Білім беру бағдарламасы: 6В03111-«Әлеуметтік саладағы психология»
жүктеу/скачать 132,25 Kb.
|
Орг и план НИР Лекция
| Салыстыру
Танымның ең көп таралған әдістерінің бірі. Дүниеде бәрі салыстыру арқылы танылады. Бұл әдіс заттар мен құбылыстар арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты анықтауға мүмкіндік береді. Салыстыру арқылы объект туралы ақпаратты екі түрлі жолмен алуға болады. Біріншіден, ол салыстырудың тікелей нәтижесі ретінде әрекет ете алады. Екіншіден, көбінесе бастапқы ақпаратты алу салыстырудың негізгі мақсаты ретінде әрекет етпейді, бұл мақсат бастапқы деректерді өңдеудің нәтижесі болып табылатын қайталама немесе туынды ақпаратты алу болып табылады. Мұндай өңдеудің ең көп таралған және маңызды әдісі – аналогия бойынша қорытынды. Өлшеу B салыстырудан айырмашылығы – дәлірек танымдық құрал. Өлшеу дегеніміз – өлшем бірлігі арқылы белгілі бір шаманың сандық мәнін анықтау процедурасы. Бұл процедураның мәні – ол қоршаған шындық туралы нақты, сандық түрде анықталған ақпарат береді. Өлшеу сапасының, оның ғылыми құндылығының маңызды көрсеткіші дәлдік болып табылады, ол ғалымның құлшынысына, ол қолданатын әдістерге, қолданыстағы өлшеу құралдарына байланысты. Ғылыми танымның эмпирикалық әдістерінің ішінде өлшеу байқылау мен салыстыру сияқты орынды алады. Эксперимент Бақылаудың ерекше жағдайы – эксперимент. Эксперимент объектілер мен құбылыстардың табиғи жағдайларына араласуды немесе олардың белгілі бір жақтарын арнайы жасалған жағдайларда көбейтуді қамтиды. Бақылаумен салыстырғанда объектілерді эксперименттік зерттеудің бірқатар артықшылықтары бар: 1) эксперимент барысында белгілі бір құбылысты "таза түрде" зерттеу мүмкін болады; 2) эксперимент экстремалды жағдайларда шындық объектілерінің қасиеттерін зерттеуге мүмкіндік береді; 3) эксперименттің маңызды артықшылығы-оның қайталануы. Кез келген эксперимент тікелей объектімен де, сол объектінің "орынбасары" — моделімен де жүзеге асырылуы мүмкін. Модельдерді қолдану эксперименттік зерттеу әдісін тікелей жұмыс істеу қиын немесе тіпті мүмкін емес объектілерге қолдануға мүмкіндік береді. Сондықтан модельдеу ерекше әдіс болып табылады және ғылымда кең таралған. жүктеу/скачать 132,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|