (оксигенотерапия). Карбункулды ашуға болмайды. 10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы – 31 мин (35%) Өзіндік жұмысты орындау үшін қажетті материалдар мен тапсырмалар беру 11. Жаңа тақырыпты бекіту – 9 мин (10%) 12. Сабақты қорытындылау – 2 мин (2%) Сабақты қорытындылау, оқушылардың білімін бағалау 13. Үйге тапсырма беру – 2 мин (2%) жүктеу/скачать 0,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|