Білім беру бағдарламасы Баклавариат Мамандықтың шифры және атауы 6B07201 Фармацевтік өндірістің технологиясы


Сабақты бақылау түрі: Аралық бақылау



бет39/39
Дата14.09.2023
өлшемі143,06 Kb.
#181091
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39
Байланысты:
ТФП.КАЗ.МЕТОД. на 2023-2024

Сабақты бақылау түрі: Аралық бақылау. Баға суммативті (жазбаша түрде/ тестілеу)
ҚО режимінде: Баға суммативті (жазбаша түрде тестілеу) dis.kaznmu.kz (Moodle) Google Classroom платформаларында жазбаша түрде/ тестілеу).
Тәжірибелік сабақтар үшін тапсырмалар:

  1. Никотиннің хлорсутекті қышқылымен реакция схемасын молярлық 1:1 түрінде жазыңыз. Никотин молекуласындағы қандай азот атомы Протонға ұшырайды?

  2. Екі хинин гидрохлоридінің түзілу реакцияларының тізбегін жазыңыз.

  3. Морфин, негізгімен қатар, қышқыл қасиеттерін көрсетеді. Морфин молекуласында неғұрлым күшті қышқыл центрін белгілеп, оның натрий гидроксидімен реакция схемасын жазыңыз.

  4. Морфин мен кодеиннің қышқылдық қасиеттерін салыстырыңыз. Күшті қышқыл үшін натрий гидроксидімен тұз түзілу реакциясын жазыңыз.

  5. Кокаиннің сілтілі гидролизі реакциясының сызбасын жазыңыз.

  6. Атропиннің сілтілі гидролизі реакциясының сызбасын жазыңыз. 7. Морфин реакциясын келесі реактивтермен жазыңыз: а) HJ қыздыру және суықта; б) CH3COOH; в) NaOH; г) HCI.

  7. Хинин реакциясын келесі реактивтермен жазыңыз: а) HJ қыздыру және суықта; б) KMnO4 суықта; в) Br2; г) H2SO4.

  8. Алкалоидтардың қай тобына папаверин, кодеин жатады. Осы алкалоидтармен тұз түзілу реакциясын жазыңыз.

  9. Кофеин, теофиллин, теоброминнің құрылымын беріңіз. Осы қосылыстардың қайсысы үшін таутомерлік түрлендірулер мүмкін?

ОРГАНИКАЛЫҚ ХИМИЯ ПӘНІНЕН ГЛОССАРИЙ



Қазақша

Орысша

Ағылшынша

1.

Алкандар – алифатикалық қаныққан көмірсутектер, жалпы формуласы – CnH2n+2, басқа элементер және сутек атомдары да қосылмайды.



Алканы – алифатические предельные углеводороды с общей формулой CnH2n+2, которые не присоединяют водород и другие элементы.

Alkanes are aliphatic saturated hydrocarbons with the general formula CnH2n+2, which do not add hydrogen and other elements.

2.

Алкендер – алифатикалық қанықпаған көмірсутектер, құрамында бір қос байланысы бар, жалпы формуласы – СnH2n.



Алкены – алифатические непредельные углеводороды, имеющие в своем составе одну двойную связь с общей формулой СnH2n.



Alkenes are aliphatic unsaturated hydrocarbons containing one carbon–carbon double bond with the general formula CnH2n.

3

Алкил – бірвалентті қаныққан алифатикалық радикалдың жалпы атауы.

Алкил – общее название одновалентных насыщенных алифатических радикалов.

Alkyl is the common name for monovalent saturated aliphatic radicals.

4

Алкилгалогенидтер – алкандардың галогентуындылары – химиялық қосылыс.

Алкилгалогениды – группа химических соединений, галогенопроизводные алканов.

Alkylhalides - a group of chemical compounds, halogen derivatives of alkanes.

5

Алкиндер – жалпы формуласы CnH2n-2 көмірсутектер, молекула құрамындағы екі көміртек атомдарында бір σ- және екі π-байланыстармен байланысқан, яғни бір үш еселі байлынысы бар қосылыстар молекула

Алкинами – называют углеводороды с общей формулой CnH2n-2, в молекулах которых имеется два атома углерода, связанных одной σ- и двумя π- связями, то есть имеется одна тройная связь.



Alkines are hydrocarbons with the general formula CnH2n-2, containing one carbon – carbon triple bond (one σand two π-bonds).

7

Альдегидтер – молекула құрамында карбонилді топ органикалық радикалмен және сутек атомымен байланысқан органикалық қосылыстар класы.



Альдегиды – класс органических соединений содержащих в молекуле карбонильную группу, связанную с атомом водорода и органическим радикалом.

Aldehydes are carbonyl compounds in which the carbon atom in the carbonyl group, C = O, is bonded to a carbon atom and a hydrogen atom.

8

Аминқышқылдары – молекула құрамында карбоксилді – СООН және амин тобы – NH2 бар азоты бар органикалық қосылыстар.



Аминокислотами – называют азотсодержащие органические соединения, в молекулах которых содержатся аминогруппы –NH2 и карбоксильные группы – COOH

Amino acids are nitrogen-containing organic compounds, the molecules of which contain both the amino –NH2 and the carboxyl – COOH groups.



9

Аминдер – аммиак молекуласындағы бір немесе бірнеше сутек атомы көмірсутек радикалдарына алмасқан аммиак туындыларын айтамыз.



Аминами – называют производные аммиака, в молекулах которого один или несколько атомов водорода замещены углеводородными радикалами.

Аmines are organic compounds derived from ammonia bythe replacement of one or more of its hydrogen atom byhydrocarbon groups.

10

Арендер – молекулада бензол сақинасы бар көміртек пен сутек атомдарынан тұратын қосылыс, ароматты қосылыстарға жатады. Арендердің жалпы формуласы – CnH2n-6.



Аренами называют соединения углерода с водородом, в молекулах которых имеется бензольное кольцо, или ядро, относят к ароматическим углеводородам. Общая формула аренов CnH2n-6.

Arenes are organic hydrocarbons containing one or more benzene rings and refer to aromatic compounds. The general formula of arenas is CnH2n-6.

12

Алмастырылмайтын май қышқылдары – міндетті түрде өсімдік тектес полиқанықпаған май қышқылдарының тобы, сүтқоректілердің тағамында болу.



Незаменимые жирные кислоты – группа поли ненасыщенных жирных кислот растительного происхождения, которые обязательно должны содержаться в пище мелекопитающих

Essential fatty acids - a group of polyunsaturated fatty acids of vegetable origin, which must сontained in the food of mammals.

13

Бензол – қарапайым ароматты көмірсутек; еріткіш және органикалық синтез шикізаты ретінде қолданылады.

Бензол – простейший ароматический углеводород; применяется как растворитель и сырье органичиского синтеза.

Benzene is the simplest aromatic hydrocarbon; used as a solvent and raw materials for organic synthesis.

14

Бос радикалдар – бір дара электроны бар, белсенді бөлшектер.



Радикалы свободные – частицы, обладающие свободными валентностями.

Free radicals are particles with free valences.



15

Бензол сақинасы – ароматты қосылыстарда тең қабырғалы, бір жазықтықта орналасқан, валенттілік бұрышы 1200 алты бұрышты тұйық қосылыс.



Ядро бензольное в ароматических соединениях обладает плоским строением (плоский правильный шестиугольник) с углом 120° между любой парой валентных связей.



The benzene core in aromatic compounds has a planar structure (hexagon made of six carbon atoms bonded together in a particular way) with an angle of 120° between any pair of valence bonds.

16

Гомологтық қатар – бір бірінен құрамы жағынан бір немесе бірнеше CH2- метилен тобынан айырмашылығы бар, құрылысы және қасиеттері ұқсас қосылыстардың тік қатары.

Гомологическим рядом – называют ряд соединений, сходных по своему строению и свойствам, но отличающихся друг от друга по составу на одну или несколько групп – CH2- метилена.



Homologous series is a series of compounds that may be considered to be derived from the first member by the successive addition of a – CH2- unit.

17

Гетероциклді – қосылыстар дегеніміз – циклді осылыстарда көміртек атомынан басқа да элементтер бар органикалық қосылыстар.

Гетероциклическими – называют такие соединения, в циклах которых наряду с атомами углерода содержатся и атомы других элементов.



Heterocyclic are compounds, in the cycles of which, along with carbon atoms, contain atoms of other elements.

18

Дисахаридтер – олигосахаридтер – өзара екі моносахаридтер қалдығынан құралған молекула, табиғатта сахароза, лактоза және басқа да түрінде кездеседі.

Дисахариды – олигосахариды, молекулы которых построены из соединенных между собой остатков двух молекул моносахаридов; существуют в природе в виде сахарозы, лактозы и др.

Disaccharides are oligosaccharides in which molecules are built from two monosaccharides molecules; exist in nature in the form sucrose, lactose, etc.

19

ДНҚ – дезоксирибонуклеинқышқылы, биологиялық рөл атқарады, ұрпаққа тұқымқуалаушылық белгілердің берілуін қамтамасыз етеді.

ДНК – дезоксирибонуклеиновая кислота играют огромную биологическую роль, обеспечивают передачу наследственных признаков в ряду поколений.

DNA – deoxyribonucleic acid plays a huge biological role, ensures the transfer of hereditary traits in a number of generations.

22

Изомерия – құрамы, молекулалық массасы бірдей, кеңістікте орналасуы әртүрлі, құрылыстарымен айырмашылығы бар молекулалар құбылысы.

Изомерия – это явление, заключающееся в существовании нескольких веществ, имеющих один и тот же состав и одну и ту же мoлекулярную массу, но различающихся строением молекул.

Isomerism is a phenomena of existence compounds possessing the same composition and the same molecular weight, but differing in their chemical structure.

23

ИЮПАК – таза және қолданбалы химияның Халықаралық одағы ағылшынша атауы.

ИЮПАК – аббревиатура английского названия международного союза чистой и прикладной химии.

IUPAC is the abbreviation of the English name for the International Union of Pure and Applied Chemistry.

24

Көмірсутектер – молекулалары тек көміртек пен сутек атомдарынан тұратын органикалық қосылыстар класы.

Углеводороды – класс органических соединений, молекулы которых состоят только из атомов углерода и водорода.

Hydrocarbons are a class of organic compounds, molecules of which consist of only carbon and hydrogen atoms.

25

Көмірсулар – құрамында карбонил тобы және бірнеше гидроксил топтары бар органикалық заттар. Қосылыстар класының атауы «көміртек гидраттары» сөзінен шыққан, оны алғаш рет К. Шмидт 1844 жылы ұсынған болатын.

Углеводы – органические вещества, содержащие карбонильную группу и несколько гидроксильных групп. Название класса соединений происходит от слов «гидраты углерода», оно было впервые предложено К. Шмидтом в 1844 году.

Carbohydrates are organic substances containing a carbonyl group and several hydroxyl groups. The name of the class of compounds comes from the words «carbon hydrates», it was first proposed by K. Schmidt in 1844.

26

Лейцин – аминоизокапрон қышқылы, моноамино-монокарбон аминқышқылы түссіз кристалл, суық суда нашар ериді.

Лейцин-аминоизокапроновая кислота, моноаминомонокарбоновая аминокислота; бесцветные кристаллы, плохо растворимые в холодной воде.

Leucine – aminoisocaproic acid, monoamino monocarboxylic amino acid; colorless crystals, poorly soluble in cold water.

27

Моносахаридтер – бір буыннан тұратын ең қарапайым көмірсулар. Әдетте, бұл суда жақсы еритін қатты тәтті заттар, спирттерде – нашар және эфирлермен реакцияға түспейтін заттар.

Моносахариды – это самые простые углеводы, состоящие из одного звена. Обычно это твердые сладкие вещества, хорошо растворимые в воде, хуже – в спиртах и практически не вступающие в реакцию с эфиром.

Monosaccharides are the simplest carbohydrates, consisting of one link. Usually, monosaccharides are solid sweet substances, well soluble in water, poorly soluble in alcohols and practically not reacting with ether.

28

Нәруыз – α-аминқышқылдарының қалдығы пептидтік байланыстар арқылы байланысқан табиғи жоғары молекулалық қосылыстар.

Белки – класс природных высокомолекулярных соединений, построенных из остатков аминокислот, связанных друг с другом пептидной связью.

Proteins are a class of natural high-molecular compounds formed from amino acids and joined together by peptide bonds.

29

Номенклатура – принциптер мен ережелер жүйесі, олардың көмегімен объектілердің ғылыми сипаттамасы кезінде және /немесе құбылыстардың атаулары құрылады.

Номенклатура – система принципов и правил, с помощью которых строятся названия объектов и /или явлений при их научном описании.

Nomenclature is a system of principles and rules by which the names of objects and / or phenomena are built upon their scientific description.

30

Органикалық химия – көміртек қосылыстарын зерттейтін химия ғылымының бөлімі.

Органическая химия – это раздел химической науки, изучающая соединения углерода.

Organic chemistry is a branch of chemical science that studies carbon compounds.

31

Пептидті байланыс – бір аминқышқылының α-карбоксилді тобының екінші аминқышқылдарының α-амин тобымен қосылуы нәтижесінде пайда болатын ковалентті амидті байланыс.



Пептидная связь – ковалентная амидная связь, возникающая в результате соединения α-карбоксильной группы одной аминокислоты с α-аминогруппой другой аминокислоты.

A peptide bond is a covalent amide bond resulting from the combination of the α-carboxyl group of one amino acid with the α-amino group of another amino acid.



32

Спирттер – қаныққан көміртек атомдарының құрамында гидроксилді топтары бар органикалық қосылыстар класы, көмірсутектер туындылары.

Спирты – класс органических соединений, включаю щий производные углеводородов, содержащий гидроксильные группы у насыщенных атомов углерода.

Alcohols are a class of organic compounds that includes hydrocarbon derivatives containing hydroxyl groups on saturated carbon atoms.

33

Триглицеридтер – глицерин мен май қышқылдарының толық эфирі.

Триглицериды– полные эфиры глицерина и жирных кислот.

Triglycerides are complete esters of glycerol and fatty acids.

34

Функционалдық топ – органикалық молекуланың химиялық қасиеттерін анықтайтын құрылымдық фрагменті (атомдардың кейбір тобы).

Функциональная группа – структурный фрагмент органической молекулы (некоторая группа атомов), определяющий её химические свойства.

A functional group is a structural fragment of an organic molecule (some group of atoms) that determines its chemical properties.

35

Циклогексан – циклоалкандар класына жататын циклді органикалық қосылыс.

Циклогексан – органическое соединение из класса циклоалканов.

Cyclohexane is an organic compound from cycloalkanes. Э

36

Эфирлер – жай және күрделі эфирлердің органикалық қосылыстарының екі класының жалпы атауы.

Эфиры – общее название двух классов органических соединений простых и сложных эфиров.

Esters are organic compounds formed by the union of an acid and an alcohol with the elimination of water.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   39




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет