Білім беру бағдарламасы: 6В07201 «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы»



бет1/5
Дата30.11.2023
өлшемі279,5 Kb.
#194311
түріБілім беру бағдарламасы
  1   2   3   4   5
Байланысты:
№7 әдістемелік нұсқаулық СДЗХТ




«С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ» КЕАҚ
НАО «КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д. АСФЕНДИЯРОВА»

Фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника кафедрасы

Практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулық

Редакция 1

беттің беті




Білім беру бағдарламасы: 6В07201 – «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы».
Кафедра: Фармацевтикалық және токсикологиялық химия, фармакогнозия және ботаника
Пән: «Синтетикалық дәрілік заттардың химиясы және технологиясы».

Практикалық сабаққа арналған әдістемелік нұсқаулық


Тақырып №7: Алкилдеу, ацилдеу практикасы. Фридель-Крафтс реакциясы.
Курс: 3
Кредит саны: 4

Алматы 2023
1.Тақырып №7. Алкилдеу, ацилдеу практикасы. Фридель-Крафтс реакциясы


2.Мақсаты: білім алушыларда алкилдеу, ацилдеу реакциялары туралы мәліметтер арқылы синтетикалық дәрілік заттарда кездесетін алкилдеу, ацилдеу процестері туралы білімді қалыптастыру. Фридель-Крафтс реакциясын жаза білу.
Міндеттері:
1. Алкилдену реакциясына түсетін дәрілік заттарды қарастыру;
2. Ацилдену үрдісіне қатысатын дәрілік заттардың алыну реакциялары;
3. Фридель-Крафтс реакциялары кезіндегі қолданылатын катализаторларды білу.


Ақпараттық-дидактикалық блок:
Алкилдеу сутегі атомының орнына органикалық қосылысқа алкил енгізу процесі болып саналады. Бұл атомды амин немесе окситоптағы сутегін алкилмен алмастыруды білдіреді. Ацилдену – органикалық қосылыстардағы амин тобының немесе гидрокси тобының сутегін ацилмен алмастыру реакциясы. Құрамында оттегі бар минералды қышқылдың, карбон қышқылының немесе сульфон қышқылының қалдығы болады. Алкилдену және ацилдену реакциялары аралық өнімдер мен химиялық-фармацевтикалық өнімдердің технологиясында үлкен маңызға ие. Мысалы, алкилдеу жоғары октанды синтезде де кеңінен қолданылады, бензол гомологтарын өндіруге арналған отын, мысалы, этилбензол, эфирлер мен күрделі эфирлер және басқа да органикалық қосылыстарды алуда қолданылады.
Алкилдену өнімдерінің шығымы мен түзілу жылдамдығына көптеген факторлар әсер етеді:

  1. Компоненттердің концентрациясы мен қатынасы; олардың біреуінің артық болуы тепе-теңдікті ауыстырады және түпкілікті шығымдылықты арттырады

  2. Алкилдену жылдамдығын арттыру үшін әдетте катализаторлар қолданылады, мысалы: H2S04, HCL, HF, ALCL3, және т.б.

  3. Температуралық жағдайлар. Мысалы, алкилдеу кезінде температураға байланысты анилин пайда болуы мүмкін сонымен қатар изомерлену процесі жүреді. Метанолмен алкилдеу кезінде H2S04 катализатор қатысында 250°С температурада N-алкилтуындысы түзіледі; температураның одан әрі жоғарылауымен метил тобы ядроға ауысады:


Реакция ортасы ретінде кейде нитробензол, төрт хлорлы көміртек, хлороформ қолданылады. Аралық өнімдер мен препараттар өндірісінде алкил ретінде енгізіледі: метил -СН3, этил -С2Н5, бензил -C6H5 және т.б. топтар. Осыған сәйкес жүргізілетін процестер метилдену, этилдену деп аталады.
Ең көп таралған алкилдеуші заттар, негізінен, күшті қышқылдардың күрделі эфирлері.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет